Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp dạy học tích hợp giáo dục địa phương vào một số môn học Lớp 3

 phương pháp để khai thác nội dung GDĐP thông qua tích hợp vào các môn học 
nhằm hình thành cho học sinh tri thức về di sản văn hoá, xây dựng ở học sinh thái 
độ, hành vi cư xử đúng với di sản văn hoá là vấn đề cần thiết. Vì những lý do 
trên, từ đầu năm học 2022 - 2023 tôi đã mạnh dạn triển khai sáng kiến: “Phương 
pháp dạy học tích hợp giáo dục địaphương vào một số môn học lớp 3”
 2. Đối tượng nghiên cứu
 Các em học sinh lớp 3B Trường Tiểu học Nghĩa Dũng, thành phố Quảng 
Ngãi.
 II. NỘI DUNG
1. Thời gian thực hiện: Từ ngày 13 tháng 9 năm 2022 đến ngày 20 tháng 
3 năm 2023.
 2. Đánh giá thực trạng:
 Năm học 2022 - 2023 bản thân tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân 
công chủ nhiệm lớp 3B. Số liệu tổ chức của lớp tôi quản lí như sau:
 Tổng số học sinh: 33 em. Học sinh nữ: 17 em
 Để có thể làm tốt việc giảng dạy cũng như tích hợp GDĐP vào các môn 
học thì ngay từ đầu năm tôi đã tiến hành thống kê, tìm hiểu một số thuận lợi và 
khó khăn của học sinh ở lớp để từ đó có những phương hướng, việc làm cụ thể 
để giáo dục học sinh tốt hơn.
 2.1 Thuận lợi:
 Được sự quan tâm của Ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể nhà trường, 
đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao của bộ phận chuyên môn, luôn tạo điều kiện tốt nhất 
cho giáo viên nhằm phục vụ công tác giảng dạy đảm bảo chất lượng hiệu quả.
 Chương trình giáo dục phổ thông mới chú trọng đến việc phát triển năng 
lực phẩm chất học sinh, trang bị ti vi cho các lớp học.
 2.2 Khó khăn:
 Lớp 3 là lớp đầu tiên thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018, nên 
đầu năm học 2022-2023 sở giáo dục và đào tạo chưa triển khai tập huấn lồng 
ghép GDĐP cụ thể. Vì vậy trong quá trình soạn giảng giáo viên phải chủ động hình thức nên chất lượng, hiệu quả giáo dục chưa cao.
 - Về phía học sinh: Có nhiều em học sinh gia đình có hoàn cảnh khó khăn, 
cha mẹ đi làm ăn xa phải ở nhà với ông bà nên ít được sự quan tâm đúng mức. Vì 
các em còn nhỏ, gia đình không quan tâm cho các em tham gia các hoạt động 
ngoại khoá như các chuyến tham quan, trải nghiệm, về nguồn...
 - Về phía gia đình: Một số phụ huynh lo làm ăn kinh tế thiếu sự quan tâm 
đến việc giáo dục truyền thống lịch sử cho con, họ chỉ nghĩ con cần học văn hóa 
thôi là đủ. Nên giao toàn bộ nhiệm vụ cho nhà trường.
 2.5 Nguyên nhân đạt được và nguyên nhân hạn chế:
 Nguyên nhân đạt được:
 - Để có được thành công ban đầu thì trước tiên phải nói đến giáo viên đã 
luôn tìm tòi thay đổi làm mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục. Bên cạnh 
đó giáo viên luôn gần gũi ân cần với học sinh, hướng dẫn tận tình cho các em, 
làm tốt công tác tuyên truyền, tạo sự chú ý cho các em có kiến thức về lịch sử, 
văn hoá và những giá trị tốt đẹp của địa phương mình.
 - Được sự quan tâm của nhà trường, các tổ chức Đoàn Đội đã tổ chức các 
buổi sinh hoạt chuyên môn. Từ đó đưa ra những chỉ đạo cụ thể để giáo viên 
nghiêm túc thực hiện.
 Nguyên nhân hạn chế:
 Thực tế dạy học cho thấy, giáo viên đã cố gắng sử dụng nhiều biện pháp 
dạy học đa dạng và khác nhau nhưng học sinh vẫn còn nhiều em chưa có ý thức 
trân trọng và gìn giữ những nét đẹp văn hoá địa phương.
Đa số các em đều là con của gia đình nông dân, có nhiều em ba mẹ đi làm ăn xa, 
các em ở với ông bà, nên sự chăm sóc giáo dục các kiến thức về địa phương cho 
các em còn hạn chế. Công tác phối hợp giáo dục giữa giáo viên và phụ huynh gặp 
không ít khó khăn vì một số phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của giáo 
dục văn hoá địa phương, cũng như ý thức bảo tồn và gìn giữ những nét đẹp văn 
hoá của quê hương mình. phương:
 Theo tính logic, để học sinh có sự quan tâm đúng, hành động đúng thì trước 
hết các em phải hiểu lịch sử, văn hoá địa phương: lịch sử là gì, những ảnh hưởng 
của lịch sử đối với hiện tại... Cách thực hiện thông qua các tiết ngoài giờ lên lớp, 
giáo dục ngoại khoá hoặc nói chuyện dưới cờ. Tích hợp GDĐP trong các môn 
học cho học sinh khối 3 bố trí một tiết ngoài giờ lên lớp là một thuận lợi lớn để 
thực hiện mục tiêu này.
 Thứ hai: Sử dụng hình ảnh trực quan, giảng thuyết để phát hoạ lên bức 
tranh về lịch sử, những giá trị văn hoá của địa phương.
 - Giới thiệu cho học sinh xem những hình ảnh về lịch sử, các di tích và 
những hoạt động văn hoá tại địa phương.
 - Sử dụng đèn chiếu, trình chiếu các hình ảnh sưu tầm được cộng với lời 
thuyết minh của giáo viên . Bức tranh về địa danh, di tích lịch sử, văn hoá địa 
phương như:
 + Vẻ đẹp của biển đảo quê hương.
 + Các lễ hội văn hoá diễn ra tại địa phương.
 + Nghề nghiệp đặc trưng mang tính truyền thống tại địa phương.
 + Nhà lưu niệm gìn giữ nét đẹp văn hoá cổ xưa.
 Thứ ba: Thực hiện lồng ghép GDĐP theo từng mức độ
 Mức độ 1 (lồng ghép toàn phần)
 - Đối với bài học lồng ghép GDĐP mức độ này, giáo viên giúp học sinh 
hiểu, cảm nhận đầy đủ và sâu sắc nội dung bài học chính là góp phần giáo dục trẻ 
một cách tự nhiên về văn hoá, lịch sử, truyền thống của địa phương. Các bài học 
này là điều kiện tốt nhất để nội dung GDĐP phát huy tác dụng đối với học sinh 
thông qua môn học.
 VD: Bài ““Truyền thống quê hương em, Cảnh quan thiên nhiên địa 
phương em’” môn Hoạt động trải nghiệm
 Mức độ 2 (lồng ghép bộ phận)
 Khi dạy học các bài học tích hợp ở mức độ này, giáo viên cần lưu ý: - HS tham gia vẽ tranh về cảnh đẹp quê hương.
- Giáo dục thông qua các tiết sinh hoạt dưới cờ. Tuyên truyền giáo dục qua
thơ ca, hò vè, tục ngữ, ca dao, dân ca,
- Học sinh cùng tìm hiểu về các địa danh nổi tiếng và truyền thống cách
mạng tại địa phương.
- Tổ chức hoạt động khán phòng.
- HS xem tư liệu, hình ảnh giới thiệu về đảo Lý Sơn
-Giáo dục thông qua tham gia hoạt động trải nghiệm tại các địa danh tại
địa phương. Ví dụ: Tôi đã xây dựng tiến trình của một tiết Tự nhiên và xã hội, Tuần 13,
 Bài 11: Di tích lịch sử văn hoá và cảnh quan thiên nhiên
 KẾ HOẠCH BÀI DẠY
 TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI
 CHỦ ĐỀ 3: CỘNG ĐỒNG ĐỊA PHƯƠNG
 Bài 11: DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HOÁ VÀ CẢNH QUAN THIÊN 
NHIÊN
 I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT:
 1. Năng lực đặc thù: Sau khi học, học sinh sẽ:
 - Sưu tầm thông tin và giới thiệu được( bằng lời hoặc kết hợp với lời nói với 
hình ảnh) một di tích lịch sử - văn hoá hoặc cảnh quan thiên nhiên ở địa phương
 - Nêu được những việc nên làm và không nên làm khi đi tham quan di tích 
lịch sử - văn hoá hoặc cảnh quan thiên nhiên.
 - Đưa ra một số cách ứng xử phù hợp trong các tình huống liên quan đến cách 
ứng xử để thể hiện sự tôn trọng và ý thức giữ gìn vệ sinh khi đi tham quan.
 - Làm việc nhóm xây dựng được sản phẩm học tập để giới thiệu về địa 
phương.
 2. Năng lực chung.
 - Năng lực tự chủ, tự học: Có biểu hiện chú ý học tập, tự giác tìm hiểu bài để 
hoàn thành tốt nội dung tiết học.
 - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Có biểu hiện tích cực, sáng tạo trong 
các hoạt động học tập, trò chơi, vận dụng.
 - Năng lực giao tiếp và hợp tác: Có biểu hiện tích cực, sôi nổi và nhiệt tình 
trong hoạt động nhóm. Có khả năng trình bày, thuyết trình trong các hoạt động 
học tập.
 3. Phẩm chất.
 - Phẩm chất nhân ái: Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, sự tôn trọng và 
có ý thức giữ gìn vệ sinh khi đi tham quan.
 - Phẩm chất chăm chỉ: Có tinh thần chăm chỉ học tập, luôn tự giác tìm hiểu Cách tiến hành:
Hoạt động 1. Kể tên những việc nên làm - - HS thảo luận nhóm đôi và 
Không nên làm. (làm việc nhóm đôi) trả lời câu hỏi.
- GV nêu yêu cầu 1 HS đọc HĐ 1, quan sát -3-4 cặp đôi trình bày
nhóm đôi hình 6-9, thực hiện yêu cầu và trả lời HS nhận xét ý kiến của bạn
câu hỏi
 - Lắng nghe rút kinh nghiệm.
 - Học sinh lắng nghe
- Đại diện nhóm lên trình bày
 .
- GV mời các HS khác nhận xét.
- GV nhận xét chung, tuyên dương.
- GV chốt HĐ1 :
+Những việc nên làm: Mặc quần áo lịch sự khi 
đến những nơi tôn nghiêm như: đền, chùa, di 
tích lịch sử - văn hoá; bảo vệ cảnh quan di tích 
lịch sử; giữ vệ sinh chung, nhắc nhở người khác 
giữ gìn và bảo vệ di tích; giữ vệ sinh...
Những việc không nên làm: Mặc quần áo ngắn, 
hở hang khi đến những nơi không tôn nghiêm, 
viết, vẽ bậy lên các di tích, các công trình ở các 
cảnh quan, leo trèo di tích, hoặc những nơi bị 
cấm, xả rác bừa bãi....
Hoạt động 2. Chia sẻ những việc em đã làm - HS chia nhóm 4, đọc yêu 
đế thế hiện sự tôn trọng, ý thức giữ vệ sinh cầu bài và tiến hành thảo Cách xử lí: Nếu em là các bạn đang đứng ở 
ngoài, em sẽ không vào chơi với bạn mà khuyên 
bạn nên đi ra ngoài, không nên trèo qua hàng rào 
ngăn cách và không sờ vào hiện vật đang được 
bảo quan tại di tích.
-GV tổng kết cho HS đọc thông điệp SGK/ 51
4. Vận dụng:
- Mục tiêu:
+ Lựa chọn nội dung và sản phẩm học tập để thực hiện dự án giới thiệu về địa 
phương em.
+ HS làm việc nhóm, hợp tác và phân công nhiệm vụ để thực hiện dự án.
+ Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước.
Cách tiến hành:
Hoạt động 4. Dự án giới thiệu về địa phương - Mỗi nhóm thống nhất lựa 
em. (Làm việc cá nhân) chọn một nội dung để trình 
- GV cho các nhóm làm việc và thực hiện sản bày dự án trước nhóm:
phẩm đã thu thập từ bài 9, 10, 11 để hoàn thành VD: + Nhóm các sản phẩm 
dự án giới thiệu về địa phương. nông nghiệp tiêu biểu
- GV mời các nhóm khác nhận xét. + Nhóm về sản xuất thủ công 
- GV nhận xét chung, tuyên dương. và sản phẩm ở địa phương
- Nhận xét bài học. + Nhóm về một di tích lịch 
Dặn dò về nhà. sử - văn hoá ở địa phương.
 - Đại diện các nhóm trình 
 bày:
 - Các nhóm nhận xét.
 Lắng nghe, rút kinh nghiệm.
IV. ĐIỀU CHÍNH SAU BÀI DẠY: Biết chia sẻ với bạn 
 11 33.3 32 97 63.7
 bè, thầy cô giáo.
 2. Phạm vi áp dụng
 Sáng kiến của tôi trình bày dựa trên những cơ sở trong thực tế giảng dạy hàng 
ngày ở lớp 3B và có thể áp dụng ở tất cả học sinh lớp 3 ở các Trường Tiểu học 
trong địa bàn thành phố Quảng Ngãi./.
 Thủ trưởng đơn vị Nghĩa Dũng, ngày 14 tháng 03 năm 
 Xác nhận hiệu quả áp dụng sáng kiến 2023
 tại đơn vị Tác giả sáng kiến
 Nguyễn Thị Lê