Sáng kiến kinh nghiệm Tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh Lớp 9 – Trường TH-THCS Bãi Thơm

 - Mô tả bản chất của sáng kiến:
1. Tình trạng giải pháp đã biết:
 Đảo ngọc Phú Quốc không chỉ là thủ phủ du lịch và nghỉ dưỡng nổi tiếng, 
Phú Quốc trong tương lai được kỳ vọng sẽ đáp ứng đa dạng nhu cầu sống, nhu 
cầu nghề nghiệp nhờ hội tụ đủ những điều kiện cần thiết thiên thời, địa lợi, nhân 
hòa... Trong tương lai gần, Phú Quốc được định hướng trở thành đô thị biển - đảo 
độc đáo, đặc sắc, hướng tới đạt tiêu chuẩn đô thị loại I đến năm 2040, theo Quyết 
định số 767 ngày 23/6/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Với tốc độ đô thị hóa diễn 
ra nhanh chóng, sẽ có một “cuộc cách mạng” trong việc mở rộng và hiện đại hóa 
không gian đô thị. Điều này cho thấy, Phú Quốc sẽ cần nguồn cung về nhân lực 
trong các lĩnh vực nghề nghiệp rất lớn để đáp ứng nhu cầu ở lực lượng lao động, 
chuyên gia, giới kinh doanh... dịch chuyển về đảo ngọc an cư và sinh sống lâu 
dài. Nắm bắt được xu thế đó, là một giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi đã có những tư 
vấn định hướng nghề nghiệp ngày từ khi các em học sinh còn đang học, để sau 
này khi tốt nghiệp cấp trung học cơ sở, các em sẽ có nhiều lựa chọn hướng đi phù 
hợp với thực tiễn cuộc sống.
 Năm học 2023 - 2024; Trường TH-THCS Bãi Thơm, TP.Phú Quốc có 51 
học sinh khối 9 ở 3 lớp. Việc tổ chức chương trình hướng nghiệp THCS sẽ giúp 
phụ huynh và các em học sinh nhận biết những ưu, nhược điểm để phát huy những 
ưu điểm, khắc phục những nhược điểm.
Công tác phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh sau tốt nghiệp THCS luôn được 
trường TH-THCS Bãi Thơm cũng như giáo viên chủ nhiệm lớp chú trọng giúp 
cho phụ huynh và các em học sinh nắm được những thông tin về xu hướng việc 
làm cũng như thị trường lao động, để các em có kiến thức nhất định trong việc 
lựa chọn trường học, định hướng nghề nghiệp, đảm bảo phù hợp với năng lực, 
ước mơ, nguyện vọng cũng như điều kiện của mỗi học sinh, mỗi gia đình.
 Theo thông tin từ Sở Giáo dục và Đào tạo Kiên Giang, năm học 20232024, 
Kiên Giang dự kiến có khoảng 70% số học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở (sau 
khi được phân luồng) được vào lớp 10 công lập, còn khoảng 18% sẽ vào học tại Mặt khác phòng học khang trang, thoáng mát, cơ sở vật chất đầy đủ. Hầu hết các 
em đều cố gắng học tập, biết vâng lời, lễ phép với cô giáo.
Tuy nhiên bên cạnh đó, Trường TH-THCS Bãi Thơm có điều kiện kinh tế - xã 
hội còn nhiều khó khăn. Học sinh của trường là con em của xã . PHHS chủ yếu 
là ngư dân và công nhân tự do, do đó ít có điều kiện quan tâm, theo dõi, quản lý 
con em mình. Một số gia đình chỉ lo làm ăn, dành thời gian làm ăn nhiều hơn thời 
gian quan tâm, cho lo việc giáo dục con cái; gần như giao phó cho nhà trường và 
xã hội. Một bộ phận học sinh còn lười học, ham chơi chưa ý thức được việc học 
tập là nhiệm vụ hàng đầu dẫn đến nghỉ học không lý do, chán học. Chính vì thế, 
chất lượng học tập và rèn luyện cũng như tỉ lệ thi đậu vào lớp 10 công lập của 
học sinh chưa đạt kỳ vọng của Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm đề ra.
 Nhằm nâng cao chất lượng trong học tập và rèn luyện, cũng như làm tốt 
công tác hướng nghiệp cho học sinh chúng ta cần làm tốt công tác phối hợp giữa 
GVCN với phụ huynh góp phần rất quan trọng trong công tác giáo dục và đào 
tạo, tạo ra những học sinh có ích cho xã hội.
Kết quả khảo sát chất lượng hoạt động tư vấn, định hướng nghề nghiệp ở học sinh 
lớp 92 năm học 2022 - 2023 ■ như sau:
 Chất lượng Năm học 2022-2023
Duy trì sĩ số 29/31 = 93,5 %
Số HS được tư vấn nghề nghiệp 25/31 = 81 %
Số HS đậu vào lớp 10 công lập 19/31 = 61,2 %
Số HS học Trung tâm GDTX 3/31 = 9,7 %
Số HS học nghề dài hạn 5/31 = 16,1 %
Số HS học nghề ngắn hạn 4/31 = 12,9 %
 Chính vì thế tôi đề ra một số biện pháp sau:
2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
 - Mục đích của giải pháp (để giải quyết vấn đề gì): Tư vấn, định hướng, 
phân luồng học tập sau khi tốt nghiệp lớp 9 cho các em học sinh lớp 9/2 thuộc 
Trường TH-THCS Bãi Thơm. Cũng tại đây, có rất nhiều các hình thức tư vấn định hướng nghề nghiệp 
cho học sinh lớp 9 nhưng nhà trường đã chọn cách phối hợp với các trường nghề 
trên địa bàn để đến trực tiếp tư vấn cho các bậc phụ huynh và các em. Đây là hình 
thức giúp các em sớm tiếp cận với nhiều ngành nghề khác nhau, được trực tiếp 
đặt ra câu hỏi về những ngành mà bản thân quan tâm. Từ đó các em học sinh cũng 
như phụ huynh sẽ có cái nhìn toàn vẹn hơn về những ngành nghề mà mình sẽ 
theo đuổi. Đây được xem như một giải pháp đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh 
mẽ sau bậc THCS, giúp tiết kiệm thời gian, tiền bạc cho cả người học cũng như 
xã hội; mở ra thêm con đường lập thân, lập nghiệp cho giới trẻ, đó là mục tiêu 
mà chương trình tư vấn hướng nghiệp nghề nghiệp hướng đến, đây là một trong 
những con đường ngắn và phù hợp với năng lực nhiều em học sinh để có một 
nghề nghiệp và thu nhập ổn định. Thay vì mất thêm 3 năm theo học THPT, ngay 
từ khi học xong lớp 9, học sinh học hệ trung cấp và sẽ gia nhập thị trường lao 
động sớm hơn. Đồng thời, các em vẫn có cơ hội học tiếp lên Cao đẳng, Đại học 
sau này.
2.2. Định hướng nghề nghiệp sớm giúp các em hình thành lộ trình học tập 
phù hợp với mục tiêu rõ ràng.
 Học sinh có được phương pháp học tập tốt nhất để phát huy được lợi thế 
và kiểm soát điểm yếu của bản thân, đủ thời gian để tu dưỡng và tập trung phát 
triển theo đúng định hướng nghề nghiệp phù hợp. Đặc biệt, tránh được áp lực và 
xung đột với bố mẹ do phải theo học những ngành trái với tiềm năng, đam mê và 
sở thích.
Đặc biệt khi được định hướng sớm, các em sẽ tập trung đầu tư ngay từ ban đầu, 
tránh lãng phí sau này. Không ít trường hợp hiện nay “bỏ dở” giữa chừng vì cảm 
thấy không phù hợp với công việc hiện tại. Điều này gây tốn kém rất nhiều thời 
gian, tiền bạc và cả công sức của bản thân, gia đình, công tác đào tạo.
2.3. Khai thác sức mạnh của mạng xã hội - Kênh thông tin tác động lớn đến 
lựa chọn nghề nghiệp của học sinh.
 Trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp và bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém, giúp 
đỡ học sinh nghèo, học sinh khuyết tật và học sinh có hoàn cảnh khó khăn khác.
 Tại các buổi họp phụ huynh GVCN thông báo tới các bậc PHHS nội quy, 
quy định về học tập, nề nếp và các yêu cầu cần thiết của nhà trường tới các bậc 
phụ huynh để đôn đốc học sinh thực hiện. Ngoài ra phải thông báo về học lực và 
hạnh kiểm hàng tháng mà các em phải đạt được để phụ huynh biết và theo dõi. 
GVCN và cha mẹ học sinh phải thống nhất phương hướng phấn đấu của lớp đặt 
trong kế hoạch chung của nhà trường, đặc biệt thống nhất được các biện pháp 
thực hiện. Đối với những học sinh vi phạm nội quy của nhà trường, lớp, tùy theo 
mức độ vi phạm GVCN sẽ thông báo bằng điện thoại hoặc mời gặp trực tiếp để 
thống nhất biện pháp giáo dục.
Về vai trò của cha mẹ học sinh:
 - Quan sát, thấu hiểu và chia sẻ để cùng con khám phá những năng lực và 
sở thích. Động viên, cổ vũ để con có thể tự do thể hiện những tố chất và đam mê 
của mình trong các lĩnh vực.
 - sẵn sàng đóng góp kiến thức, công sức, tiền bạc để cùng nhà trường có 
thể tổ chức cho các con những buổi hội thảo, hội chợ về định hướng nghề nghiệp, 
những lớp phát triển kỹ năng. Chủ động giúp con làm quen với những ngành nghề 
trong khả năng tiếp cận của mình.
 - Tôn trọng các quyết định lựa chọn ngành nghề của con. Sở thích của con 
trẻ có thể thay đổi, nay thế này, mai thế khác, điều đó làm cho các bố, mẹ luôn lo 
lắng không tin vào quyết định của con nên dẫn đến áp đặt theo mong muốn của 
mình. Trong trường hợp này, cha, mẹ nên quan sát con, có những góp ý , phân 
tích giúp con nhìn thấu đáo mọi vấn đề trong quyết định của mình, nhưng khi con 
vẫn lựa chọn thì nguyên tắc tôn trọng quyết định của con cần đặt ra. Có thể sau 
một thời gian con nhận thấy mình lựa chọn sai, nhưng đổi lại con cũng có những 
bài học quý giá để cẩn trọng trong các quyết định khác.
 - Cùng con lập kế hoạch học tập để đạt được mục tiêu hoặc theo sát những 
mục tiêu con đã đặt ra. Tùy vào mục tiêu con chọn, cha mẹ sẽ cùng con lập kế bạn cần bổ sung những gì. Không chỉ là khám phá công việc tương lai, các bạn 
cũng cần khám phá chính bản thân mình. Để từ đó có thể đưa ra quyết định nên 
lựa chọn ngành nghề ra sao.
Trên đây là một vài chia sẻ hướng nghiệp lớp 9 mà các bạn học sinh có thể tham 
khảo. Hy vọng những thông tin này sẽ là những chia sẻ hữu ích nhất cho các bạn 
chọn nghề dễ dàng và phù hợp.
 Nắm bắt được vai trò to lớn cũng như tính hữu ích qua các hoạt động trải 
nghiệm hướng nghiệp thực tế cho các bạn học sinh lớp 9, nên ngày từ đầu năm 
học giáo viên chủ nhiệm đã xin chủ trương của Ban giám hiệu để đưa các bạn học 
sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm ở các cơ sở giáo dục nghề nghiệp uy tín 
trên địa bàn thành phố Phú Quốc như: Trường trung cấp nghề Việt - Hàn, Hotel 
Academy Phú Quốc, Seoul Academy... Tại các buổi giao lưu này, ngoài được các 
chuyên gia tư vấn, hướng nghiệp các em học sinh còn được thoải mãi khám phá 
và tự sáng tạo cho mình những sản phẩm do mình làm ra.
 Một trong những sai lầm lớn nhất của các bạn học sinh hiện nay chính là chưa 
 vượt qua được rào cản định hướng nghề nghiệp của gia đình và xã hội. Trong 
 đó, nhiều bạn chọn nghề theo truyền thống gia đình hoặc theo mong muốn của 
 bố mẹ. Một số khác chọn nghề theo xu hướng của bạn bè hoặc theo độ “hot” 
 của xã hội.
 Cũng có nhiều bạn bị ảnh hưởng chọn nghề bởi xã hội, đua nhau vào những 
 nghề dễ kiếm tiền mà bỏ qua việc xem bản thân có phù hợp với nghề không, 
 điều kiện như kinh tế của gia đình như thế nào,. Do đó, ở hướng nghiệp lớp 9 
 các chuyên gia khuyên bạn cần phải vượt qua được rào cản định hướng của gia 
 đình và xã hội. Tốt nhất, bạn đừng bao giờ chờ đợi người khác định hướng nghề 
 nghiệp cho mình. Bởi gia đình và xã hội không thể hiểu bạn bằng chính bạn. 
 Chỉ có bạn mới hiểu bản thân mình muốn gì, có thế mạnh gì. từ đó, bạn mới có 
 cơ sở để chọn nghề cho chuẩn.
 3. Khả năng áp dụng của giải pháp:
 - Giải pháp này tôi đã áp dụng trên địa bàn thành phố Phú Quốc. Sau đây là kết quả của học sinh lớp tôi chủ nhiệm:
Chất lượng Năm học 2022-2023 Năm học 2023-2024
Duy trì sĩ số 29/31 = 93,5 % 29/29= 100 %
Số HS được tư vấn nghề nghiệp 25/31 = 81 % 29/29 =100 %
Số HS đậu vào lớp 10 công lập 19/31 = 61,2 % Dự kiến 70 %
Số HS học Trung tâm GDTX 3/31 = 9,7 % Dự kiến 10,5 %
Số HS học nghề dài hạn 5/31 = 16,1 % Dự kiến 17 %
Số HS học nghề ngắn hạn 4/31 = 12,9 % Dự kiến 2,5 %
 (Chú thích: Do năm học 2023 - 2024 chưa kết thúc nên số liệu cuối năm tôi 
 đưa ra trên cơ sở dự đoán).
 Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật 
 và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
 5. Tài liệu kèm theo gồm:
 Phụ lục:_Một số hình ảnh của hoạt động tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh lớp 
 9/2, Trường TH-THCS Bãi Thơm, TP. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.
 Thông tin liện hệ: Bãi Thơm, ngày 13 tháng 3 
 - SĐT: 0985989474 năm2024 Người nộp đơn
 - Email: thieuthanhhai85@gmail.com THIỀU THANH HẢI
 - Cơ quan: Trường TH-THCS Bãi Thơm 
 - Địa chỉ cơ quan: Ấp Bãi Thơm, xã Bãi 
 Thơm. (Tư vấn, hướng nghiệp về mồi trường quân đội cho các bạn học sinh lớp 9)