Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp rèn kỹ năng nói cho học sinh Lớp 4 ở trường Tiểu học Lê Quý Đôn

 2
là ngôn ngữ giao tiếp. Ngoài ra, tiếng Anh được hơn 400 triệu người trên toàn thế 
giới dùng làm tiếng mẹ đẻ, hơn 1 tỷ người dùng tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai 
(theo Wikipedia), những quốc gia phát triển có thu nhập đầu người cao nhất trên 
thế giới đều sử dụng thành thạo tiếng Anh, hoặc được sử dụng phổ biến, được 
dạy là môn học trong trường... Đối với Việt Nam, một nước đang đứng trước thời 
đại phát triển, mở rộng ra với cánh cửa toàn cầu hoá, bạn có thấy tầm quan trọng 
trong việc học tiếng Anh. Với các bạn học sinh, sinh viên, những thế hệ tương lai 
của đất nước, việc học tiếng Anh lại càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Do 
vậy, tôi đã tìm kiếm một số phương pháp dạy học tích cực, đơn giản, dễ hiểu, 
thiết thực, sinh động, đảm bảo tính khoa học, nhằm phát triển khả năng tư duy, 
sự suy đoán và tính sáng tạo của học sinh. Qua nhiều năm giảng dạy tiếng Anh 
và tích lũy kinh nghiệm của bản thân và đồng nghiệp tôi đã vận dụng một số 
phương pháp dạy học nhằm tạo cho các em sự hứng thú và tự tin trong giao tiếp, 
xin được chia sẻ với các đồng nghiệp.
 Chính vì những lý do trên, tôi mạnh dạn trình bày sáng kiến kinh nghiệm 
của bản thân về “Phương pháp rèn kỹ năng nói cho học sinh lớp 4A1 ở trường 
tiểu học Lê Quý Đôn”.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 a) Mục tiêu của đề tài
 Góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh tiểu học theo 
phương hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh để học sinh 
tiếp cận với cách giáo dục thông minh với các ứng dụng công nghệ thông tin, 
từng bước hướng học sinh tới cách tự học, tự tiếp cận các kiến thức mới dưới sự 
hướng dẫn của giáo viên và sau đó là tự tìm tòi kiến thức nhân loại một cách chủ 
động không cần sự trợ giúp của giáo viên. Giúp học sinh khắc sâu kiến thức, ghi 
nhớ từ vựng, mẫu câu sau mỗi bài học. Học sinh có thể nói, hỏi và trả lời; giao 
tiếp tiếng anh với giáo viên, bạn bè.
 Tăng cường khả năng ứng xử của học sinh trong các tình huống khác nhau, 
gây hứng thú, tự tin mạnh dạn cho học sinh khi đã thực hành giao tiếp bằng tiếng 4
tôi đang giảng dạy tại trường tiểu học Lê Quý Đôn. Để từ đó, giúp giáo viên tăng 
cường vận dụng phương pháp vào việc giảng dạy môn Tiếng Anh một cách hiệu 
quả, giúp cho học sinh hứng thú, hào hứng với tiết học, tiếp thu bài học hiệu quả 
và đạt kết quả tối ưu nhất.
 Tôi mong muốn việc ứng dụng phương pháp rèn kỹ năng nói này không 
những đối với giáo viên, học sinh ở trường Tiểu học Lê Quý Đôn mà còn đối với 
tất cả giáo viên và học sinh trên địa bàn Thị xã Buôn Hồ.
 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
 Đề tài nghiên cứu về phương pháp rèn kỹ năng nói tiếng anh cho học sinh 
lớp 4A1 giúp học sinh có thể thực hành giao tiếp tốt trong các tiết học hằng ngày.
 Tôi tập trung nghiên cứu với đối tượng là các em học sinh lớp 4A1 đang 
học Tiếng Anh ở trường tiểu học Lê Quý Đôn năm học 2022 - 2023.
 4. Giới hạn của đề tài
 Thời gian tiến hành nghiên cứu từ tháng 9 năm 2022 đến cuối tháng 02 
năm năm 2023, với khoảng thời gian gần 6 tháng.
 Nội dung: Phương pháp rèn kỹ năng nói cho học sinh lớp 4A1 ở trường 
Tiểu học Lê Quý Đôn.
 5. Phương pháp nghiên cứu
 - Phương pháp trực quan, quan sát
 - Phương pháp nghiên cứu lý luận và cơ sở thực tiễn
 - Phương pháp thảo luận nhóm
 - Phương pháp đàm thoại gợi mở
 - Phương pháp thuyết trình
 - Phương pháp luyện tập
 - Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
 - Phương pháp vận dụng sáng tạo
 - Phương pháp điều tra và khảo sát thực tế, hỏi đáp cùng học sinh
 - Phương pháp nghiên cứu qua sách hướng dẫn, tài liệu tham khảo
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm 6
 Phần lớn các em học sinh chưa chú tâm và đầu tư cho môn ngoại ngữ, 
chuẩn bị bài một cách sơ sài. Trong các giờ học, đa số các em thường thụ động, 
thiếu sự linh hoạt, ngại việc đọc - nói tiếng Anh, chưa chú ý vào cách phát âm 
các từ, đặt biệt với các từ có âm đuôi và một số âm khó. Một số học sinh có thể 
phát âm các từ được học nhưng còn hạn chế trong khả năng ghi nhớ mặt chữ các 
từ đã được học và ít tham gia phát biểu bài để tìm hiểu nội dung bài học.
 Hoạt động luyện nói thường được thực hiện theo cặp, nhóm nên lớp học 
dễ ồn ào mất trật tự. Giáo viên không bao quát hết được tất cả học sinh nên một 
số em cá biệt lợi dụng cơ hội nói chuyện bằng Tiếng Việt, hay làm việc riêng. 
Giáo viên không thể phát hiện và sửa hết lỗi của các em học sinh trong một tiết 
học.
 Do cách phát âm chưa chính xác, ảnh hưởng của phương ngữ địa phương. 
Học sinh phát âm các từ chưa được rõ ràng dẫn đến tâm lý ngại nói, loại lỗi này 
mắc phổ biến ở nhiều học sinh trong trường.
 Một số nguyên nhân khách quan dẫn đến việc kỹ năng nói của các em học 
sinh chưa tốt đó là các em chưa có một môi trường nói tiếng Anh thực sự để phát 
huy hết khả năng của mình, chưa được gặp, nói chuyện với người bản ngữ để 
thực hành giao tiếp. Ở nước chúng ta, chưa có giáo viên Tiếng Anh được đào tạo 
để dạy riêng cho cấp Tiểu học mà phần lớn tất cả các giáo viên được đào tạo để 
dạy bậc THCS và THPT nên chưa nắm bắt được tâm lý lứa tuổi của học sinh Tiểu 
học.
 Các cấu trúc câu trong sách tiếng anh lớp 4 khá dài, khó nhớ để các em có 
thể sử dụng giao tiếp hằng ngày (với kiến thức của các em học sinh hoàn thành 
và chưa hoàn thành). Do vậy, đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp sư phạm tốt, 
chủ động sáng tạo, luôn cải tiến phương pháp luyện tập bằng nhiều hình thức 
khác nhau, nhiều dạng bài tập khác nhau phù hợp cho từng nội dung bài học để 
gây hứng thú và động viên tất cả học sinh nhiệt tình luyện tập.
 Bản thân tôi là một giáo viên trẻ mang trong mình sự nhiệt huyết của tuổi 
trẻ, luôn tìm tòi và học hỏi kinh nghiệm từ Internet, sách báo, đồng nghiệp những 8
 Có rất nhiều giải pháp để rèn kỹ năng nói cho học sinh lớp 4A1 ở trường 
Tiểu học Lê Quý Đôn. Tuy nhiên, với thời gian, phạm vi và điều kiện thực hiện 
của bản thân tôi và học sinh ở trường Tiểu học Lê Quý Đôn, tôi chỉ chọn nghiên 
cứu một giải pháp duy nhất trong đề tài này như sau:
 a) Mục tiêu của giải pháp
 Rèn luyện cho học sinh có thể sử dụng tiếng Anh để nói về những vấn đề 
hằng ngày tại trường Tiểu học Lê Quý Đôn, thông qua sáng kiến này chúng ta 
sẽ khắc phục tình trạng học sinh ít nói tiếng Anh trong quá trình học ở lớp. Để 
làm được điều này cần có sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Tạo 
cho các em cần môi trường giao tiếp, từ đó hình thành kĩ năng kĩ xảo, hướng 
dẫn các thao tác học như tập cho học sinh các phản xạ nhanh bằng tiếng Anh, 
tập phát âm các từ, sử dụng đúng ngữ điệu trong câu.
 Tăng sự tập trung trong việc ghi nhớ từ vựng, mẫu câu và phát triển bốn 
kỹ năng nghe, nói, đọc viết của học sinh. Nâng cao kết quả học tập của học sinh.
 b) Nội dung, cách thức và điều kiện thực hiện giải pháp
 * Tập cho học sinh cách phản xạ nhanh bằng Tiếng Anh
 Đầu năm học, đối với học sinh lớp bốn ở vùng nông thôn như chúng ta các 
em chưa có nhiều vốn từ vựng nếu có thì rất hạn chế dù vậy nhưng giáo viên vẫn 
tăng cường nói tiếng Anh trên lớp, thường thường là các câu mệnh lệnh đơn giản, 
thường thường là các câu mệnh lệnh đơn giản như: “Stand up, please; Sit down, 
please; Open your book, please; Close your book, please; Look at your book; 
Look at the picture on page .... Listen and repeat; Come on; Go to the board; ...” 
hoặc những câu hỏi theo bài học kết hợp với động tác, điệu bộ. Nhìn chung, lúc 
đầu học sinh còn ngơ ngác nhưng dần dần qua các tiết học các em cũng đều hiểu 
và làm theo đúng mệnh lệnh của giáo viên. Sau khi các em đã học được mẫu câu 
mới thì chúng ta nên sử dụng thường xuyên trong lớp học để các em có điều kiện 
phản xạ tốt như những câu hỏi về bản thân What’s your name? How are you? 
Where are you from? What nationality are you? những câu hỏi về ngày tháng, 10
 Can you repeat your question?
 Mặt khác, giờ học tiếng Anh luôn phải sôi nổi và tạo tâm lí nhẹ nhàng 
không gò bó về đánh giá kết quả học tập. Cô luôn khen thưởng cho học sinh, luôn 
hài lòng về học sinh.
 Dạy tiếng Anh qua tình huống giao tiếp là hay nhất. Dạy các em cố gắng 
đoán nghĩa của từ, câu bằng cách căn cứ nội dung bài đọc, bài nghe hoặc tình 
huống giao tiếp. Các em có thể nói:
 Can you guess the content of the dialogue?
 How do you answer it?
 How do you say when?
 Giáo viên cho học sinh luyện đọc, luyện nói các bài đọc trong từng nội 
dung bài học, cho các em đóng vai thực hành, tổ chức luyện tập Tiếng Anh trong 
giờ học cho học sinh theo nhóm (Groupwork) hoặc theo cặp (Pairwork) là tốt 
nhất.
 Học sinh hỏi và trả lời theo nhóm lớn 12
 Ví dụ: stand-up /’stendAp/, look-at /luk^t/
 It’s a pencil. /itsopensl/
 It is a desk. /itizodesk/
 Đối với hình thức số nhiều cần luyện tập cho học sinh cách phát âm trong 
việc nhấn mạnh đuôi số nhiều:
 + Phát âm /s/ đứng sau phụ âm vô thanh /t/, /p/, /k/, /s/, /f/, /0/
 Ví dụ: cassettes, books, ....
 + Phát âm là /z/ khi đứng sau nguyên âm hoặc phụ âm hữu thanh /b/, /d/, 
/g/, /v/, /ỗ/, /m/, /n/, /D/, /l/, /r/.
 Ví dụ: crayons, tables, markers, ...
 + Phát âm là /iz/ khi đứng sau những phụ âm rất cụ thể các phụ âm như: 
/z/, /s/, /^/, / tf /, / J /, /3/.
 Ví dụ: pencil cases, oranges, nurses, ...
 * Rèn cho học sinh sử dụng ngữ điệu khi nói, giao tiếp
 Ngữ điệu (Intonation) được hiểu đơn giản là sự lên và xuống của giọng nói. 
Người nghe có thể hiểu nhầm hoặc hiểu sai hoàn toàn ý của người nói nếu như 
người nói sử dụng sai ngữ điệu, bởi ngữ điệu được so sánh như là hồn của câu.
 Ngữ điệu xuống được thể hiện bằng cách hạ âm điệu giọng nói xuống thấp 
ở trong các trường hợp sau:
 - Dùng trong câu chào hỏi:
 Good morning! ị
 - Dùng trong câu đề nghị:
 Come here! ị
 - Dùng trong câu hỏi bắt đầu bằng từ để hỏi (who, whose, whom, which, 
what, when, where, why, và how)
 What are these? ị
 - Dùng trong yêu cầu hoặc mệnh lệnh: Open your book ị
 Ngữ điệu lên được thể hiện bằng cách tăng âm điệu giọng nói lên cao ở 
trong các trường hợp sau: 14
thứ ba, cứ thế hình thức luyện tập dây chuyền này được tiếp tục.
 - Role play: đóng vai
 Trò chơi đóng vai nhằm cho học sinh thực hành bài hội thoại, hỏi đáp mẫu 
câu, củng cố sự hiểu biết của học sinh trong những hoàn cảnh tự nhiên hơn.
Phân chia mỗi nhóm đóng một cảnh theo chủ đề giáo viên yêu cầu.
 Học sinh đóng vai thực hành mẫu câu
 * Các bước luyện nói cho học sinh
 Tùy theo mỗi bài học mà chúng ta áp dụng phương pháp dạy học khác 
nhau.
Về cơ bản trong quá trình luyện nói phải tuân thủ theo các qui trình sau:
 - Chuẩn bị nói (Pre-Speaking)
 Giáo viên giới thiệu ngữ liệu, ngữ pháp mới. Ở hoạt động này học sinh 
nghe hoặc viết, giáo viên giới thiệu mẫu câu. Hoạt động nói của học sinh chủ 
yếu là trả lời câu hỏi. 16
 Học sinh tự tin trình bày bài thuyết trình chủ đề nói về gia đình của em
 4. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, 
phạm
vi và hiệu quả ứng dụng
 Sau hơn một học kỳ dạy thực nghiệm đưa “Phương pháp rèn kỹ năng nói 
cho học sinh lớp 4A1 ở trường Tiểu học Lê Quý Đôn ”, tôi thấy được chất lượng 
và hiệu quả của giờ dạy môn Tiếng Anh của mình tăng lên rõ rệt. Học sinh rèn 
luyện kỹ năng nói đã có sự tiến bộ hơn nhiều. Học sinh hào hứng trong học tập, 
mạnh dạn hơn trong giao tiếp, nói nhiều hơn không sợ sai, có nhiều tiến bộ và 
được khắc sâu nhiều kiến thức hơn, khả năng ghi nhớ từ vựng của học sinh tăng 
lên rõ rệt. Hầu hết học sinh đã có ý thức trong quá trình giao tiếp. Nhờ hiểu rõ 18
 được kết quả như sau:
 KHÔNG LƯỠNG
 NỘI DUNG CÂU HỎI THÍCH
 THÍCH LỰ
1. Em có yêu thích các hoạt động nói trong giờ 
 20 4 8
học Tiếng Anh không?
2. Em có tự tin khi nói bằng Tiếng Anh với bạn 
 15 5 12
bè, thầy cô không?
3. Hoạt động nói trong giờ Tiếng Anh có giúp 
 17 5 10
em phát huy khả năng đọc Tiếng Anh không?
4. Hoạt động nói trong giờ Tiếng Anh có giúp 
 20 3 9
em phát huy khả năng viết Tiếng Anh không?
5. Hoạt động nói trong giờ Tiếng Anh có giúp 
em phát huy khả năng nghe Tiếng Anh không? 16 6 10
6. Em có thích học Tiếng Anh không? 30 1 1
7. Hoạt động nói trong giờ Tiếng Anh có giúp 
em phát huy kĩ năng giao tiếp Tiếng Anh không? 18 4 10
8. Em thấy việc phát âm của mình có tiến bộ sau 
 16 7 9
mỗi hoạt động nói không?
 Kêt quả giáo dục cuôi học kì I môn Tiêng Anh lớp 4A1 ở trường Tiêu
 học Lê Quý Đôn như sau:
 * về Kiên thức, kỹ năng:
 Hoàn thành tôt Hoàn thành Chưa hoàn thành
 Môn học và
 Sô Sô Sô
 Các HĐGD Tỉ lệ % Tỉ lệ % Tỉ lệ %
 lượng lượng lượng