Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng phần mềm Google Earth trong dạy học môn Lịch sử và Địa lí Lớp 7 (Kết nối tri thức) – Phân môn Địa lí – Bài Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên Châu Âu

 MỤC LỤC 
PHẦN MỘT: THỰC TRẠNG ........................................................................... 1 
1.Thực trạng .......................................................................................................... 1 
2. Lí do thực hiện sáng kiến ................................................................................. 1 
PHẦN HAI: NỘI DUNG .................................................................................... 2 
1. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 2 
2. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 2 
3. Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc sử dụng Google Earth trong dạy học ......... 2 
 3.1. Cơ sở lí luận ............................................................................................................ 2 
 3.1.1. Yêu cầu đổi mới dạy học ...................................................................... 2 
 3.1.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ..................................... 3 
 3.2. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................................ 3 
 3.2.1. Thuận lợi .............................................................................................. 3 
 3.2.2. Khó khăn .............................................................................................. 4 
4. Một số vấn đề chung của việc sử dụng Google Earth trong dạy học ................ 4 
 4.1. Một số vấn đề chung của việc sử dụng Google Earth trong dạy học .......... 4 
 4.1.1. Khái niệm ............................................................................................. 4 
 4.1.2. Chức năng của Google Earth trong dạy học Địa lí ............................ 4 
 4.1.3. Các phiên bản của Google Earth, cài đặt và sử dụng ......................... 5 
 4.2. Ưu điểm, nhược điểm của việc sử dụng Google Earth trong dạy học................. 6 
 4.2.1. Ưu điểm ................................................................................................ 6 
 4.2.2. Nhược điểm .......................................................................................... 6 
5. Giải pháp thực hiện ............................................................................................. 7 
 5.1. Sử dụng Google Earth trong dạy học Địa lí lớp 7 ................................................ 7 
 5.1.1. Nguyên tắc sử dụng Google Earth trong dạy học Địa lí ..................... 7 
 5.1.2. Quy trình xây dựng tiết học sử dụng Google Earth ............................ 8 
 5.2. Khả năng sử dụng Google Earth trong dạy học Địa lí lớp 7 ............................... 8 
 5.3. Cách sử dụng Google Earth để tổ chức dạy học Địa lí lớp 7 ............................ 12 
 5.4. Minh hoạ kế hoạch bài dạy sử dụng Google Earth ............................................ 12 
PHẦN BA: HIỆU QUẢ MANG LẠI ............................................................... 18 
1. Đánh giá kết quả trước thực nghiệm ............................................................... 18 
2. Đánh giá kết quả sau thực nghiệm .................................................................. 18 
PHẦN BỐN: ĐÁNH GIÁ PHẠM VI ẢNH HƯỞNG CỦA SÁNG KIẾN ... 20 
1. Đánh giá phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến ................................................... 20 
2. Khuyến nghị .................................................................................................... 21 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 23 
 PHẦN MỘT: THỰC TRẠNG 
1. Thực trạng 
 Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã xác định rõ những phẩm chất và 
năng lực cụ thể cần phát triển cho HS, bao gồm: 5 phẩm chất (Yêu nước, Nhân ái, 
Chăm chỉ, Trung thực, Trách nhiệm) và 3 năng lực chung (Tự chủ và tự học; Giao 
tiếp và hợp tác; Giải quyết vấn đề và sáng tạo) cùng 7 năng lực đặc thù. 
 Phân môn Địa lí cung cấp cho học sinh những kiến thức khoa học về tự 
nhiên, về dân cư, về chế độ xã hội và về các hoạt động kinh tế của con người ở 
khắp nơi trên Trái Đất. Kiến thức địa lí trải rộng về mặt không gian lãnh thổ, từ địa 
phương đến các quốc gia, khu vực và toàn thế giới, có nhiều kiến thức trừu tượng 
mà học sinh không có điều kiện quan sát trực tiếp. 
 Với sự bùng nổ của nền kinh tế tri thức, công nghệ và internet ở Việt Nam 
đang trong thời kì 4.0 việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học địa lí trở nên 
rất phổ biến, sự phát triển của khoa học – kĩ thuật và công nghệ đã cho ra đời nhiều 
phần mềm giúp học sinh tiếp cận tri thức một cách chủ động và tích cực, phát triển 
năng lực tư duy khám phá. Vì vậy việc ứng dụng công nghệ thông tin, các phần mềm 
hữu ích trong dạy học đối với GV để nâng cao chất lượng bộ môn là rất cần thiết. 
2. Lí do thực hiện sáng kiến 
 Trong chương trình phân môn Địa lí – môn Lịch sử và Địa lí lớp 7 cung cấp 
cho học sinh những kiến thức về các châu lục trên thế giới như: châu Âu, châu Á, 
châu Phi, châu Mỹ, châu Đại Dương và châu Nam Cực. Mỗi châu lục sẽ trang bị cho 
học sinh những hiểu biết về những đặc điểm cơ bản và một vào nét khái quát, đặc 
trưng nhất về dân cư, phương thức khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở các 
châu lục. Qua đó hình thành, phát triển các năng lực địa lí; đồng thời bồi dưỡng cho 
học sinh tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ thiên nhiên, tinh thần chung sống hòa 
đồng, tôn trọng sự khác biệt về văn hóa của người dân các châu luc, khu vực khác 
trên thế giới. 
 Phần mềm Google Earth có rất nhiều chức năng hữu ích và tiện dụng đối với 
việc dạy học môn Địa lí ở trường phổ thông. Nó có khả năng thể hiện được hình 
dáng lãnh thổ tất cả các quốc gia trên thế giới với đường biên giới rõ ràng, có thể 
giúp xác định được diện tích, chu vi, khoảng cách của các đối tượng trên thực tế một 
cách nhanh chóng. Google Earth cũng có khả năng phóng to, thu nhỏ bất kỳ một 
điểm nào trên Trái đất để hiển thị ở một phạm vi không gian chi tiết với độ phân giải 
cao hơn. Với những tính năng đặc biệt như vậy thì Google Eath có khả năng hỗ trợ 
tốt trong việc dạy học Địa lí nếu khai thác một cách hiệu quả nhất. 
 Như vậy, xuất phát từ vai trò đặc biệt quan trọng của công tác xây dựng và 
tổ chức hoạt động dạy học phân môn Địa lí cũng như thực tiễn giảng dạy của tôi 
tại trường THCS Hoàng Mai, Quận Hoàng Mai, Hà Nội tôi đã thực hiện biện pháp 
 Theo xu hướng phát triển của công nghệ, nhiều phương tiện trực quan mới đã 
ra đời và có khả năng ứng dụng hiệu quả trong các lĩnh vực có liên quan đến yếu tố 
không gian, trong đó có phần mềm Google Earth. Dựa trên ứng dụng của công nghệ 
3D (không gian 3 chiều) trên nền các ảnh viễn thám với độ phân giải cao vì vậy có 
thể bao quát được các không gian rộng lớn trên toàn bộ Trái đất hoặc ở một địa điểm 
cụ thể. Nó có khả năng thể hiện được hình dáng lãnh thổ tất cả các quốc gia trên thế 
giới với đường biên giới rõ ràng, có thể giúp xác định được diện tích, chu vi, khoảng 
cách của các đối tượng trên thực tế một cách nhanh chóng. Google Earth cũng có 
khả năng phóng to, thu nhỏ bất kỳ một điểm nào trên Trái đất để hiển thị ở một phạm 
vi không gian chi tiết với độ phân giải cao hơn. Với những tính năng đặc biệt như 
vậy thì Google Eath có khả năng hỗ trợ tốt trong việc dạy học Địa lí. 
 Một số hình ảnh GV và HS trường THCS Hoàng Mai, Quận Hoàng Mai sử dụng 
 phần mềm Google Earth để giảng dạy và học tập 
3.2. Cơ sở thực tiễn 
3.2.1. Thuận lợi 
- Về phía nhà trường: 
+ Từ đầu năm học 2022 - 2023, nhà trường đã tổ chức tập huấn cho toàn giáo viên 
để giới thiệu tổng thể về chương trình GDPT 2018 và giới thiệu chương trình lớp 7 
theo chương trình GDPT 2018. Ban giám hiệu hướng dẫn tổ khối xây dựng kế hoạch 
bài học phù hợp với đối tượng học sinh trường THCS Hoàng Mai. 
+ Giáo viên trong khối nhiệt tình, năng động, tâm huyết với nghề, có trình độ 
chuyên môn vững vàng. Luôn học hỏi để từng bước hoàn thiện nhiệm vụ được 
giao. 
+ 100% giáo viên dạy lớp 7 được tập huấn đầy đủ nội dung chương trình sách giáo 
khoa bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống” của NXB Giáo dục Việt Nam, phương 
pháp dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. 
- Về chương trình sách giáo khoa, kiến thức được phát triển theo vòng xoáy đồng 
tâm; bộ sách có nội dung hay và phong phú, kênh hình đẹp, kênh chữ rõ ràng phù 
hợp với học sinh lớp 7. 
việc khai thác thông tin trên ảnh viễn thám ở các mức độ khác nhau từ tổng quát đến 
chi tiết và là phương tiện để phát triển tư duy nhờ có các ảnh viễn thám. Từ đó, các 
em được rèn luyện kĩ năng khai thác thông tin trên bản đồ và phát triển các kỹ năng 
tư duy ở cấp độ cao như: so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa. 
 - Google Earth là phương tiện dạy học trực quan dùng để minh hoạ cho kiến 
thức. Trong giảng dạy, giáo viên có thể sử dụng những thông tin trên ảnh viễn thám 
để minh hoạ thêm cho những kiến thức Địa lí đã được trình bày, có tác dụng bổ sung 
và làm rõ hơn những kiến thức Địa lí. 
4.1.3. Các phiên bản của Google Earth, cài đặt và sử dụng 
 Google Earth là một trong những phần mềm được sử dụng phổ biến trên máy 
tính (Desktop) và cả di động. Google Earth có 3 phiên bản: 
 - Google Earth trên web: https://www.google.com/intl/vi/earth/about/ 
 - Google Earth cho thiết bị di động: 
+ Phiên bản cho điện thoại hệ điều hành iOS: 
https://apps.apple.com/us/app/google-earth/id293622097 
+ Phiên bản cho điện thoại hệ điều hành khác: 
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.google.earth 
 - Google Earth Pro cho máy tính: 
https://www.google.com/intl/vi_ALL/earth/about/versions/#download-pro 
 Google Earth có ngôn ngữ Tiếng Việt, người dùng dễ dàng sử dụng. Bên cạnh 
đó trên kênh Yotube của Google Earth có những video hướng dẫn sử dụng chi tiết, 
dễ dàng sử dụng. 
https://www.youtube.com/watch?v=5KtwMRedAbc&list=RDCMUC2zHjOF9Wo
mes-SEjdzTleA&index=3 
 Google Earth Google Earth Google Earth Google Earth Hướng dẫn 
 trên web cho điện thoại cho điện thoại Pro cho máy cài đặt và sử 
 hệ điều hành hệ điều hành tính dụng 
 iOS khác 
 - Các dữ liệu trên phần mềm được cập nhật hai lần một tháng và không được 
cập nhật đầy đủ cùng một lúc vì vậy nhiều địa điểm trên thực tế sẽ chưa có trên phần 
mềm nếu chưa được cập nhật. 
 - Để sử dụng tất cả các tính năng nâng cao người dung sẽ phải cập nhật bản 
Pro có tính phí. 
 - Sự áp dụng cứng nhắc và quá thường xuyên của GV sẽ gây sự nhàm chán và 
giảm hiệu quả của tiết học. 
 - Nếu GV không có kĩ thuật điều khiển thì hiệu quả tiết học sẽ bị hạn chế. 
 - GV tốn nhiều thời gian chuẩn bị và thực hiện nên không thể áp dụng thường 
xuyên cho mọi tiết học. 
5. Giải pháp thực hiện 
5.1. Sử dụng Google Earth trong dạy học Địa lí lớp 7 
5.1.1. Nguyên tắc sử dụng Google Earth trong dạy học Địa lí 
Cụ thể các nguyên tắc như sau: 
- Đảm bảo nguyên tắc khoa học: Hệ thống nguồn thông tin đưa vào quá trình dạy 
học phải phù hợp với hệ thống tri thức khoa học địa lí, chính xác, đúng với bản chất 
của sự vật hiện tượng mà học sinh cần nghiên cứu. 
- Đảm bảo nguyên tắc sư phạm: Bài học cần đảm bảo đầy đủ nội dung cơ bản về 
kiến thức, kỹ năng của một bài học theo quy định của bộ Giáo dục và Đào tạo. 
- Đảm báo tính phù hợp: Google Earth và các công cụ trực quan khác có những ưu 
điểm, hạn chế khác nhau. Cần lựa chọn công cụ của Google Earth tùy thuộc vào nội 
dung cần truyền đạt cũng như khả năng đáp ứng của Google Earth. 
- Đảm bảo tính công nghệ: Cần kết hợp linh hoạt các hình thức tổ chức dạy học và 
các phương tiện dạy học với việc sử dụng công nghệ. 
3 Vị trí địa lí, - Vị trí địa lí, - Sử dụng Google Earth để - Năng lực 
 đặc điểm tự hình dạng, xác định vị trí, quan sát hình quan sát, đọc 
 nhiên châu kích thước. dạng của châu Á. và sử dụng 
 Á bản đồ. 
 - Sử dụng Google Earth để 
 hướng dẫn HS tìm hiểu về các - Năng lực 
 - Đặc điểm 
 khu vực địa hình chính ở châu phân tích và 
 tự nhiên. 
 Á. tổng hợp 
 thông tin. 
4 Đặc điểm - Sự phân bố - Sử dụng Google Earth để - Năng lực 
 dân cư, xã dân cư. Các quan sát các đô thị lớn và quan sát và 
 hội châu Á đô thị lớn. vùng nông thôn ở châu Á. tổng hợp 
 thông tin. 
 - Năng lực so 
 sánh đánh giá. 
5 Bản đồ - Các khu - Sử dụng Google Earth để - Năng lực 
 chính trị vực thuộc quan sát các khu vực Bắc Á, quan sát, đọc 
 châu Á, các châu Á. Trung Á, Tây Á, Nam Á, và sử dụng 
 khu vực Đông Á, Đông Nam Á và chỉ bản đồ. 
 của châu Á. ra đặc điểm tự nhiên của các 
 - Năng lực 
 khu vực này. 
 phân tích và 
 tổng hợp 
 thông tin. 
6 - Vị trí địa lí, - Sử dụng Google Earth để - Năng lực 
 hình dạng, xác định vị trí, quan sát hình quan sát, đọc 
 kích thước. dạng của châu Phi. và sử dụng 
 bản đồ. 
 - Sử dụng Google Earth để 
 Vị trí địa lí, hướng dẫn HS tìm hiểu về các - Năng lực 
 - Đặc điểm 
 đặc điểm tự khu vực địa hình chính, một phân tích và 
 tự nhiên. 
 nhiên châu số địa điểm tiêu biểu ở các tổng hợp 
 Phi môi trường tự nhiên của châu thông tin. 
 Phi. 
7 Đặc điểm - Di sản lịch - Sử dụng Google Earth để - Năng lực 
 dân cư, xã sử châu Phi quan sát một số di sản lịch sử quan sát, đọc 
 hội châu châu Phi. và sử dụng 
 Phi bản đồ.