Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng và tổ chức một số trò chơi trong dạy học môn Tiếng Việt để tạo hứng thú học tập cho học sinh Lớp 1

 MỤC LỤC
MỤC DANH MỤC TRANG
 ĐẶT VẤN ĐỀ
 1 Lí do chọn đề tài 1
 2 Mục đích của đề tài 2
 3 Đối tượng nghiên cứu 2
 4 Đối tượng khảo sát thực nghiệm 2
 5 Phương pháp nghiên cứu 2
 6 Phạm vi và thời gian nghiên cứu 2
 GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 Phần 1. Cơ sở lí luận về một số trò chơi tạo hứng thú học 3
 tập cho học sinh lớp 1
 Phần 2. Thực trạng hứng thú trong giờ học Tiếng Việt 
 của học sinh lớp 1A6 - Trường Tiểu học An Khánh A.
 2.1 Khảo sát thực trạng 4
 2.2 Đánh giá chung thực trạng 4
2.2.1 Ưu điểm 4
2.2.2 Tồn tại 5
2.2.3 Nguyên nhân tồn tại 5
 Phần 3: Một số biện pháp xây dựng và tổ chức trò chơi 
 trong dạy học môn Tiếng Việt để tạo hứng thú học tập 
 cho học sinh lớp 1.
 3.1 Biện pháp 1. Sưu tầm một số trò chơi phù hợp với môn 5
 học.
 3.2 Biện pháp 2. Xây dựng trò chơi trong dạy học môn Tiếng 6
 Việt
 3.3 Biện pháp 3. Tổ chức thực hiện trò chơi tương tác. 7
 3.4 Biện pháp 4. Động viên, khích lệ học sinh trong quá 9 ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
 Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, các tiết dạy học phải lấy học 
sinh làm trung tâm, giáo viên chỉ định hướng để học sinh tự tìm ra kiến thức, tự 
lĩnh hội kiến thức và biết thực hành, biết vận dụng và vận dụng sáng tạo vào thực 
tế cuộc sống hằng ngày của các em. Muốn vậy các em phải thấy hứng thú, chủ 
động và tích cực tham gia hoạt động trong giờ học.
 Nhưng thực tế hiện nay vẫn còn nhiều học sinh lớp 1 chưa tích cực, chưa 
chủ động, chưa hứng thú học tập vì khi mới vào lớp 1, các em chưa biết đọc, chưa 
biết viết; mặt khác một số kiến thức của bài học một phần do một số phụ huynh 
đã nhờ gia sư dạy trước, một phần do học sinh không thích học môn Tiếng Việt, 
một phần do có thể do các em cùng bố mẹ tự tìm hiểu trên nhiều nền tảng hay các 
ứng dụng trên các trang Web khi mà công nghệ thông tin đang bùng nổ.
 Chính vì vậy, để đáp ứng được yêu cầu đổi mới dạy học và giáo dục hiện 
nay, việc tạo cho học sinh hứng thú, chủ động, tích cực tham gia các hoạt động 
trong các giờ học nói chung và giờ học vần của môn Tiếng Việt nói riêng là vấn 
đề rất cấp thiết.
 Qua thực tế giảng dạy học sinh lớp 1 và học hỏi từ đồng nghiệp, tôi đã rút 
ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục, đặc biệt 
tạo hứng thú học tập cho học sinh, trong đó có biện pháp “Xây dựng và tổ chức 
một số trò chơi trong dạy học môn Tiếng Việt để tạo hứng thú học tập cho học 
sinh lớp 1 Biện pháp này đã được tôi áp dụng vào các tiết dạy ở trường Tiểu học 
An Khánh A, bước đầu tôi thấy phù hợp với học sinh lớp tôi và đã mang lại hiệu 
quả rõ rệt.
 2. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về một số trò chơi tạo ứng thú cho học sinh lớp 1.
- Thực trạng hứng thú trong giờ học Tiếng Việt của học sinh lớp 1A6 trường 
Tiểu học An Khánh A.
- Đưa ra một số trò chơi tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong giờ học môn Trò chơi là một món ăn tinh thần, đối với học sinh Tiểu học nói chung và học 
sinh lớp 1 nói riêng.
 Tổ chức trò chơi là một hình thức tổ chức dạy học, chơi là một biện pháp 
học tập có hiệu quả của học sinh. Thông qua trò chơi, học sinh được luyện tập, 
làm việc cá nhân. Làm việc trong đơn vị nhóm, đơn vị lớp theo sự phân công với 
tinh thần hợp tác, đó là những cách làm việc thuộc phương pháp học tập mới mà 
trường Tiểu học cần hình thành ở người học.
 Tổ chức trò chơi trong giảng dạy Tiếng Việt lớp 1 là một hình thức tổ chức 
dạy học, việc chơi trở thành một biện pháp học tập. Trò chơi hướng vào mục đích 
củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng từng bài, từng nhóm, từng chủ đề của 
chương trình môn học. Riêng trò chơi cho phần học vần trò chơi phải biết kết hợp 
củng cố kiến thức âm, vần mới và rèn luyện kỹ năng đọc, biết kết hợp giữa dạy 
kỹ năng đọc với kỹ năng viết, nói và nghe.
 Tổ chức trò chơi trong Tiếng Việt cần đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện thu 
hút nhiều học sinh cùng tham gia.
 PHẦN 2. THỰC TRẠNG HỨNG THÚ TRONG GIỜ HỌC TIẾNG VIỆT
 CỦA HỌC SINH LỚP 1A6 - TRƯỜNG TIỂU HỌC AN KHÁNH A.
 2.1. Khảo sát thực trạng:
 Năm học 2022 - 2023 tôi được phân công giảng dạy lớp 1A6. Khi nhận 
lớp tôi đã khảo sát sự hứng thú của học sinh trong giờ học Tiếng Việt. Kết quả 
thu được như sau:
 Thời Sĩ HS có HS không HS tích cực HS không tích 
 gian số hứng thú hứng thú tham gia cực tham gia 
 khảo học học hoạt động hoạt động
 sát SL % SL % SL % SL %
 Đầu 42 10 23,8 14 33,3 18 42,9 24 57,1
 năm 
 học PHẦN 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC TRÒ 
 CHƠI TRONG DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT ĐỂ TẠO 
 HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 1.
3.1. Biện pháp 1. Sưu tầm một số trò chơi phù hợp với môn học.
 Có thể nói tổ chức các trò chơi vào dạy học là một phương pháp thể hiện 
cao tính sáng tạo về khoa học. Trước kia khi giảng dạy bằng phương pháp truyền 
thống, người giáo viên phải chuẩn bị rất nhiều đồ dùng trực quan rồi lỉnh kỉnh 
mang đến lớp, có đồ dùng chỉ dùng được một lần rồi bỏ đi. Vào tiết dạy vừa giảng 
bài, giáo viên vừa phải ghi nhớ và sắp đặt đồ dùng để treo lên bảng, thời gian tháo 
gắn đồ dùng cũng chiếm một phần không nhỏ trong tiết học, chưa nói đến những 
tranh cần thiết phải sử dụng nhưng nó quá nhỏ, màu sắc không rõ ràng, phần nào 
đã làm giảm sự tập trung ở các em.
 Qua tìm tòi, tôi đã sưu tầm được một số trò chơi có thể ứng dụng trong 
nhiều bài của môn Tiếng Việt như:
- Trò chơi: “Ô cửa bí mật”
- Trò chơi: “ Lật mảnh ghép”
- Trò chơi: “ Đuổi hình bắt chữ”
- Trò chơi: “ Giải cứu các con vật”
- Trò chơi: “ Tặng hoa”
- Trò chơi: “ Hái quả”
- Trò chơi: “Em làm phóng viên”
- Trò chơi: “Vượt chướng ngại vật”
- Trò chơi: “Chuyền bóng”
3.2. Biện pháp 2: Xây dựng trò chơi trong dạy học môn Tiếng Việt
 ❖ Chuẩn bị
Bước 1: Xác định mục tiêu cần đạt của từng nội dung sử dụng trò chơi.
Bước 2: Lựa chọn trò chơi, lựa chọn phần mềm thiết kế trò chơi
Bước 3: Thiết kế nội dung từng trò chơi. (tranh ảnh, phiếu chơi, câu hỏi,...)
Bước 4: Thiết kế luật chơi, tiến trình chơi, cách tổ chức, đáp án,... Cách chơi:
 - Giáo viên cho hình ảnh xuất hiện trên màn hình (có thể dùng thêm mũi 
 tên chỉ vào đối tượng)
 - Giáo viên đặt câu hỏi: Đây là gì?
 - Học sinh tìm từ chỉ đồ vật có trong hình chứa vần au hoặc âu.
 Hình ảnh học sinh lớp 1A6 chơi trò chơi “Đuổi hình bắt chữ”
 Ví dụ 2: Trò chơi “Chuyền bóng”
(Trò chơi này có thể cho học sinh chơi ở nhiều bài)
 Mục đích:
- Giới thiệu bài học; tìm từ mới có tiếng chứa âm hoặc vần mới.
- Luyện phản xạ nhanh.
 Chuẩn bị:
- Một quả bóng
- Một số bản nhạc hoặc bài hát liên quan đến bài học.
 Cách chơi: Khi tiếng nhạc (hoặc bài hát) bắt đầu, giáo viên sẽ đưa bóng cho 
một bạn bất kỳ, bạn đó cứ tiếp tục chuyền đi chuyền lại; khi tiếng nhạc kết thúc, 
bóng đang ở tay ai thì người đó sẽ đứng lên nói một từ theo yêu cầu. 3.4: Biện pháp 4: Động viên, khích lệ học sinh trong quá trình dạy học 
Tiếng Việt lớp 1.
 Tâm lý của các em học sinh lớp 1 rất nhạy cảm muốn được khen và rất 
hiếu thắng . Vì thế giáo viên cần phải có nhiều lời khen trong quá trình dạy học, 
nhưng tuỳ từng đối tượng học sinh để khen.
Ví dụ: Với những học sinh, chậm yếu thì giáo viên cần phải tìm được những 
điểm tiến bộ tuy nhỏ để động viên các em.
 Với những học sinh khá giỏi cũng cần khen đúng lúc, đúng chỗ để 
khuyến khích các em tích cực trong hoạt động học tập, đồng thời để các em biết 
được khả năng thực của mình. Tránh trường hợp các em ngộ nhận, chủ quan 
trong học tập.
 Tổ chức thi đua giữa các tổ, các cá nhân đại diện các tổ theo từng đối 
tượng học sinh, sau mỗi lần chơi phải phân thắng, thua rõ ràng, từ đó phát huy 
tinh thần tập thể, khích lệ cho từng cá nhân, tập thể cố gắng, vươn lên. Ví dụ: 
Tổ chức trò chơi: Thi tìm nhanh, tìm đúng 3 tổ làm 3 đội ; mỗi đội 4 em ; thi 
tiếp sức viết nhanh các từ có vần ươm, ươp ( Chọn đối tượng học sinh đồng đều 
nhau - giỏi, khá, trung bình) Trong mỗi trò chơi các em rất hứng khởi, tích cực, 
ý thức quyết giành phần thẳng. Đồng thời cũng tạo điều kiện cho các em học 
trung bình có nhiều cơ hội cố gắng, rèn luyện.
 Sau hàng tuần, hàng tháng cần tổ chức đánh giá, bình chọn tổ, cá nhân xuất 
sắc nhất, cá nhân có nhiều tiến bộ nhất đề khen - thưởng ( phần thưởng có thể là 
những cây bút chì, thước kẻ...)
 Bên cạnh việc khen, giáo viên cũng phải hết sức tế nhị trong vấn đề nhắc 
nhở, phê bình học sinh. Làm sao để các em thấy được nhược điểm, sai sót của 
mình để cố gắng khắc phục, vươn lên. Tránh tình trạng làm cho các em mặc 
cảm, thu mình, tự ti...
 PHẦN 4. KẾT QUẢ SAU KHI THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP
 Sau 7 tháng thực hiện biện pháp “Xây dựng và tổ chức một số trò chơi 
trong dạy học môn Tiếng Việt để tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 1 ”, KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
 1. Kết luận chung:
 Sau một năm nghiên cứu và áp dụng các biện pháp “Xây dựng và tổ chức 
một số trò chơi trong dạy học môn Tiếng Việt để tạo hứng thú học tập cho học 
sinh lớp 1" ở lớp tôi chủ nhiệm, tôi thấy biện pháp đã mang lại hiệu quả đáng kể. 
Kết quả đó được thể hiện ở việc học sinh đã thấy hứng thú, tích cực hơn khi tham 
gia các hoạt động trong giờ học, học sinh đọc bài tốt hơn, tự nắm bắt được những 
kiến thức của bài. Biện pháp cũng đã góp phần làm thay đổi tư duy của đội ngũ 
giáo viên, đặc biệt đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học và giáo dục trong thời đại 
công nghiệp 4.0 hiện nay.
 2. Khuyến nghị:
 2.1. Phòng Giáo dục:
 Cần quan tâm đến việc cung cấp các phần mềm miễn phí trong dạy học, 
đặc biệt là phầm mềm thiết kế các trò chơi tương tác trong học tập.
 2.2. Đối với Ban giám hiệu nhà trường:
 Nhà trường cần nâng cấp, sửa chữa và trang bị thêm cơ sở vật chất, phương 
tiện dạy học hiện đại phục vụ cho dạy học, có chính sách động viên cho cán bộ 
giáo viên sử dụng các phần mềm dạy thiết kế các trò chơi tương tác trong học tập.
 2.3. Đối với giáo viên:
 Giáo viên phải có tinh thần trách nhiệm cao, không ngừng nâng cao chuyên 
môn, học hỏi để ứng dụng những phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực cho 
học sinh.
 Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã thực hiện cho lớp 1A6 
trong năm học này và đạt được hiệu quả như trên. Nhưng tôi nghĩ rằng, nếu được 
sự góp ý, xây dựng của các đồng nghiệp, nhà trường và đặc biệt là của hội đồng 
sáng kiến kinh nghiệm của trường để sáng kiến của tôi được hoàn chỉnh hơn và 
tôi có được những kinh nghiệm bổ ích áp dụng cho những năm học sau.
 Tôi xin chân thành cảm ơn! TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tham luận nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp 1.
2. Đổi mới phương pháp dạy học .
3. Tập san văn học và tuổi trẻ của nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
4. Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên.
5. Tâm lý học trò chơi NXB TP. Hồ Chí Minh.
6. Trò chơi học tập, NXB GD.
7. Trò chơi trẻ em, NXB Phụ nữ Hà Nội.
8. Thiết kế và sử dụng trò chơi học tập nhằm phát triển khả năng khái quát hoá 
của trẻ MG lớn. Luận văn tiến sĩ giáo dục, viện KHGD, Hà Nội.
9. Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng về 
thiên nhiên cho trẻ MG lớn. Luận văn thạc sỹ. Ở bài 121: uân - uât (tiết 2)
HS lớp 1A6 tham gia trò chơi phỏng vấn để chia sẻ những tình huống nguy
 hiểm mà các em đã gặp trong cuộc sống và nêu cách xử lí.
 HS lớp 1A6 tham gia trò chơi “Đuổi hình bắt chữ”