Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng E -learning vào dạy học Công nghệ định hướng nông nghiệp 10 -THPT giúp phát triển năng lực tự học của học sinh

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 TRƯỜNG THPT CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên đề tài:
 “ỨNG DỤNG E-LEARNING VÀO DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ 
 ĐỊNH HƯỚNG NÔNG NGHIỆP 10 -THPT GIÚP PHÁT TRIỂN 
 NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA HỌC SINH”
 (Chưong trình GDPT 2018)
 MÔN: CÔNG NGHỆ
 Họ và tên: Nguyễn Hương Giang
 Tổ: Sinh- Công nghệ- GDQP-GDTC
 Sô điện thoại: 0976875678
 Năm học 2022– 2023 III. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM .........................................................................31
3.1 Kết quả định tính ...............................................................................................32
3.2. Kết quả định lượng ...........................................................................................33
IV. SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ 
XUẤT......................................................................................................................34
4.1. Mục đích khảo sát: ...........................................................................................34
4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ..................................................................34
4.2.1. Nội dung khảo sát..........................................................................................34
4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ......................................................34
4.3. Đối tượng khảo sát ...........................................................................................34
4.4. Kết quả khảo sát ...............................................................................................34
4.4.1 Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất.......................................................34
4.4.2 Đánh giá tính khả thi của các giải pháp đề xuất.............................................35
PHẦN C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................36
I. KẾT LUẬN.........................................................................................................36
II. KIẾN NGHỊ ......................................................................................................36
PHỤ LỤC PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
 Sự phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng
Công nghiệp 4.0 đã đặt ra những yêu cầu mới đối với người lao động, đòi hỏi ngành 
Giáo dục & đào tạo phải có sự thay đổi về chiến lược đào tạo con người. Mục tiêu 
cốt lõi của dạy học không còn chỉ chú trọng vào trau dồi kiến thức mà phải phát triển 
phẩm chất và năng lực của người học. Muốn vậy bên cạnh đổi mới về nội dung dạy 
học thì đổi mới về phương pháp dạy học là một yêu cầu tất yếu. 
 Dạy học E -learning là một phương pháp giảng dạy đã được ứng dụng phổ biến 
trên thế giới. Với việc ứng dụng công nghệ thông tin và kết nối với internet đã làm 
nâng cao chất lượng dạy học bởi sự đa dạng và phong phú về nội dung, phương thức 
dạy và học, giúp thu hẹp khoảng cách về thời gian, không gian.
 Chương trình Công nghệ phổ thông 2018 được xây dựng tuân thủ theo quan 
điểm của chương trình GDPT tổng thể, trong đó dạy học phát triển phẩm chất, năng 
lực cho học sinh là tư tưởng chủ đạo. Điều này được quán triệt từ khung năng lực 
(NL) chung, NL đặc thù được hình thành đến nội dung, hình thức tổ chức dạy học. 
Các NL công nghệ được hình thành trong chương trình THPT gắn liền với lĩnh vực 
khoa học công nghệ và đời sống. Nên nguồn học liệu vô cùng sinh động, đa dạng 
và phong phú. Do vậy, ứng dụng E - Learning trong dạy học môn Công nghệ sẽ 
giúp giáo viên tổ chức được hoạt động DH một cách thuận lợi và hiệu quả. E -
learning càng có ý nghĩa quan trọng khi góp phần đáp ứng nhu cầu tự học và học 
tập không ngừng nghỉ của con người hiện nay.
 Sự kết hợp với các ưu thế của dạy học truyền thống và ứng dụng E -learning 
chắc chắn sẽ thúc đẩy nâng cao chất lượng của dạy học môn Công nghệ. Tuy nhiên 
trên thực tế việc ứng dụng E-learning trong DH môn Công nghệ ở THPT nói chung 
và môn Công nghệ định hướng nông nghiệp vẫn đang là bài toán cần sự vào cuộc 
của tất cả các cấp liên quan, trong đó vai trò của GV giảng dạy là chủ chốt. Với 
mong muốn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của môn Công nghệ định 
hướng nông nghiệp, chúng tôi triển khai nghiên cứu đề tài: “Ứng dụng E -learning 
vào dạy học Công nghệ định hướng nông nghiệp 10 -THPT giúp phát triển năng 
lực tự học của học sinh”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
 Ứng dụng E -learning vào dạy học môn Công nghệ định hướng nông nghiệp 
10 -THPT giúp phát triển năng lực tự học của học sinh.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu: Ứng dụng bài giảng E -learning vào dạy học môn Công 
nghệ định hướng nông nghiệp 10 -THPT 
 1 PHẦN B. NỘI DUNG 
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Cơ sở lí luận
1.1.1. E -learning 
* Khái niệm về E – Learning
 E -learning (viết tắt của Electronic Learning) là thuật ngữ được dùng để mô 
tả việc học tập và đào tạo dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông. Trong 
dạy học E -learning, toàn bộ nội dung và hoạt động giảng dạy được giáo viên thể 
hiện qua bài giảng E – learning.
 Bài giảng E -learning chính là hình thức tổ chức bài giảng thông qua việc 
khai thác những thiết bị công nghệ tiêu biểu như máy tính, điện thoại, qua môi 
trường internet để tiến hành giảng dạy cho học sinh.
*Đặc điểm của E –learning
+ Dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông 
+ Loại hình đào tạo mà học sinh là chủ đạo 
+ Loại hình đào tạo mang tính cá nhân hóa
+ E -learning bổ sung rất tốt cho phương pháp học truyền thống do E có tính tương 
tác cao dựa trên công nghệ đa phương tiện, tạo điều kiện cho người học trao đổi 
thông tin dễ dàng hơn, cũng như đưa ra nội dung học tập phù hợp với khả năng và 
sở thích của từng người.
+ Hiệu quả, tiết kiệm thời gian và là xu thế tất yếu trong nền kinh tế tri thức.
 Với những ưu điểm nêu trên thì ứng dụng E -learning sẽ có nhiều thuận lợi, 
từ đó góp phần nâng cao được chất lượng và hiệu quả dạy học.
1.1.2. Phát triển năng lực tự học cho học sinh khi ứng dụng E -learning trong 
dạy học môn Công nghệ định hướng nông nghiệp 10-THPT
*Tự học và năng lực tự học
 Tự học là quá trình người học tự mình thực hiện việc học tập để chiếm lĩnh 
tri thức khoa học, kĩ năng, kĩ xảo, những kinh nghiệm lịch sử xã hội qua đó hoàn 
thiện bản thân. Tự học có thể diễn ra cả ở trên lớp và ngoài lớp, theo hoặc không 
theo chương trình ban hành. Đó là một hoạt động mang tính tích cực, chủ động, 
tự giác nhằm đạt được mục tiêu học tập xác định của người học. Để hướng tới một 
xã hội học tập suốt đời thì TH được xem là chìa khóa mở ra cánh cửa ấy. Muốn 
vậy, bản thân mỗi người học phải có NLTH.
 Cấu trúc của năng lực tự học:
 3 Nội dung các chủ đề trong chương trình Công nghệ GDPT 2018 gắn liền với 
thực tiễn, cần sự sinh động và phong phú từ kho tư liệu trên internet. Với sự hỗ 
trợ của công nghệ đa phương tiện, các bài giảng rất phong phú về giao diện, sử 
dụng rất nhiều hiệu ứng như âm thanh, hình ảnh, hình ảnh động ba chiều, kĩ xảo 
hoạt hình, có độ tương tác cao giữa người sử dụng và chương trình, đàm thoại 
trực tiếp qua mạng. Điều này đem đến cho học sinh sự thú vị, say mê trong quá 
trình tiếp thu kiến thức, là động lực thúc đẩy HS tìm ra được phương thức ưu việt 
nhất để thực hiện được kế hoạch học tập của mình. Cùng với phương pháp tư duy 
mới trong bài giảng, các em sẽ tự tìm ra nguồn tài liệu học tập phong phú, tự tìm 
ra cách thức ghi nhớ, củng cố, ôn luyện, lĩnh hội và mở rộng kiến thức mới phù 
hợp với thời đại số hóa.
 Bồi dưỡng NL đánh giá, điều chỉnh việc học: Nhờ hệ thống bài tập kiểm tra 
ngay trong bài giảng, kết hợp với sự tương tác trên các kênh trực tuyến HS có thể 
lượng giá ngay được kết quả học tập của bản thân một cách thường xuyên, khách 
quan, kịp thời và nhanh chóng, nhờ vậy sẽ kịp thời điều chỉnh cách thức, nhịp độ 
học tập của mình.
 Như vậy, E -learning có thể làm nâng cao chất lượng dạy học đồng thời hình 
thành, phát triển năng lực tự học của học sinh. 
1.2. Cơ sở thực tiễn
 Để tìm hiểu thực trạng ứng dụng E -learning vào giảng dạy môn Công nghệ 
định hướng nông nghiệp 10-THPT trên địa bàn thành phố Vinh và các vùng lân 
cận, chúng tôi tiến hành khảo sát 40 GV có tham gia giảng dạy môn Công nghệ 
và 400 HS lớp 10 trường THPT Phan Bội Châu, từ tháng 10/2021 đến tháng 4 
năm 2023 bằng nhiều phương pháp nghiên cứu như: nghiên cứu lí luận, điều tra 
bằng bảng hỏi, thống kê toán học để xử lí số liệu. Kết quả thu được như sau:
*Học sinh
 STT Câu hỏi Tỉ lệ lựa chọn (%)
 Rất hứng Không 
 Hứng thú
 1 Em có hứng thú với môn thú hứng thú
 học Công nghệ không? 16% 35% 49%
 Em có thường tự học môn Tùy từng 
 Có Không
 Công nghệ hay không? điều kiện 
 2
 5% 15% 80%
 Em có hay học bài môn Thi 
 Rất ít
 Công nghệ bằng bài giảng thoảng Chưa bao 
 (1-2 lần) giờ
 3 E -learning không? (>2 lần)
 6% 2% 92%
 5 Thầy (cô) có thường xuyên Thường Thỉnh Chưa bao 
 2
 ứng dụng E -learning vào xuyên thoảng giờ
 giảng dạy hay không?
 15% 70% 15%
 Nguyên nhân khiến E - Chưa 
 Chưa 
 learning còn chưa được ứng được Nguyên 
 biết cách 
 dụng rộng rãi? tiếp cận nhân khác
 3 soạn 
 nhiều
 57,5% 32,5% 10%
 Đa số giáo viên đã nhận thấy được sự cần thiết của E -learning (100%) và 
là phương tiện giúp cho HS học tập tích cực trong quá trình học môn Công nghệ 
cũng như giúp phát triển năng lực tự học (75%). Tuy nhiên việc ứng dụng E -
learning trong DH còn rất ít (70% GV được hỏi thỉnh thoảng sử dụng E, 15% chưa 
bao giờ ứng dụng E learning). Nguyên nhân chủ yếu là GV chưa có nhiều cơ hội 
được tiếp cận (57,5%). Bên cạnh đó E-Learning là một phương tiện mới trong quá 
trình dạy học, đòi hỏi người xây dựng phải có trình độ về công nghệ thông tin nên 
số GV chưa biết cách soạn bài giảng E – Learning còn nhiều (32,5%).
 Với những kết quả nghiên cứu về cơ sở lí luận và thực tiễn ở trên cho thấy 
việc nghiên cứu ứng dụng E -learning vào dạy học môn Công nghệ định hướng 
nông nghiệp 10-THPT nhằm phát huy năng lực tự học của HS là rất cần thiết.
II. ỨNG DỤNG E -LEARNING VÀO DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ ĐỊNH 
HƯỚNG NÔNG NGHIỆP 10-THPT 
2.1. Quy trình xây dựng bài giảng E -learning 
 Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu và thực tiễn xây dựng bài giảng, chúng 
tôi lựa chọn quy trình xây dựng bài giảng E -learning như sau:
 Sơ đồ quy trình xây dựng bài giảng E -learning 
Bước 1: Xác định mục tiêu và nội dung dạy học
 - Giáo viên cần bám sát vào yêu cầu cần đạt chương trình giáo dục Công 
 7 Hình ảnh kho dữ liệu video nguồn bài soạn E -learning 
 Ngoài ra các phần mềm soạn giảng hiện nay thường chưa được hoàn thiện, khi 
có một lỗi nhỏ nào đó trong các khâu kỹ thuật ở các slide đều có thể dẫn đến không 
xuất bản được và việc sửa lỗi rất khó. Nên giải pháp làm mới bài giảng từ kho học 
liệu sẵn có lại khá hữu ích, ít tốn kém thời gian hơn. Do vậy việc quản lí kho tài 
liệu này vô cùng quan trọng khi soạn bài giảng E -learning 
Bước 3: Xây dựng kịch bản
 Xây dựng bài giảng E -learning là xây dựng bài giảng để dạy học trực tuyến, 
bài giảng có khả năng tự động giảng cho HS và HS có khả năng tự kiểm tra đánh 
giá được kiến thức, kỹ năng và năng lực của mình. Do đó thiết kế bài giảng phải 
đạt được ba yêu cầu sau:
 Tự động giảng Xuất bản dạng Hệ thống tự động 
 LMS, HTLM kiểm tra đánh giá
 • Đồng bộ về âm • Để có thể tải • Có hệ thống 
 thanh, hình lên các trang câu hỏi, bài tập 
 ảnh, tương tác dạy học trực để HS tự kiểm 
 tuyến tra và đánh giá
 Ở bước này, cần thực hiện chi tiết và phải tuân thủ các nguyên tắc sư phạm, 
nội dung cơ bản, đảm bảo mục tiêu bài học (cả về mặt kiến thức và kỹ năng) và 
xây dựng theo tinh thần của chương trình GDPT tổng thể 2018 DH phát triển phẩm 
chất, năng lực. Dựa trên hướng dẫn về kế hoạch bài dạy công văn 5512, bài giảng 
chia làm 4 hoạt động chính: Mở đầu, hình thành kiến thức, tổng kết – đánh giá, 
mở rộng. Từ mỗi phần sẽ chuyển thể sang kịch bản số bằng các hoạt động tương 
ứng như sơ đồ sau:
 9