Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức một số trò chơi toán học nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh Lớp 5 theo sách giáo khoa mới

 Góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn Toán ở Tiểu học theo phương hướng phát huy 
tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với 
học tập giao lưu. Hình thành và rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. 
Góp phần gây hứng thú học tập môn Toán cho học sinh, một môn học được coi là khô khan 
và khó khăn, thì việc đưa ra trò chơi toán học nhằm để các em học mà chơi, chơi mà học. 
Trò chơi toán học không những chỉ giúp các em lĩnh hội được tri thức mà còn giúp các em 
củng cố và khắc sâu các tri thức và vận dụng những tri thức toán học để ứng dụng vaopf 
cuộc sống. 
Tôi chọn đề tài nghiên cứu này nhằm giúp học sinh nắm kiến thức môn Toán ngày càng 
vững vàng hơn, hăng say trong các giờ học toán, nâng cao chất lượng giảng dạy và làm nền 
tảng vững chắc cho các lớp trên. 
Điểm mới trong việc nghiên cứu và áp dụng đề tài này là sự lựa chọn các trò chơi dạy học 
toán phù hợp với đối tượng học sinh của lớp qua từng dạng bài, một sáng kiến mang tính 
mới mẻ mà từ trước tới nay ít được vận dụng hoặc có vận dụng thì cũng đang dừng lại mang 
tính hình thức, chưa thực sự mang lại hiệu quả cao. 
2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN: 
- Góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn toán ở Tiều học theo phương hướng phát huy 
tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với 
học tập giao lưu. Hình thành và rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. 
- Góp phần gây hứng thú học tập môn Toán cho học sinh, một môn học được coi là khô 
khan, hóc búa thì việc đưa ra các trò chơi Toán học nhằm mục đích để các em học mà chơi, 
chơi mà học. Trò chơi toán học không những chỉ giúp các em lĩnh hội được tri thức mà còn 
giúp các em củng cố và khắc sâu các tri thức đó. 
3. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG , PHẠM VI NGHIÊN CỨU 
3.1.Thời gian: Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Tháng 9 năm 2023 
3.2. Đối tượng: Giáo viên - Học sinh lớp 5 
3.3. Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 5A trường Tiểu học Cam Thượng
PHẦN II. PHẦN NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN 
1. HIỆN TRẠNG VẤN ĐỀ Qua kết quả trên, tôi nhận thấy rằng: Chất lượng học tập của các em còn thấp, số lượng học 
sinh khá giỏi ít, số học sinh yếu còn chiếm tỷ lệ khá cao. Trong giờ học các em học còn uể 
oải, nắm kiến thức còn chậm khiến giáo viên phải mất nhiều thời gian. 
Từ thực trạng trên, để công việc đạt hiệu quả tốt hơn, giúp các em có hứng thú trong học tập, 
nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Tôi đã mạnh dạn cải tiến nội dung, phương 
pháp trong giảng dạy, đưa những kiến thức được coi là khô khan của môn toán thành những 
trò chơi học tập nhằm mục đích giúp các em học mà chơi, chơi mà học. Trò chơi toán học 
không những chỉ giúp các em lĩnh hội được tri thức mà còn giúp các em củng cố và khắc sâu 
các tri thức đó. Vì vậy tôi nhận thấy rằng đưa trò chơi vào giờ học toán ở tiểu học là cần 
thiết, nhất là trong giờ học toán của lớp 5. 
2. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN SÁNG KIẾN ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 
2.1. NHỮNG NGUYÊN TẮC KHI THIẾT KẾ TRÒ CHƠI TOÁN HỌC. 
Để trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức và thiết kế trò chơi 
phải đảm bảo những nguyên tắc sau: 
2.1.1. Thiết kế trò chơi toán học sao cho vừa sức, dễ thực hiện: 
Tổ chức trò chơi học tập để dạy môn toán nói chung và môn toán lớp 5 nói riêng, chúng ta 
phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học cụ thể để đưa ra các trò 
chơi cho phù hợp. Song muốn tổ chức được trò chơi trong dạy toán có hiệu quả cao thì đòi 
hỏi người giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu 
sau: 
+ Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học. 
+ Trò chơi phải giúp học sinh rèn luyện kỹ năng toán học, phát huy trí tuệ, óc phân tích, tư 
duy sáng tạo. 
+ Trò chơi phải gần gũi , sát thực, với tâm sinh lí học sinh lớp 5, phù hợp với khả năng người 
hướng dẫn, sự chuẩn bị của GV và cơ sở vật chất của nhà trường. 
+ Hình thức tổ chức trò chơi phải có sức hấp dẫn, thu hút được sự chú ý, tham gia của học 
sinh, tạo không khí vui vẻ, thoải mái. 
+ Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo, phù hợp với quỹ thời gian. 
2.1.2. Nguyên tắc khai thác và thực hành: 2.4. MỘT SỐ TRÒ CHƠI LỚP 5. 
2.4.1. Chương trình toán lớp 5: được chia thành 4 mạch kiến thức. 
- Số học: phân số, số thập phân. 
- Đại lượng: Đo khối lượng, độ dài, diện tích, thể tích, thời gian. 
- Giải toán: tổng ( hiệu)- tỉ, tỉ lệ , tỉ số phần trăm, chuyển động đều. 
- Hình học:hình tam giác, hình thang, hình tròn, hình hộp chữ nhật, hình lập phương. 
2.4.2. Giới thiệu một số trò chơi nhằm gây hứng thú học tập trong môn Toán lớp 5: 
* Trò chơi 1: Gọi thuyền (Áp dụng cho các tiết học: Số thập phân; Đọc, viết số thập 
phân) 
Mục đích: Nắm vững cách đọc, cách viết, cấu tạo số thập phân.
Chuẩn bị: GV chuẩn bị cho mỗi đội 10 tờ giấy khổ A4 để trắng, 5 bút dạ. GV phát cho mỗi 
em 2 tờ giấy và 1 bút dạ (chuẩn bị vào 1 tờ, ghi cách đọc của đội bạn vào 1 tờ). Mỗi đội 5 em 
học sinh lên bảng đứng thành 1 hàng. Hai đội “bốc thăm” giành quyền đọc trước. 
Thời gian chơi: 3 - 5 phút 
Cách chơi: GV cho hai đội chuẩn bị 2 phút, 5 em sẽ bàn nhau và mỗi em viết sẵn một số 
thập phân bất kỳ vào một mặt của tờ giấy (viết to để ở dưới lớp cũng nhìn thấy rõ; ghi cách 
đọc ở trên bằng chữ nhỏ, khi cầm giơ lên đối phương không nhìn thấy). Mặt còn lại ghi cách 
đọc một số nào đó, cũng ghi cách viết ở góc trên bằng cỡ chữ nhỏ. Hết thời gian 2 phút, cô 
hô: + “Lần thứ nhất bắt đầu” 
Lớp trưởng hô: Gọi thuyền ! Gọi thuyền ! 
Cả lớp: Thuyền chở gì? Thuyền chở gì ? 
Đội được đi trước sẽ nêu cách đọc số của mình chuẩn bị (mỗi số đọc to 2 lần), đội kia phải 
viết lại được. Sau khi đọc đủ 5 số, thì đổi vai trò ngược lại. 
+ Lần thứ 2: Đội đi trước phải nhìn các số của đội kia viết rồi đọc to cho cả lớp nghe và đổi 
vai trò ngược lại. Sau khi 2 đội kết thúc đọc và viết, GV và cả lớp sẽ làm trọng tài để kiểm 
tra kết quả. Đội đọc phải giơ đáp án lên, đội viết phải giơ kết quả. Cứ mỗi ý (đọc, viết) đúng 
10 điểm, đọc chậm, vấp sửa lỗi trừ đi 2 điểm. Nếu làm đáp án sai trừ 5 điểm, đội nào nhiều 
điểm hơn sẽ thắng cuộc và được tuyên dương trước lớp. 1,55 x 10 2,571 x 1000 15,5 4,329 
 13,96: 1000 2,37 90 2571 
 23,7: 10 0,9 x 100 432,9: 100 0,01396 
Thời gian chơi: 3 - 5 phút. 
Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của mình, sau đó tất cả đội tập hợp thành vòng 
tròn, các em đeo thẻ trước ngực, mỗi em tự quan sát số thẻ của mình và số thẻ của bạn. Tự 
tính nhẩm kết quả hoặc phép tính tương ứng với kết quả hoặc phép tính ghi trên thẻ của 
mình. 
Yêu cầu cả đội nhảy lò cò, vừa hát vừa vỗ tay cùng cả lớp: “Nhảy lò cò cho cái giò nó khoẻ, 
đi xen kẽ cho nó khoẻ cái giò”. Khi giáo viên hô “Tìm bạn! tìm bạn!” các em phải nhanh 
chóng tìm và chạy về với bạn đeo thẻ có kết quả hoặc phép tính tương ứng với thẻ của mình. 
Những ai tìm đúng, tìm nhanh bạn mình nhất thì ghi được 10 điểm. Bạn nào tìm sai thì phải 
tự nhẩm lại để tìm đúng bạn mình. Sau một lượt giáo viên đổi thẻ lẫn lộn, sau đó cho các em 
tiếp tục chơi hoặc nhóm khác chơi
Trò chơi 4: Gieo xúc sắc ( Ấp dụng cho các tiết học: Hàng của số thập phân....) 
* Mục đích: Giúp học sinh nắm vững cấu tạo số thập phân. 
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 4 con xúc sắc bằng gỗ hình lập phương trên các mặt có 
ghi các số trong khoảng từ: 0- 9 ; 1 bảng ghi các số thập phân.( 41, 357 ; 80,926 .) 
* Cách chơi: 
Quản trò điều khiển 
Chơi theo kiểu đồng đội, mỗi đội 4 em (2 đội thi đua). Cả lớp quan sát, khuyến khích cổ vũ. 
Hai đội xếp thành 2 hàng, quản trò đứng giữa và gieo xúc sắc cho các đội (gieo xúc sắc số 
5). Các bạn ở 2 đội sẽ ghi lại giá trị của chữ số hiển thị trên xúc sắc ( 5 phần trăm). Đội nào 
ghi đúng và nhanh hơn sẽ được 1 bông hoa đỏ; đội ghi đúng nhưng chậm hơn sẽ nhận 1 bông 
hoa vàng.Sau 2 phút thì tất cả dừng bút và quản trò tổng kết cuộc thi. 
Trò chơi 5: Phản xạ nhanh ( Áp dụng các bài: Ôn tập bảng đơn vị đo độ dài, Ôn tập bảng 
đơn vị đo khối lượng, Bảng đơn vị đo diện tích .) 
- Mục đích: Bạn nào có giơ tay nhanh nhất sẽ được trả lời ( 3,5 kg ).Sau đó lại tiếp tục như vậy. 
Kết thúc khen và thưởng một tràng vỗ tay cho những bạn nói đúng và nhanh. 
Trò chơi 7: Vượt chướng ngại vật. (Áp dụng các bài: Ôn về giải toán, toán tỉ lệ , toán 
chuyển động .) 
* Mục đích: Rèn luỵên kỹ năng giải các bài toán với các mối quan hệ trực tiếp và đơn giản. 
* Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 1 tờ giấy rô ky (hoặc bảng phụ) có vẽ hoặc dán hình tượng 
trưng, gắn hoa hoặc túi nhỏ để đựng đề toán mà hai đội cần giải. 
Ví dụ:
Đề 1: Một ca nô đi với vận tốc 15,2 km/giờ. Tính quãng đường của ca nô đi được trong 3 
giờ.
Đề 2: Một người đi xe đạp trong 5 phút với vận tốc 12,5 km/giờ. Tính quãng đường đi được 
của người đó. 
Đề 3: Một ô tô khởi hành từ A lúc 6 giờ 30 phút với vận tốc 54 km/giờ, đến B lúc 8 giờ 30 
phút. Tính độ dài quàng đường AB 
Chuẩn bị: 
- Học sinh mỗi nhóm chuẩn bị 3 tờ giấy ô ly, bút, keo dán. 
- Giáo viên chia lớp thành 2 đội, mỗi đội tự chọn tên đặt cho đội mình. 
* Ví dụ:Chăm ngoan, Vô địch. Mỗi đội cử 3 em đại diện lên chơi. số còn lại làm cổ động 
viên cho đội nhà. 
* Cách chơi: Khi quản trò có hiệu lệnh bắt đầu chơi, mỗi đội chơi lần lượt rút đề đọc, hội ý, 
giải và ghi nhanh kết quả vào giấy. 
Các đội giải từ đề 1(từ dễ đến khó). Giải xong đề một thì dán lên “Đỉnh núi ” số 1, sau đó 
tiếp tục rút, đọc và giải đề 2. Nếu đội nào giaỉ nhanh hơn có quyền rút đề 3 để giải. Trường 
hợp hai đội cùng giải xong đề 1 và 2 cùng lúc, thì quản trò và cả lớp kiểm tra xem hai đội đã + Giáo viên chia bảng làm 2, gắn mỗi bên bảng một bông hoa và 5 chú Ong giới thiệu trò 
chơi. 
Cô có 2 bông hoa trên những cánh hoa là các bài toán chỉ quãng đường về tổ của các chú 
Ong. Nhiệm vụ các chú Ong giải các bài toán để bay về tổ của mình. ( các con chỉ ghi phép 
tính và kết quả) 
- 2 đội xếp thành hàng. Khi nghe hiệu lệnh “bắt đầu” thì lần lượt từng bạn lên ghi các phép 
tính với kết quả lên các cánh hoa. Bạn thứ nhất ghi xong trao phấn cho bạn thứ 2, cứ như vậy 
cho đến khi hết. Sau đó ghi cách tính vào nhụy hoa. Trong vòng 2 phút, đội nào làm đúng và 
nhanh hơn là đội chiến thắng. 
* Lưu ý: Sau khi học sinh chơi xong, Giáo viên chấm và hỏi thêm một số câu hỏi sau để 
khắc sâu bài học. 
+ Các chú ong tìm quãng được đường về tổ bằng cách nào? ( Lấy quãng đường 1 giờ đi được 
nhân với thời gian) 
+ Muốn tính quãng đường ta làm thế nào? 
Trò chơi 9: Bác đưa thư (Áp dụng cho các tiết học: Diện tích hình bình hành, Diện tích 
hình thang, Hình vuông, Hình hộp chữ nhật, Hình lập phương, Ôn tập về hình học cuối 
năm....) 
Mục đích: Giúp học sinh nhớ lâu các công thức tính chu vi, diện tích các hình chữ nhật, hình 
vuông, hình bình hành, hình thoi...Từ đó vận dụng linh hoạt, kết hợp với kỹ năng tính nhẩm 
để tính chu vi, diện tích của hình với số đo cho trước  Phát triển khả năng diễn đạt rõ ràng, 
mạch lạc. 
Kết hợp với thói quen nói “cám ơn” khi người khác giúp một việc gì đó. 
Chuẩn bị: + Một số thẻ các hình đã học: hình tam giác, hình vuông , hình chữ nhật , hình 
tròn .
+ Một tấm các đeo ở ngực ghi “Nhân viên bưu điện”. 
+ Một số phong bì có ghi các câu thơ, đồng dao 
 “ Muốn tính diện tích hình này “ Muốn tìm diện tích thì ta
 Đáy lớn, đáy bé ta mang cộng vào Lấy cạnh nhân cạnh là ra khó gì? Khi đọc đến câu cuối cùng bạn cầm thẻ hình tương ứng nói to “ Thư nhà cháu” thì đồng thời 
em đó giơ thẻ hình của mình lên cho cả lớp xem. Lúc này nhiệm vụ của “ Bác đưa thư” đưa 
lá thư giao cho chủ nhà. Chủ nhà nhận thư và nói lời “cảm ơn”. Cứ như vậy , “Bác đưa thư” 
lại tiếp tục đưa thư cho các nhà.
2.5.THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM. 
2.5.1. Mục đích của việc thực nghiệm 
- Thông qua trò chơi học sinh hứng thú học tập hơn, tiếp thu bài học nhanh hơn, khắc sâu 
được kiến thức đã học, làm cho giờ học trở nên nhẹ nhàng, thoải mái. 
- Vì thế kết quả học tập của học sinh nâng lên rõ rệt. 
2.5.2. Giáo án minh họa: 
Họ và tên: Nguyễn Thị Thương Hiền 
Trường: Tiểu học Cam Thượng. 
 Toán
 Tiết 132: QUÃNG ĐƯỜNG
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT 
- Biết tính quãng đường đi được của một chuyển động đều. HS vận dụng kiến thức vào làm 
các bài tập theo yêu cầu. HS làm bài 1, bài 2. 
- Năng tư chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng 
tạo. 
+ Năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực mô hình hoá toán học, năng lực giải quyết 
vấn đề toán học, năng lực giao tiếp toán học, năng lực sử dụng công cụ và phương tiện toán 
học. 
- Chăm chỉ, trung thực, có trách nhiệm với toán học và cẩn thận khi làm bài, yêu thích môn 
học. 
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 
- Giáo viên: Bảng phụ 
- Học sinh: Vở, SGK 
2. Phương pháp và kĩ thuật dạy học 
- Phương pháp vấn đáp, động não, quan sát, thực hành, trò chơi học tập.