SKKN Hình thành và phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác cho HS lớp chủ nhiệm tại trường THCS Hoàng Hoa Thám thông qua trò chơi khi dạy một số chủ đề môn hoạt động trải nghiệm, hướng tới lớp học hạnh phúc

 PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Năng lực giao tiếp và hợp tác được xem là một trong những năng lực 
quan trọng của con người trong xã hội hiện đại ngày nay. Tương tác với người 
khác sẽ tạo cơ hội trao đổi hiểu biết và phản ánh về ý tưởng của sự vật, sự việc 
hoặc một hiện tượng. Hành động xây dựng ý tưởng để chia sẻ thông tin hoặc lập 
luận để thuyết phục người khác là một phần quan trọng trong học tập. Nếu ý 
tưởng được đưa ra trao đổi và chịu sự phản biện cẩn thận thì chúng thường được 
sàng lọc và cải tiến. Trong quá trình này, học sinh làm sâu sắc thêm các kĩ năng 
của mình thông qua sự phản biện và theo logic của người khác. Hiện nay, việc 
phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác từ trong trường học đã trở thành một xu 
thế giáo dục trên thế giới. 
 Giao tiếp là hoạt động trao đổi thông tin, tiếp xúc tâm lí, hiểu biết giữa 
người nói và người nghe nhằm đạt mục đích mong muốn là quá trình giao tiếp. 
Giao tiếp tạo ra ấn tượng, cảm xúc mới giữa các chủ thể. Qua giao tiếp, ý tưởng 
trở thành đối tượng phản ánh, sàng lọc, thảo luận, sửa đổi, giúp xây dựng ý 
nghĩa lâu dài cho các ý tưởng và làm cho chúng trở nên công khai. Giao tiếp 
giúp học sinh suy nghĩ để trình bày kết quả của mình đến người khác một cách 
rõ ràng và thuyết phục. Trong quá trình giao tiếp, các ý tưởng cũng được đánh 
giá xem xét từ nhiều góc nhìn giúp con người nhận thức vấn đề sâu sắc hơn. 
Đồng thời quá trình giao tiếp cũng tạo ra sự tương tác, kết nối về mặt cảm xúc 
tình cảm. Học sinh ngày nay có thể giao tiếp rõ ràng thể hiện ở các khía cạnh:
 - “Nói” rõ ra suy nghĩ và ý tưởng một cách hiệu quả thông qua các kĩ 
năng giao tiếp bằng lời, bằng văn bản và phi ngôn ngữ trong nhiều hình thức và 
bối cảnh khác nhau.
 - Nghe hiệu quả để giải mã ý nghĩa, bao gồm kiến thức, giá trị, thái độ và 
ý định.
 - Sử dụng giao tiếp cho nhiều mục đích (ví dụ: để thông báo, hướng dẫn, 
thúc đẩy và thuyết phục).
 1 Trong quá trình giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm tôi luôn trăn trở tìm 
tòi các biện pháp với nhiều cách tiếp cận khác nhau với mong muốn đạt được 
hiệu quả tốt nhất đáp ứng mục tiêu phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác cho 
học sinh nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình GDPT 2018. Xuất phát từ 
những lý do trên, tôi đã tiến hành lựa chọn và áp dụng biện pháp “Hình thành 
và phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác cho học sinh lớp chủ nhiệm tại 
trường THCS Hoàng Hoa Thám thông qua trò chơi khi dạy một số chủ đề 
môn hoạt động trải nghiệm, hướng tới lớp học hạnh phúc”
PHẦN B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Thực trạng công tác chủ nhiệm ở Trường THCS Hoàng Hoa Thám
1. Ưu điểm 
 - Đội ngũ giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp, có trình độ chuyên môn vững 
vàng, nhiệt tình, trách nhiệm trong công việc.
 - Tổ chủ nhiệm thường xuyên sinh hoạt, trao đổi chuyên môn nghiệp vụ 
thông qua nhóm zalo và họp định kì hàng tuần nhằm giáo dục học sinh theo hướng 
phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh tập trung vào việc phát triển năng lực 
tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mĩ.
 - Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, chỉ đạo kịp thời trong công tác 
chủ nhiệm, đặc biệt là việc chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin và tổ 
chức các buổi trải nghiệm tập trung.
 - Cơ sở vật chất, trang thiết bị được đầu tư. Đến năm học 2023 - 2024, 
100% phòng học được lắp đặt ti vi (máy chiếu), có kết nối internet để phục vụ 
cho việc giảng dạy, học tập.
 - Đa số các em học sinh có ý thức học tập tốt, có tinh thần cầu thị, vươn lên 
trong học tập, rèn luyện. Các em có khả năng tự học, biết sử dụng những ưu điểm 
của công nghệ số đem lại để phục vụ cho việc tra cứu, học tập, tự nghiên cứu lĩnh 
hội kiến thức.
 3 người lao động có văn hoá, cần cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển của cá 
nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại toàn cầu 
hoá và cách mạng công nghiệp mới”.
 Nếu tổ chức tốt hoạt động này theo hướng xây dựng trò chơi, trong đó có 
sử dụng biện pháp ẩn dụ để học sinh hiểu rõ ý nghĩa của bài học sẽ tạo ra một 
tâm lý hưng phấn, tự nhiên để lôi cuốn học sinh vào từng chủ đề bài học. Vì thế 
người học sẽ không còn cảm giác mệt mỏi, nhàm chán như khi giáo viên dạy 
chay. Các em sẽ được thoải mái tham gia vào hoạt động học tập, giờ học cũng 
bớt sự căng thẳng khô khan. Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp góp phần giúp 
học sinh huy động những kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm của bản thân về các 
vấn đề có nội dung liên quan đến chủ đề bài học, kích thích tính tò mò, sự hứng 
thú, tâm thế của học sinh ngay từ đầu tiết học. Chuẩn bị trò chơi như thế nào cho 
hiệu quả phải dựa vào nội dung bài học, đối tượng học sinh. Như vậy có thể 
hiểu, hoạt động này chưa đòi hỏi sự tư duy cao, không quá coi trọng về vấn đề 
kiến thức mà chủ yếu là tạo tâm thế tốt nhất cho các em nhập cuộc, lôi cuốn học 
sinh có hứng thú với các hoạt động học tập.
 Việc đổi mới phương pháp dạy học chưa nhiều, chưa sâu; nhiều giáo 
viên chỉ chú trọng vào hoạt động hình thành kiến thức mới cho học sinh mà 
chưa quan tâm đến việc hình thành và phát triển các năng lực cụ thể cho học 
sinh hoặc có quan tâm nhưng chưa thực sự chú ý đến kết quả đạt được, hiệu 
quả chưa cao.
 Đa số học sinh chưa có nhận thức đúng về tầm quan trọng của bộ môn 
hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp, với tâm lý đây là môn phụ học không quan 
trọng, không sử dụng trong các kì thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT nên các em 
chưa có sự quan tâm nhiều đến môn học. Vì vậy, tiết học diễn ra “buồn tẻ”, một 
chiều; học sinh chưa hình thành và phát huy được những năng lực và phẩm chất 
cần đạt. 
 5 hơn, hấp dẫn học sinh hơn, thông qua đó học sinh dễ nhớ kiến thức, khắc sâu nội 
dung bài học. Trong đó, nếu giáo viên biết tổ chức các trò chơi sinh động, đa 
dạng và phù hợp sẽ làm phong phú tri thức học sinh, giúp học sinh yêu thích, 
hứng thú say mê học tập môn hoạt động trải nghiệm. Nhằm góp phần giúp các 
em trân trọng và đam mê đối với hoạt động trải nghiệm đồng thời góp phần nâng 
cao chất lượng bộ môn, tôi xin trình bày biện pháp: “Hình thành và phát triển 
năng lực giao tiếp và hợp tác cho học sinh lớp chủ nhiệm tại trường THCS 
Hoàng Hoa Thám thông qua trò chơi khi dạy một số chủ đề môn hoạt động 
trải nghiệm, hướng tới lớp học hạnh phúc”
 Với biện pháp này, tôi hy vọng sẽ không chỉ góp phần giúp giáo viên chủ 
nhiệm có một giờ dạy học hiệu quả tốt hơn, học sinh lĩnh hội kiến thức tự giác, 
chủ động, ngày càng yêu thích môn học mà còn nâng cao chất lượng bộ môn 
hoạt động trải nghiệm ở trường THCS hiện nay. 
II. Biện pháp: (Tên biện pháp).
1. Đối tượng: học sinh lớp 7A6 trường THCS Hoàng Hoa Thám
2. Thời gian thực hiện: từ tháng 9 năm 2023 đến tháng 12 năm 2023
3. Nội dung, cách thức thực hiện.
 Xuất phát từ thực trạng trên, trong quá trình dạy học của mình tôi nhận 
thấy cần tạo ra không khí học tập sôi nổi, thân thiện giữa giáo viên và học sinh, 
tạo sự hứng thú cho người học và góp phần giúp học sinh có kĩ năng giao tiếp và 
hợp tác trong các hoạt động học tập cũng như trong cuộc sống hàng ngày tôi đã 
đưa ra giải pháp “Hình thành và phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác cho 
học sinh lớp chủ nhiệm tại trường THCS Hoàng Hoa Thám thông qua trò 
chơi khi dạy một số chủ đề môn hoạt động trải nghiệm, hướng tới lớp học 
hạnh phúc” với các biện pháp cụ thể như sau:
1. Biện pháp 1: Tổ chức trò chơi “ Thi MC” chủ đề phát huy truyền thống 
nhà trường.
 MC là người dẫn chương trình, dẫn dắt khán giả trong sự kiện, tiết mục biểu 
diễn hoặc bữa tiệc. Thông thường, người dẫn chương trình chịu trách nhiệm giới thiệu 
 7 + Khi mới thành lập có tên là trường . 
+ Trường THCS Hoàng Hoa Thám được ra đời . nhất so với các trường 
trong huyện.
+ Khóa học đầu tiên có lớp với  học sinh, đóng trên địa bàn xã . nay 
thuộc .. Trên đây là phần trình bày của em, xin được cảm ơn sự chú ý lắng 
nghe của các thầy cô và các bạn.
Chủ đề 2: Lịch sử thi đua dạy tốt, học tốt trường THCS Hoàng Hoa Thám
 - Giới thiệu: Lời chào, lời giới thiệu bản thân 
 Nồng nhiệt chào mừng các thầy cô giáo và các bạn học sinh đang có mặt tại 
lớp học 7A6 ngày hôm nay. Em tên là .. thành viên nhóm .. Sau đây em xin 
được phép trình bày một số hiểu biết của mình về lịch sử thi đua dạy tốt học tốt 
của nhà trường.
 - Nội dung:
 + Thầy hiệu trưởng đầu tiên là thầy .
 + Thầy hiệu trưởng hiện nay là thầy .
 + Trong thời kì đầu mới thành lập thầy và trò nhà trường đã nỗ lực cố gắng và 
đã đạt nhiều thành tích như: Học sinh .. làm đội trưởng đã tham gia làm mô 
hình vườn, ao, chuồng và cải tạo đất bạc màu ở xã Phồn Xương, các thầy cô còn 
tham gia nghiên cứu nông, hóa, thổ nhưỡng cùng trạm cải tạo đất. Đồng thời nhà 
trường luôn có nhiều học sinh đoạt giải học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh luôn 
đứng đầu huyện, đạt thành tích cao lúc bấy giờ như học sinh .... Tiếp nối truyền 
thống của nhà trường năm học 2023 - 2024 nhà trường đã gặt hái được ..... giải 
cấp huyện và trong kì thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh học sinh khối 9 nhà trường 
đã giành được ...... giải. Các thầy cô cũng đã nỗ lực cố gắng tham gia kỳ thi 
giáo viên giảng dạy giỏi cấp huyện, cấp tỉnh chu kì 2020-2024 và đã có ..... 
thầy cô đạt và được công nhận.
 Trên đây là phần trình bày của em, xin được cảm ơn sự chú ý lắng nghe 
của các thầy cô và các bạn.
 9 Hoạt động 2:
 Mời 3 MC lên theo thứ tự bốc thăm giới thiệu chủ đề nhóm mình đã 
chuẩn bị.
NỘI DUNG 3 CHỦ ĐỀ THI MC.
Chủ đề 1: Lịch sử phát triển trường THCS Hoàng Hoa Thám 
Giới thiệu: lời chào, lời giới thiệu bản thân 
 Nồng nhiệt chào mừng các thầy cô giáo và các bạn học sinh đang có mặt tại 
lớp học 7A6 ngày hôm nay. Em tên là..thành viên nhóm..sau đây em xin 
được trình bày một số hiểu biết của mình về lịch sử phát triển nhà trường.
- Nội dung: 
 + Trường THCS Hoàng Hoa Thám được thành lập ngày .../ tháng ..../ năm ...
 + Khi mới thành lập có tên là trường phổ thông cấp 2,3 Yên Thế, nay là 
trường THCS Hoàng Hoa Thám. Từ năm .... trường tách làm 2 bộ phận, bộ phận 
cấp 3 gọi là trường phổ thông cấp 3 Yên Thế, bộ phận cấp 2 gọi là trường cấp 2 
Yên Thế nay là trường THCS Hoàng Hoa Thám.
 + Trường THCS Hoàng Hoa Thám được ra đời sớm nhất so với các trường ở 
trong huyện.
 + Khóa học đầu tiên có ...... lớp với ... học sinh, đóng trên địa bàn xã Phồn 
Xương nay thuộc thị trấn Phồn Xương. Trên đây là phần trình bày của em, xin 
được cảm ơn sự chú ý lắng nghe của các thầy cô và các bạn.
Chủ đề 2: Lịch sử thi đua dạy tốt, học tốt trường THCS Hoàng Hoa Thám
- Giới thiệu: lời chào, lời giới thiệu bản thân 
 Nồng nhiệt chào mừng các thầy cô giáo và các bạn học sinh đang có mặt tại 
lớp học 7A6 ngày hôm nay. Em tên là..thành viên nhóm..Sau đây em xin 
được phép trình bày một số hiểu biết của mình về lịch sử thi đua dạy tốt học tốt 
của nhà trường.
 - Nội dung:
 + Thầy hiệu trưởng đầu tiên là thầy ........................
 + Thầy hiệu trưởng hiện nay là thầy ................................
 11 khai áp dụng trường học 5S” (Phòng GD, Đội TNTP Hồ Chí Minh trường 
THCS Hoàng Hoa Thám) đã hoàn thành tốt và đóng góp nhiều thành tích cho 
đội TNTP Hồ Chí Minh nhà trường.
 Trên đây là phần trình bày của em, xin được cảm ơn sự chú ý lắng nghe 
của các thầy cô và các bạn.
Hoạt động 3: Tổng kết trò chơi
 Giáo viên: Tổng kết chủ đề bài học sau khi các MC của các tổ đã trình bày 
xong. Đánh giá ý nghĩa của hoạt động giáo dục truyền thống nhà trường. Nhắc 
học sinh thực hiện đúng nội qui nhà trường và nội qui lớp học đã được gửi 
trong nhóm lớp.
Ý nghĩa của trò chơi:
 - Sau trò chơi mỗi học sinh đều tăng khả năng giao tiếp và hợp tác, biết cách 
ngắt câu khi nói, biết cách nhấn nhá đúng vị trí cần thiết gây chú ý cho người 
nghe và biết cách thu hút người nghe.
2. Biện pháp 2: Tổ chức trò chơi “Tôn Trọng Sự Khác Biệt” chủ đề Em đang 
trưởng thành.
 Sự khác biệt chính là những nét riêng, sự độc đáo được khẳng định, được đề cao 
gắn với đời sống của cá thể trong xã hội. Nó được thể hiện ở suy nghĩ, quan điểm, lối 
sống, hành động và cách ứng xử của bản thân với người khác.
 Tôn trọng sự khác biệt chính là tôn trọng sự tự do cá nhân của mỗi người. 
Đó là yếu tố căn bản và cần thiết để làm nên cuộc sống đa dạng, phong phú và 
chúng ta phải biết dung hòa, chấp nhận khác biệt.
Mục đích của biện pháp: 
 Qua trò chơi này giúp học sinh có cái nhìn về con người một cách toàn 
diện, từ đó có thể cảm thông chia sẻ với nhau hơn, ai cũng có điểm mạnh và 
điểm yếu nên phải thận trọng khi đánh giá một người nào đó.
 13 gian nhất định, có thể liên quan đến bất kì một lĩnh vực nào trong cuộc sống như: 
Sự nghiệp, tài chính, sức khỏe, giáo dục hoặc các mối quan hệ cá nhân.
 - Một mục tiêu khi đặt ra phải cụ thể, có khả năng đo lường được và có thời hạn 
cụ thể để đánh giá kết quả. Việc thiết lập mục tiêu giúp cho chúng ta có một 
phương hướng rõ ràng và tập trung nỗ lực của mình vào những điều quan trọng, 
cần thiết nhất. Ngoài ra việc đạt được mục tiêu còn đem lại cho chúng ta cảm giác 
hài lòng và tự tin hơn trong cuộc sống.
 Có nhiều cách để phân loại mục tiêu như: Phân loại theo thời gian, phân loại 
theo chủ thể, phân loại theo cấp bậc. Với học sinh trung học cơ sở thì chỉ yêu cầu 
xác định mục tiêu theo thời gian bao gồm: Mục tiêu ngắn hạn, mục tiêu trung hạn, 
mục tiêu dài hạn. Trong đó mục tiêu ngắn hạn là những mục tiêu mà chủ thể đặt ra 
để đạt được trong một khoảng thời gian ngắn, thường là từ vài ngày đến vài tháng. 
Chúng thường là những bước nhỏ và cụ thể trên con đường đến mục tiêu dài hạn. 
Bằng cách đặt mục tiêu ngắn hạn và theo dõi tiến trình chủ thể có thể xác định 
được những điều cần điều chỉnh hành động để đạt được kết quả tốt hơn.
 Mục tiêu trung hạn là mục tiêu mà chủ thể đặt ra để đạt được trong một khoảng 
thời gian trung bình, chúng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định hướng đi và 
định hình tiến trình của chủ thể, đồng thời tạo cơ hội để đạt được những thành tựu 
quan trọng trên con đường đến mục tiêu dài hạn.
 Mục tiêu dài hạn là mục tiêu mà chủ thể muốn đạt được trong một khoảng thời 
gian dài, chúng liên quan đến những mục tiêu lớn trong cuộc sống.
 Đối với học sinh trung học cơ sở thì mục tiêu dài hạn là sau khi vào cấp 3 và tốt 
nghiệp trung học phổ thông thì sẽ vào được trường đại học top đầu, top giữa, top 
cuối hay đi làm công nhân là việc mà mỗi học sinh phải xác định được khi mới 
bước chân vào cấp trung học phổ thông. Để thực hiện được mục tiêu dài hạn đó thì 
học sinh phải xác định được mục tiêu ngắn hạn là mục tiêu học tập của từng tháng 
và mục tiêu trung hạn là kế hoạch học tập cho từng năm học.
 15