Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp dạy học theo định hướng STEM môn Công nghệ Lớp 8

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP 
 VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN
 1. Tên sáng kiến: Phương pháp dạy học theo định hướng STEM môn công nghệ 
lớp 8.
 2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 28/11/2020
 3. Các thông tin cần bảo mật (nếu có): Không có thông tin cần bảo mật
 4. Mô tả các giải pháp cũ thường làm: 
 Gải pháp cũ thường làm là chủ yếu áp dụng phương pháp dạy học thực hành:
 Dạy học thực hành là phương pháp dạy học dựa vào sự quan sát và thực nghiệm 
tự lực của HS dưới sự hướng dẫn của GV thể hiện bằng lời nói, câu hỏi, bài tập thực 
hành, thao tác nhằm giúp cho HS rõ và vận dụng kiến thức lí thuyết để hình thành và 
rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo nghề nghiệp.
 Hạn chế của phương pháp dạy học thực hành trong môn công nghệ 8 là học sinh 
vẫn còn phụ thuộc vào hướng dẫn thực hiện của giáo viên. Phương pháp dạy học thực 
hành chưa phát huy được đầy đủ năng lực và phẩm chất của học sinh.
 5. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp sáng kiến:
 Nội dung chủ đề STEM gắn với việc giải quyết tương đối trọn vẹn một vấn đề, 
trong đó HS được tổ chức tham gia học tập một cách tích cực, chủ động và biết vận 
dụng kiến thức vừa học để giải quyết vấn đề đặt ra, thông qua đó giúp hình thành, 
phát triển phẩm chất và năng lực cho HS. Dạy học theo định hướng STEM ưu thế 
phát triển các năng lực chung cho HS như năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực tự 
chủ và tự học đặc biệt là năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
 Ngoài ra, trong mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông với cấp THCS 
còn giúp HS có những hiểu biết ban đầu về các ngành nghề và có ý thức hướng 
nghiệp để tiếp tục học lên trung học phổ thông; học nghề hoặc tham gia vào cuộc 
sống lao động, do đó dạy học định hướng STEM góp phần định hướng nghề nghiệp 
cho HS sẽ mang đến cho HS những kiến thức, kĩ năng mang tính nền tảng cho việc 
học tập ở các bậc học cao hơn cũng như cho nghề nghiệp trong tương lai của HS. Từ 
đó góp phần xây dựng lực lượng lao động có năng lực, phẩm chất tốt.
 6. Mục đích của giải pháp sáng kiến: 
 Dạy học theo định hướng STEM góp phần phát triển năng lực đặc thù của các 
môn học thuộc lĩnh vực STEM cho HS, đó là khả năng vận dụng kiến thức, kĩ năng 
liên quan đến các môn Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học. Trong đó, HS 
liên kết được các kiến thức Khoa học, Toán học để giải quyết các vấn đề thực tiễn; sử 
dụng, quản lí và truy cập công nghệ; vận dụng được quy trình thiết kế kĩ thuật và chế 
tạo sản phẩm. 
 Dạy học theo định hướng STEM phát triển thành phần năng lực nhận thức 
khoa học tự nhiên ở mức độ cao thông qua việc HS phân tích, đánh giá được các đặc • Bước 4: Thiết kế tiến trình tổ chức hoạt động dạy học (GV tổ chức hoạt động 
 học tập được thiết kế theo các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực với 
 các hoạt động học bao hàm quy trình thiết kế kĩ thuật)
 *Tiêu chí đánh giá chủ đề STEM
 GV cần chú ý đến các tiêu chí sau khi xây dựng chủ đề STEM:
 • Tiêu chí 1: Chủ đề STEM tập trung vào các vấn đề của thực tiễn
 • Tiêu chí 2: Cấu trúc chủ đề STEM theo quy trình thiết kế kĩ thuật
 • Tiêu chí 3: Phương pháp dạy học chủ đề STEM đưa HS vào hoạt động tìm tòi 
 và khám phá, định hướng hành động, trải nghiệm và sản phẩm
 • Tiêu chí 4: Hình thức tổ chức chủ đề STEM lôi cuốn HS vào hoạt động nhóm 
 kiến tạo
 • Tiêu chí 5: Nội dung chủ đề STEM áp dụng chủ yếu từ nội dung khoa học và 
 toán mà HS đã và đang học
 • Tiêu chí 6: Tiến trình chủ đề STEM tính đến có nhiều đáp án đúng và coi sự 
 thất bại như là một phần cần thiết trong học tập).
 * Các hoạt động học trong quy trình tổ chức dạy học theo định hướng STEM
 Hoạt động Mô tả
Hoạt động học 1: GV giao cho HS nhiệm vụ học tập chứa đựng vấn 
Xác định vấn đề đề. Trong đó, HS phải hoàn thành một sản phẩm 
 học tập hoặc giải quyết một vấn đề cụ thể với các 
 tiêu chí đòi hỏi HS phải sử dụng kiến thức mới 
 trong nội dung được học để đề xuất, xây dựng 
 giải pháp. Tiêu chí của sản phẩm là yêu cầu hết 
 sức quan trong , buộc HS phải nắm vững kiến 
 thức mới thiết kế, giải thích được thiết kế cho sản 
 phẩm cần làm
Hoạt động học 2: GV tổ chức cho HS thực hiện hoạt động học tích 
Nghiên cứu kiến thức nền và cực, tăng cường mức độ tự lực tùy thuộc vào từng 
đề xuất giải pháp đối tượng HS dưới sự hướng dẫn linh hoạt của 
 GV. Khuyến khích HS hoạt động tự tìm tòi, 
 chiếm lĩnh kiến thức để sử dụng vào việc đề xuất, 
 thiết kế sản phẩm.
Hoạt động học 3: HS thảo luận sau đó trình bày, giải thích và bảo 
Lựa chọn giải pháp vệ bản thiết kế kèm theo thuyết minh ( Sử dụng 
 kiến thức mới học và kiến thức đã có).GV tổ chức 
 góp ý, chỉnh sửa và xác thực các thuyết minh của 
 HS để HS nắm vững kiến thức mới và tiếp tục 
 hoàn thiện bản thiết kế. mình, khả năng của mình ở những lĩnh vực riêng biệt để cùng nhau tổng hợp lại thành 
kiến thức chung.
 * Vận dụng quy trình dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục 
STEM trong dạy học môn Công nghệ 8
 Một số nội dung trong chương trình môn Công nghệ 8 có thể lựa chọn để xây 
dựng chủ đề STEM
 Tên bài Nội dung Mức độ
 Bài29.Truyền Nội dung nhóm bài này Những nội dung này có thể 
 chuyền động giúp HS hiểu được: được lựa chọn để xây dựng 
 Bài 30. Biến đổi các dự án STEM liên quan đến 
 - Tại sao cần phải truyền 
 chuyển động chế tạo các mô hình chuyển 
 chuyển và biến đổi chuyển 
 Bài 31. Thực hành - động ứng dụng trên cách thiết 
 động. 
 Truyền và biến đổi bị máy móc.
 chuyển động - Biết được cấu tạo, nguyên lí 
 làm việc và ứng dụng của một 
 số cơ cấu truyền và biến đổi 
 chuyển động. 
 - Biết tính toán tỉ số truyền 
 chuyển động.
 Bài 32. Vai trò của Nội dung của bài học này Kiến thức này có thể được lựa 
 điện năng trong sản giúp HS hiểu được: chọn để xây dựng bài học theo 
 xuất và đời sống. định hướng STEM trong việc 
 - Điện năng là gì
 tổ chức cho HS xây dựng các 
 -Nguyên lí cơ bản của các mô hình sản xuất điện năng 
 giải pháp sản xuất điện như điện năng lượng mặt trời 
 năng. hay điện gió.
 Bài 36. Vật liệu kĩ Nội dung bài học cung cấp Nội dung của bài học có thể 
 thuật điện những kiến thức giúp HS được lựa chọn để xây dựng 
 thành các hoạt động STEM Truyền và biến đổi động xích. Được ứng dụng để truyền chuyển động giữa 
 chuyển động hai trục xa nhau, truyền chuyển động giữa hai trục song 
 song hoặc vuông góc, truyền chuyển động giữa hai trục 
 xa nhau có tỉ số truyền xác định. Các bộ truyền chuyển 
 động này được sử dụng rộng rãi trong nhiều loại máy 
 khác nhau như máy khoan, máy tiện, xe đạp, hộp số xe 
 máy, ô tô, máy kéo, máy nâng chuyển..
 - Ứng dụng của biến đổi chuyển động giúp có thể thay 
 đổi từ một dạng chuyển động ban đầu thành các dạng 
 chuyển động khác như: Biến đổi chuyển động tay quay 
 thành chuyện động tịnh tiến hoặc ngược lại. Chuyển 
 động quay thành chuyển động lắc hoặc ngược lại.
 Bài 32. Vai trò của điện Các phương pháp sản xuất điện năng được ứng dụng phổ 
 năng trong sản xuất và biến trong thực tế như: nhiệt điện, thủy điện, điện nguyên 
 đời sống tử hay điện năng lượng mặt trời, điện gió.
 Bài 36. Vật liệu kĩ thuật Kiến thức của bài học được ứng dụng rộng rãi trong thực 
 điện tiễn thông qua việc chế tạo các thiết bị dẫn điện, thiết bị 
 cách điện trong truyền tải điện năng và an toàn điện 
 Bài 48. Sử dụng hợp lí Kiến thức bài học mang tính tổng hợp và thực tiễn cao. 
 điện năng HS biết cách tính toán lượng điện năng tiêu thụ trong gia 
 Bài 49. Thực hành - đình thông qua việc vận dụng các kiến thức về Toán học, 
 Tính toán tiêu thụ điện Vật lí
 năng trong gia đình
 Bài 55. Sơ đồ điện Kiến thức của bài học được ứng dụng trong việc đọc, 
 Bài 56. Thực hành - Vẽ thiết kế một số mạch điện đơn giản trong nhà.
 sơ đồ nguyên lí mạch 
 điện.
 Chủ đề STEM cho dạy phối hợp nhiều bài học
Chủ đề STEM dạy phối hợp nhiều bài học được thiết kế dưới dạng một dự án học tập
 TÊN CHỦ ĐỀ: THIẾT KẾ ÔTÔ MINI TỰ HÀNH SỬ DỤNG NĂNG 
 LƯỢNG ĐIỆN TỪ VẬT LIỆU TÁI CHẾ sản phẩm ứng dụng phục vụ nội dung thuyết trình sản phẩm.
- Kĩ năng Kĩ thuật: HS biết vận dụng kĩ năng sử dụng các dụng cụ cơ khí để tháo 
lắp một số mối ghép cơ bản, tháo lắp và kĩ năng vẽ sơ đồ mạch điện.
- Kĩ năng Toán học: Vận dụng một số kiến thức dựng hình và tính toán cơ bản. Bên 
cạnh đó, HS sẽ được rèn luyện về các kĩ năng làm việc theo nhóm, kĩ năng hợp tác, 
kĩ năng thuyết trình
3. Nhiệm vụ
 - Tiến hành nghiên cứu các kiến thức về Vật lí, cơ khí, kĩ thuật điện, tin học 
văn phòng hỗ trợ việc thực hiện dự án học tập.
 - Tìm hiểu về xu hướng sử dụng ô tô chạy bằng năng lượng điện, mô hình ô 
tô trên thực tế.
 - Đề xuất các giải pháp.
 - Triển khai thực hiện.
 Yêu cầu sản phẩm:
 - Ô tô chạy thẳng.
 - Ô tô có vận tốc tối thiểu trên đường bằng là: 1m/s.
 - Ô tô vượt qua được dốc có độ nghiêng: 5º với chiều cao đỉnh dốc 8 cm, 
chiều dài dốc 60cm.
 - Màu sắc và kiểu dáng tùy sáng tạo.
4. Tiến trình thực hiện
 - Chia nhóm, bầu nhóm trưởng, thư kí. Lắp động cơ.
 Lắp nguồn.
 Lắp công tắc.
 Đấu dây.
 Vận hành thử nghiệm.
 BẢNG HƯỚNG DẪN
VẬT LIỆU CƠ BẢN
 - 01 Miếng gỗ
 - 02 Puli
 - 04 nắp chai nhựa
 - Nan hoa
 - Ống hút
 - Động cơ mini
 - Dây cô roa
 - Khay đựng pin
 - Pin tiểu
 - Công tắc
 - Dây điện
 - Bulong, đai ốc
 - Miếng tôn mỏng (nhôm mỏng) LẮP BÁNH XE
- Đảm bảo trục phải đúng tâm bánh xe Lựa chọn giải pháp: Bánh xe quay quanh 
trục haybánh xe quay cùng trục. 
THIẾT KẾ PHẦN TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG
- Lựa chọn bánh chủ động (đằng trước hay đằng sau).
- Vị trí lắp đặt phần truyền chuyển động để xe chạy thẳng.
- Cố định động cơ trên thân xe.
LẮP MẠCH ĐIỆN CHO XE
- Xác định đúng các cực của nguồn, chiều đi của dòng điện.
- Vẽ sơ đồ nguyên lí làm cơ sở đấu mạch điện.
Lưu ý: Thử chiều quay của động cơ để đảm bảo khi đấu mạch xe đi thẳng. Chuẩn kiến thức kĩ năng công nghệ 8 (GV).
 Các webstie gợi ý:
 5. Đánh giá
 - Nhóm đã làm gì để tạo nên sự khác biệt ở sản phẩm này?
 - Nhóm sẽ thêm những chi tiết nào, bộ phận nào để sản phẩm có thể tốt hơn?
 - Trong quá trình làm thì giai đoạn nào nào là dễ nhất và giai đoạn nào là khó 
 nhất?
 - Một chiếc ô tô thật có những bộ phận chính nào? Các kĩ sư sẽ làm gì để có 
 thể tạo ra nó?
 - Kết quả của sáng kiến:
 Sau khi áp dụng phương pháp dạy học theo định hướng STEM tôi thấy các em 
hứng thú, hăng say, sôi nổi trong việc tiếp thu kiến thức mới. Đặc biệt là nhiệt tình, 
chăm chỉ, nhanh nhẹn và thao tác đúng yêu cầu kĩ thuật trong quá trình thực hiện tạo 
ra sản phẩm. Từ đó chất lượng và hiệu quả học tập của các em được nâng cao.
 Sau khi áp dụng phương pháp dạy học theo định hướng STEM thử vào giảng 
dạy môn công nghệ lớp 8A thu được kết quả như sau:
 Lớp SL Tự quả lí Làm việc Giải quyết Kiến thức Giao tiếp
 HS nhóm vấn đề
 Chưa Đạt Chưa Đạt Chưa Đạt Chưa Đạt Chưa Đạt
 đạt đạt đạt đạt đạt
 8A 39 0 39 0 39 9 30 0 39 9 30
 7.2. Thuyết minh về phạm vi áp dụng của sáng kiến: 
 Giải pháp được thực hiện thử trong chủ đề truyền và biến đổi chuyển môn công 
nghệ lớp 8 và đã đạt được kết quả là HS có hướng thú trong việc học bộ môn hơn. 
HS khẳng định được khả năng của bản thân và đam mê sáng tạo.
 Phương pháp dạy học định hướng giáo dục STEM không chỉ áp dụng trong bộ 
môn công nghệ mà còn áp dụng cho nhiều môn học và ở các cấp học. 
 7.3. Thuyết minh về lợi ích kinh tế, xã hội của sáng kiến: