Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế một số chủ đề hoạt động trải nghiệm bằng phương pháp trò chơi nhằm rèn luyện phẩm chất năng lực cho học sinh THPT để thích ứng với nghề nghiệp tương lai

 SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN 
 TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 2 
 ===***=== 
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
 ĐỀ TÀI 
 THIẾT KẾ MỘT SỐ CHỦ ĐỀ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM 
HƯỚNG NGHIỆP BẰNG PHƯƠNG PHÁP TRÒ CHƠI NHẰM 
RÈN LUYỆN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC CHO HỌC SINH 
 THPT ĐỂ THÍCH ỨNG VỚI NGHỀ NGHIỆP TƯƠNG LAI 
 LĨNH VỰC: TRẢI NGHIỆM HƯỚNG NGHIỆP 
 Người thực hiện : LÊ THỊ TRÀ 
 LÊ THỊ THUÝ HỒNG 
 Tổ : Tự Nhiên – Ngữ văn 
 Địa chỉ gmail : binhtradc2@gmail.com 
 Số điện thoại : 0915653477 - 0984253500 
 NĂM HỌC: 2022 – 2023 
 ĐỀ XUẤT................................................................................................................ 42 
2.6.1. Mục đích khảo sát ......................................................................................... 42 
2.6.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ............................................................... 42 
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ........................................................... 46 
3.1. Mục tiêu, nhiệm vụ thực nghiệm ..................................................................... 46 
3.2. Nội dung, đối tượng thực nghiệm ..................................................................... 46 
3.3. Kết quả thực nghiệm ........................................................................................ 46 
3.3.1. Kết quả định lượng ........................................................................................ 46 
3.3.2. Kết quả định tính ........................................................................................... 47 
PHẦN III- KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................. 49 
3.1. Kết luận ............................................................................................................ 49 
3.2. Kiến nghị .......................................................................................................... 49 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 51 
PHỤ LỤC 
 PHẦN I- ĐẶT VẤN ĐỀ 
 1. Lí do chọn đề tài 
 Trong luật giáo dục nêu rõ “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam 
phát triển toàn diện, có đạo đức, có tri thức, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp, 
trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi 
dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự 
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Để thực hiện mục tiêu này người giáo viên 
hiện nay không chỉ là người truyền thụ tri thức mà còn phải là người bồi dưỡng 
nhân cách phẩm chất, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Ngoài việc lồng ghép 
vào các tiết dạy văn hóa thì các tiết hoạt động trải nghiệm là một hoạt động có ý 
nghĩa quan trọng trong việc giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học 
sinh. Tuy nhiên hiện nay khi chương trình GDPT 2018 đã tiến hành những tuần 
học đầu tiên nhưng thực tế hầu như các tiết học này đều được giáo viên tiến hành 
một cách nhàm chán với nội dung chủ yếu theo các tài liệu cứng nhắc chưa thu hút 
được của học sinh và chưa đề ra biện pháp giải quyết. Nhận thức được điều này là 
một GVCN lớp 10 tôi đã không ngừng suy nghĩ tìm tòi các phương pháp hình thức 
để tiến hành nội dung hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp một cách tích cực. Một 
trong những phương pháp đó chính là tổ chức các trò chơi yêu thích. 
 Quá trình thực hiện hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh không 
chỉ giúp các em giải quyết được những vấn đề đang gặp phải mà còn hỗ trợ cải 
thiện tốt các mối quan hệ giữa con cái với cha mẹ, học trò với thầy cô, giữa bạn bè 
với nhau, giúp cho các em tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc trong quá 
trình học tập cũng như cuộc sống để lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai. Các em 
sẽ cảm thấy thoải mái, dễ chịu, giảm bớt các căng thẳng, mệt mỏi, áp lực để giúp 
cho việc học tập hiệu quả hơn, cuộc sống cũng được cân bằng và vui vẻ. Do đó có 
thể khẳng định rằng công tác định hướng nghề nghiệp ở học đường đóng vai trò rất 
quan trọng đối với việc giáo dục HS THPT. 
 Là một giáo viên đã nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, bản thân tôi nghĩ 
rằng, trong nhà trường phổ thông, hơn ai hết người giáo GVCN cần phải phát huy 
vai trò của mình trong công tác chủ nhiệm. Qua nội dung hoạt động trải nghiệm 
hướng nghiệp theo CTGDPT 2018 giáo viên chủ nhiệm sẽ nắm bắt được tâm tư 
tình cảm của các em, thấy được những khó khăn mà học sinh đang mắc phải, cùng 
sẻ chia, động viên và hướng dẫn các em vượt qua khó khăn trong học tập cũng như 
trong cuộc sống, giúp học sinh tự trải nghiệm để nhận ra giá trị thật của cuộc sống, 
tự trang bị cho mình những kỹ năng sống cần thiết. Đồng thời nội dung hoạt động 
trải nghiệm hướng nghiệp còn là cơ hội để xây dựng quan hệ cô – trò gắn bó, bạn 
bè mến thương nhau, tạo cơ sở để xây dựng nên lớp học thân thiện, học sinh tích 
cực. Khi làm được điều đó là chúng ta đang góp phần nâng cao hiệu quả của công 
tác chủ nhiệm lớp. 
 1 4. Phương pháp nghiên cứu 
 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích, tổng hợp, phân loại tài 
liệu... nhằm xây dựng cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu. 
 Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, quan sát, tổng kết kinh 
nghiệm, phỏng vấn, trao đổi để khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động của tư vấn 
học đường trong trường THPT tỉnh Nghệ An và tại đơn vị trường Diễn Châu 2 
 Phương pháp thống kê toán học: Nhằm xử lý các kết quả nghiên cứu. 
 5. Tính mới của đề tài 
 5.1. Về mặt lí luận 
 Đề tài đã đề xuất và tiếp cận một số giải pháp mới về nội dung hoạt động trải 
nghiệm hướng nghiệp góp phần mang lại hiệu quả trong công tác chủ nhiệm lớp ở 
trường THPT 
 5.2. Về mặt thực tiễn 
 Thực hiện được yêu cầu của đổi mới phương pháp giáo dục, đa dạng hóa các 
hình thức phương pháp TN-HN chủ nhiệm. 
 Hình thành và phát triển cho học sinh phẩm chất và kĩ năng lựa chọn nghề 
nghiệp trong tương lai mà chương trình giáo dục phổ thông 2018 hướng tới. 
 Vận dụng và phát huy được những ưu điểm của phương pháp giáo dục mới, tổ 
chức các trò chơi vào một số chủ đề TN-HN cụ thể. 
 6. Kế hoạch thực hiện đề tài 
 TT Thời gian Nội dung công việc Sản phẩm 
 05/ 2022 đến 
 1 Nghiên cứu cơ sở lí luận Cơ sở lý luận 
 8/2022 
 3.1.1. Khảo sát tính cấp thiết 
 08/2022 đến 3.1.2. Điều tra thực trạng việc dạy -Kết quả khảo sát 
 2 
 9/2022 học TN_HN ở trường trung học phổ - Cơ sở thực tiễn 
 thông. 
 3.1.3. Khảo sát tính khả thi - Kết quả khảo sát 
 09/2022 đến 
 3 
 11/2022 3.1.4. Xây dựng các chủ đề và các trò -Hoàn thiện các chủ đề và 
 chơi tương ứng các trò chơi tương ứng 
 11/2022 đến 
 4 Thực nghiệm sư phạm Kết quả thực nghiệm 
 012023 
 02/2023 đến Viết đề tài và tham vấn đồng nghiệp, Hoàn thiện đề tài sáng 
 5 
 4/2023 chuyên gia. kiến kinh nghiệm 
 3 * Thuận lợi: 
 - Cơ sở vật chất nhà trường đã được trang bị tốt hơn: Có phòng máy chiếu, 
hầu hết các lớp đã có ti vi phục vụ cho giáo dục. 
 - Phần lớn học sinh đã khá quen với những phương pháp học tập tích cực, có 
tư duy tốt, chủ động, tích cực trong những nhiệm vụ được giao. 
 - Nhiều giáo viên chủ nhiệm luôn có suy nghĩ, tìm tòi đổi mới hình thức, phương 
pháp TN-HN , giáo dục kĩ năng sống cho học sinh hướng tới lớp học hạnh phúc. 
 * Khó khăn: 
 - Kĩ năng của một số học sinh còn hạn chế, nhiều em chưa thực sự hứng thú 
với việc tìm hiểu các chủ đề TN-HN . 
 - Nhiều giáo viên còn chưa thành thạo khi thiết kế các chủ đề trên Powerpoint 
cũng như cách thức tổ chức các tiết TN-HN theo phương pháp mới. 
 - Số lượng học sinh một lớp khá đông nên việc tổ chức các tiết TN-HN ngoài 
trường như hoạt động trải nghiệm, dã ngoại...còn gặp khó khăn. 
 - Cơ sở vật chất nhà trường đã được cải thiện nhưng vẫn chưa thể đủ phục vụ cho 
tất cả các lớp. 
 2.3.3. Những chú ý khi thiết kế chủ đề hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 
bằng trò chơi 
 - Lựa chọn phương pháp phù hợp: Giáo viên cần căn cứ vào mục đích, yêu 
cầu của chủ đề cần thiết kế và kĩ năng cần rèn luyện cho học sinh, đối tượng học 
sinh và ưu nhược điểm của các phương pháp để lựa chọn phù hợp. 
 - Các phương pháp phải đảm bảo phù hợp với đối tượng học sinh, hướng tới 
mọi đối tượng học sinh. 
 - Đảm bảo hình thức dạy TN-HN đa dạng để tạo hứng thú cho học sinh. 
 - Không gian tổ chức tiết TN-HN không nên cứng nhắc chỉ ở trong lớp mà có 
thể thay đổi cho hấp dẫn, mới lạ như sân trường, vườn rau, vườn hoa, các địa điểm 
ngoài trường... 
 2.3.4. Các đối tượng lựa chọn làm lớp thực nghiệm và đối chứng 
 Với câu hỏi: Việc giáo viên tổ chức các tiết hoạt động trải nghiệm và hướng 
nghiệm ở lớp như hiện nay em có thích hay không? Qua thực tế khảo sát ở một số 
lớp trong trường cho kết quả như sau: 
 5 Chủ đề được thiết kế (theo 
 TT Trò chơi được áp dụng 
 chương trình HĐTN-HN) 
 ở địa phương” có trao thưởng, “Ai 
 nhanh hơn” và “Điều em muốn nói”. 
 8. Chủ đề 8: Bảo vệ môi trường tự Trò chơi dựng Kịch tương tác: "Táo môi 
 nhiên trường chầu trời" 
 9. Chủ đề 9: Tìm hiểu nghề nghiệp Trò chơi Hùng biện về "thanh niên khởi 
 nghiệp sáng tạo" 
 10. Chủ đề 10: Hiểu bản thân để Trò chơi “Khám phá bản thân”. 
 chọn nghề phù hợp 
 Bảng 2: Danh sách các trò chơi được thiết kế sử dụng TN-HN 
 2.5. Thiết kế một số chủ đề hoạt động trải nghiệm bằng phương pháp trò chơi 
 2.5.1. Chủ đề 1: Phát huy truyền thống của nhà trường 
 Trò chơi được thiết kế: “Nhanh như chớp” 
 Hình 1: Tiết dạy có sử dụng trò chơi 
 Thí sinh sẽ ngồi lên ghế nóng của "cỗ máy tia chớp" với lượng thời gian nhất 
định để trả lời nhanh một bộ câu hỏi gồm nhiều câu hỏi. Cùng một gói câu hỏi các 
đội chơi sẽ bốc thăm chọn người trả lời trước, người trả lời sau sẽ đi ra ngoài để 
không nghe được câu hỏi. Thời gian chỉ tính từ khi người dẫn chương trình bắt đầu 
đọc câu hỏi đến lúc người chơi chốt đáp án trả lời và không tính khi các thí sinh và 
người dẫn chương trình trò chuyện, giải thích. Trả lời đúng một câu hỏi người chơi 
sẽ được “cỗ máy tia chớp” đẩy lên một bậc. Nếu trả lời sai sẽ bị tụt xuống mốc ban 
đầu. Cuối cùng nếu người chơi nào trả lời được nhiều câu hỏi liên tiếp hơn sẽ là 
người chiến thắng. 
 7 Câu 4: Ban giám hiệu Nhà trường gồm những ai? 
 Đáp án: Gồm thầy Cao Thanh Tuấn, Cô Quý Hoà, Cô Phạm Hương, cô Hường. 
 Câu 5: Kể một trong những việc học sinh cần làm khi đến trường? 
 Đáp án: Học bài. 
 Câu 6: Kể 3 danh mục trừ điểm trong nội quy của Đoàn trường? 
 Đáp án: Vi phạm an toàn giao thông, đi dép lê, sử dụng điện thoại. 
 Câu 7: Nếu xúc phạm cán bộ giáo viên trong trường, lớp sẽ bị trừ bao nhiêu 
điểm tổng? 
 Đáp án: 2.0 điểm. 
 Câu 8: Vào mùa hè, từ thứ 2 đến thứ 6 học sinh mặc áo đồng phục gì? 
 Đáp án: Áo trắng. 
 Câu 9: Nội dung TN-HN 10 phút đầu giờ vào thứ 3 và thứ 5 hàng tuần là gì? 
 Đáp án: Chữa bài tập. 
 Câu 10: Theo quy định của lớp khi nghỉ học cần phải làm gì? 
 Đáp án: Có giấy phép và phụ huynh gọi điện cho giáo viên chủ nhiệm. 
 Gói câu hỏi số 2 
 Câu 1: Tên đầu tiên khi mới thành lập của trường ta là gì? 
 Đáp án: Trường Vừa học vừa làm Diễn Châu. 
 Câu 2: Hiệu trưởng của trường hiện nay là ai? 
 Đáp án: Thầy Cao Thanh Tuấn. 
 Câu 3: Năm 2022 – 2023 trường ta có bao nhiêu học sinh? 
 Đáp án: 1645 học sinh. 
 Câu 4: Ban chấp hành Đoàn trường gồm những thầy cô nào? 
 Đáp án: Cô Trần Thị Thu Hà, thầy Lê Văn Hoàng, 
 Câu 5: Kể một trong những việc học sinh cần làm khi đến trường? (không lặp lại 
nhóm trước) 
 Đáp án: Vệ sinh lớp học. 
 Câu 6: Kể 3 danh mục trừ điểm trong nội quy của Đoàn trường? (không lặp 
lại nhóm trước) 
 Đáp án: Hút thuốc lá, đánh nhau, phá hoại cơ sở vật chất nhà trường. 
 Câu 7: Nếu chống người giám sát lớp sẽ bị trừ bao nhiêu điểm tổng? 
 Đáp án: 2,0 điểm. 
 9