Sáng kiến kinh nghiệm Phát huy tính chủ động, sáng tạo trong Phân môn học hát ở trường THCS

Âm nhạc là một món ăn tinh thần trong đời sống của mỗi con người, đặc biệt với các em học sinh âm nhạc không chỉ là món ăn tinh thần hàng ngày mà âm nhạc còn giúp các em phát triển tối đa những tố chất sinh lý, những phẩm chất tâm lý của lứa tuổi học trò, tạo điều kiện để các em phát triển về tâm hồn, trí tuệ và thể chất. Âm nhạc còn là một trong những phương tiện hiệu quả để thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức, thẩm mỹ, góp phần giáo dục học sinh toàn diện, hình thành nhân cách con người.
Giáo dục Âm nhạc là hình thức giáo dục nghệ thuật mang tính đặc thù, là một môn học mang tính nghệ thuật cao, luôn tạo nguồn cảm hứng, sôi động, tự tin, nhiệt huyết cho các em để các em được thoải mái, học theo phương châm “Học vui - vui học”. Bản thân tôi nhận thấy trong bộ môn Âm nhạc ngoài việc mỗi ngày lên lớp giáo viên dạy làm sao, dạy thế nào để ngoài việc các em nắm vững được kiến thức học hát, tập đọc nhạc đúng, chuẩn cao độ và lời ca, các em còn được rèn những kỹ năng bản lĩnh tự tin trước đám đông và các em luôn cảm thấy say mê và yêu thích bộ môn môn Âm nhạc từ đó giúp học sinh có tinh thần sảng khoái, ươm mầm những ước mơ tươi đẹp.
Bên cạnh đó chúng ta cần hiểu rõ đối tượng học sinh THCS đang trong thời kì phát triển nhanh về thể chất, tâm sinh lí, giai đoạn này các em có nhiều suy nghĩ và ước mơ về cuộc sống. Trong quá trình học Âm nhạc, đây là giai đoạn rất thích hợp để phát huy sự sáng tạo của học sinh.
Học sinh hiểu được nghệ thuật âm nhạc là một món ăn tinh thần góp phần phát triển, bồi dưỡng tình cảm, đạo đức, trí tuệ, nhân cách học sinh. Nhất là trong thời đại hiện nay, thời đại của công nghệ tin học thì có rất nhiều mặt tích cực song cũng có rất nhiều tiêu cực đang ảnh hưởng tới hoạt động học tập hàng ngày cuả các em, bộ môn âm nhạc nói chung, phân môn học hát nói riêng ngày càng trở nên cần thiết bởi âm nhạc gắn liền với đời sống tinh thần của các em, nó diễn tả được tâm tư tình cảm của con người, vui, buồn, đoàn kết, yêu thương tạo cho các em học sinh không khí học tập sôi nổi, lành mạnh và tăng thêm niềm say mê học tập các bộ môn khác, các em luôn cảm thấy yêu thầy cô, yêu mái trường, bạn bè.
pdf 19 trang Thanh Ngân 02/10/2025 1230
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Phát huy tính chủ động, sáng tạo trong Phân môn học hát ở trường THCS", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Phát huy tính chủ động, sáng tạo trong Phân môn học hát ở trường THCS

Sáng kiến kinh nghiệm Phát huy tính chủ động, sáng tạo trong Phân môn học hát ở trường THCS
 2 
 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 
 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc 
 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN 
 Kính gửi: - Ủy ban nhân dân huyện Vụ Bản 
 - Trường THCS Thị trấn Gôi. 
 Tôi (chúng tôi) ghi tên dưới đây: 
 Tỷ lệ % 
 Trình đóng 
 Ngày, 
 Nơi công Chức độ góp vào 
STT Họ và tên tháng, 
 tác danh chuyên việc tạo 
 năm sinh 
 môn ra sáng 
 kiến 
 Trường 
 Nguyễn Quỳnh Giáo 
 1 09/04/1993 THCS Thị Đại học 100% 
 Anh viên 
 Trấn Gôi 
Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Phát huy tính chủ động, 
sáng tạo trong phân môn học hát ở trường thcs” 
 Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Âm nhạc (09)/THCS 
 Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 10/09/2022 
tại trường THCS thị Trấn Gôi. 
 Mô tả bản chất của sáng kiến: 
 * Nghiên cứu cơ sở lý luận của “Phát huy tính chủ động, sáng tạo trong 
phân môn học hát ở trường THCS” 
 * Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của việc áp dụng “Phát huy tính chủ động, 
sáng tạo trong phân môn học hát ở trường THCS” 
 - Đối với giáo viên 
 - Đối với học sinh 
 * Tiến hành khảo sát thăm dò học sinh trước khi áp dụng sáng kiến 
 Có bảng thống kê kết quả khảo sát. 
 * Vận dụng sáng kiến vào giảng dạy phân môn học hát khối 6 
 * Khảo sát học sinh sau khi áp dụng sáng kiến. 
 Có bảng thống kê kết quả khảo sát. 
 Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: 
 - Nhà trường cần trang bị đầy đủ phương tiện, thiết bị dạy học theo bộ 
môn để giáo viên có thể phát huy sự sáng tạo tối đa trong thiết kế các phương án 
dạy học; 
 4 
 THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 
1. Tên sáng kiến:“ Phát huy tính chủ động, sáng tạo trong phân môn học hát 
ở trường THCS” 
2. Lĩnh vực (mã)/cấp học: Âm nhạc (09)/THCS 
3. Thời gian áp dụng sáng kiến: 
Từ ngày 10 tháng 9 năm 2022 đến ngày 08 tháng 3 năm 2023 
4. Tác giả: 
Họ và tên: Nguyễn Quỳnh Anh 
Năm sinh: 1993 
Nơi thường trú: Quảng Cư – Tam Thanh – Vụ Bản – Nam Định 
Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm Âm nhạc 
Chức vụ công tác: Giáo viên 
Nơi làm việc: Trường THCS Thị trấn Gôi - huyện Vụ bản - tỉnh Nam Định. 
Điện thoại: 0948288193 
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100% 
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: 
Tên đơn vị: Trường THCS Thị trấn Gôi - huyện Vụ bản - tỉnh Nam Định. 
Địa chỉ: Thị trấn Gôi - huyện Vụ bản - tỉnh Nam Định. 
Điện thoại: 02283820694 
 6 
tạo cho các em học sinh không khí học tập sôi nổi, lành mạnh và tăng thêm niềm 
say mê học tập các bộ môn khác, các em luôn cảm thấy yêu thầy cô, yêu mái 
trường, bạn bè. 
 II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP 
 1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến 
 Kết quả khảo sát trước khi thực hiện sáng kiến 
 Rất Không 
 Đối Số Tỷ lệ Yêu Tỷ lệ Tỷ lệ 
 Nội dung yêu yêu 
tượng lượng % thích % % 
 thích thích 
 Học sinh yêu 
Khối 6 103 thích môn 19 18,5% 67 65% 17 16,5% 
 học âm nhạc 
 Học sinh yêu 
Khối 7 103 thích môn 22 21,4% 66 64% 15 14,6% 
 học âm nhạc 
 Học sinh yêu 
Khối 8 100 thích môn 25 25% 55 55% 20 20% 
 học âm nhạc 
 Học sinh yêu 
Khối 9 65 thích môn 20 30,8% 31 47,7% 14 21,5% 
 học âm nhạc 
 - Từ thực tế thống kê cho ta thấy còn nhiều em học sinh e ngại, rụt rè chưa 
mạnh dạn trong môn âm nhạc, chưa thật sự yêu thích và say mê bộ môn học âm 
nhạc, đặc biệt trong phân môn học hát thường các em luôn lo sợ việc hát đúng 
cao độ, trường độ bởi các em chưa nhận biết được tên nốt nhạc, vị trí nốt nhạc 
trên khuông nên các em thường lo lắng và e ngại khi học hát. Là người giáo viên 
giảng dạy bộ môn Âm nhạc ta phải làm gì, có những phương pháp, biện pháp 
đổi mới nào để thu hút, tạo hứng thú cho các em tham gia và đều yêu thích bộ 
môn âm nhạc. 
 8 
 - Giáo viên tìm tòi và sáng tạo ra những đạo cụ độc đáo và mới lạ ứng 
dụng vào thực hành bài dạy và biết định hướng, hướng dẫn cho học sinh sáng 
tạo những đạo cụ phù hợp với bài học. 
 - Giáo viên luôn nhiệt huyết và biết truyền cảm hứng cho học sinh trong 
các bài giảng và cả các tiết học ngoại khóa để bộ môn học đạt hiệu quả cao. 
 * Về phía học sinh: 
 - Phát huy khả năng sáng tạo của các em trong giờ học qua các đạo cụ tự 
làm, sưu tầm tranh ảnh, các đồ dùng trực quan và đặc biệt phát huy khả năng 
biểu diễn cũng như cảm thụ âm nhạc của các em, phát huy được năng lực của 
các em trong giờ học đặc biệt là phân môn học hát. 
 c. Kỹ năng thuyết trình: 
 - Giáo viên truyền tải tốt kiến thức bài học cho học sinh qua sự hướng 
dẫn, dẫn dắt khéo léo, tinh tế bằng biện pháp đổi mới để các em tự tìm tòi, khám 
phá tư duy, các em thể hiện sự sáng tạo của mình , khám phá, tiếp thu bài học. 
 d. Kỹ năng thực hành: 
 * Về phía giáo viên: 
 - Để có 1 giờ học nhạc cũng như học hát tốt trước tiên cần phải nắm vững 
được những yêu cầu sau: Phải biết được mục đích, yêu cầu của bài hát đó là gì; 
học sinh phải nắm được giai điệu, tiết tấu và lời ca, hát đúng chính xác về cao 
độ, trường độ, thể hiện đúng sắc thái, tình cảm và biết kết hợp gõ đệm theo các 
cách như: nhịp, phách, tiết tấu, âm sắc 
 - Về giáo án phải đầy đủ, trình bày các bước theo trình tự và khoa học; 
 - Về trang thiết bị: Giờ học phải đầy đủ các trang thiết bị như Đàn, máy 
nghe nhạc, máy chiếu, đạo cụ; 
 - Về phương pháp: áp dụng các phương pháp đổi mới và phong phú, đa 
dạng phù hợp với nội dung bài học và với học sinh; 
 - Điều quan trọng hơn là giáo viên phải vững vàng về kiến thức, có nhiều 
sáng tạo trong quá trình giảng dạy làm cho bài giảng thêm phong phú, sinh 
động; 
 10 
 * Ví dụ 1: Học hát bài: Tình bạn bốn phương 
 Nhạc: Scotland 
 Lời việt: Đỗ Thanh Hiên (SGK âm nhạc cánh diều 6) 
 Bước 1: Học sinh tìm hiểu theo cặp đôi về tác giả, về xuất sứ 
 - Giáo viên cho học sinh quan sát các bức tranh đã sưu tầm về Vương 
Quốc Anh và vị trí của Scotland 
 - Gọi học sinh nhận biết và trả lời về hình ảnh sau khi đã quan sát? 
 - Gọi 1 học sinh nhận xét phần trả lời của bạn. 
 - Giáo viên khái quát lại và giới thiệu đôi nét về Vương Quốc Anh và vị 
trí của Scotland. 
 Bước 2: Cho học sinh quan sát và nhận xét bài hát “Tình bạn bốn 
phương” 
 ? Bài được viết ở nhịp bao nhiêu 
 ? Tiết tấu của bài hát như thế nào 
 ? Tìm cao độ và trường độ trong bài 
 12 
 + Giáo viên hát mẫu cho học sinh nghe 
 + Học sinh nghe rồi hát lại 2 lần 
 - Câu 4: từ ô nhịp 13 đến hết ô nhịp 16 
 + Giáo viên đàn giai điệu từ 1-2 lần 
 + Giáo viên hát mẫu cho học sinh nghe 
 + Học sinh nghe rồi hát lại 2 lần 
 - Ghép câu 3 và câu 4: ( 2 lần) 
 - Ghép toàn bài ( 2 lần) 
 - Giáo viên đàn và hướng dẫn. 
 - Giáo viên nhận xét phần học hát 
 - Gọi từng nhóm kiểm tra 
 - Gọi các nhóm nhận xét 
 Bước 6: Hoạt động nhóm 
 - Cho các nhóm biểu diễn theo các đạo cụ, các động tác biểu diễn và các 
hoạt động vận động cơ thể. 
 - Giáo viên gọi các nhóm đánh giá nhận xét. 
 - Biểu dương các nhóm tham gia. 
 Bước 7: Trò chơi: “Tìm ca sĩ trẻ tài năng” 
 Hình thức chơi: 
 + Học sinh là ca sĩ: hát bài hát kết hợp biểu diễn 
 + Giáo viên vừa là người dẫn chương trình vừa là nhạc công và là ban 
giám khảo. 
 + Học sinh hát đúng cao độ, trường độ, sắc thái bài hát kết hợp với động 
tác phù hợp sẽ được điểm đạt 
 Qua phần trò chơi để củng cố bài học và tạo cho các em sự hứng thú, yêu 
thích bài học, các em phát triển được sự tự tin và chủ động trong các hoạt động. 
Cho các em nghe 1,2 ca khúc về đất nước Anh... 
 14 
 - Vì lớp 6 các em chưa học về phần nhạc lý nhiều và nhất là lại có đảo 
phách do vậy khi học sinh hát sai giáo viên không diễn giải lí thuyết dài dòng 
mà chỉ thực hiện trực tiếp là giáo viên đàn mẫu nhiều lần ở chỗ khó này hoặc hát 
mẫu kết hợp động tác gõ đệm cho học sinh nghe rồi yêu cầu học sinh thực hiện, 
sau đó mới ghép vào bài. 
 Bước 4: Chia câu và học hát từng câu 
 - Giáo viên đàn từng câu cho cả lớp học hát ( mỗi câu 2 lần) 
 - Ghép toàn bài ( 2 lần) 
 Bước 5: Luyện tập 
 - Cho từng nhóm biểu diễn bài hát cùng các động tác vận động cơ thế 
 - Giáo viên hướng dẫn và gợi ý cho các nhóm thực hiện 
 - Gọi các nhóm nhận xét 
 - Giáo viên tuyên dương và biểu dương đánh giá từng nhóm. 
 Bước 6: Nêu nội dung bài học 
 - Nhằm củng cố ý nghĩa bài học, khắc sâu bài học cho học sinh. 
 Bước 7: Kiểm tra đánh giá 
 - Kiểm tra đánh giá để phát hiện ra năng lực của từng học sinh, để tiếp tục 
bồi dưỡng cũng như có các phương pháp phù hợp với đối tượng học sinh, đồng 
thời khích lệ các em trong giờ học. 
 Bước 8: Biểu dương 
 - Biểu dương các em kịp thời đây là một bước rất quan trọng nhằm động 
viên khích lệ học sinh luôn cố gắng hết mình trong từng giờ học cũng như là 
phát huy tiềm năng sáng tạo của các em. 
 16 
 1. Hiệu quả về kinh tế: 
 - Sau khi thực hiện các giải pháp vào thực tế cho thấy: Giải pháp áp dụng 
không đòi hỏi đầu tư tốn kém về kinh tế. Học sinh đã yêu thích bộ môn học âm 
nhạc hơn rất nhiều, đặc biệt các em không còn sợ phân môn học hát như trước, 
từ đó có kỹ năng nghe và thực hành bài hát, biết vận dụng các động tác phụ họa, 
đặc biệt là các động tác vận động cơ thể, đây là 1 biện pháp tạo hứng thú rất 
nhiều cho học sinh, phương pháp tổ chức trò chơi kết hợp với việc học hát giúp 
các em hăng hái, tích cực thi đua và rèn luyện, tự tin biểu diễn trước đám đông, 
phát huy tính sáng tạo trong các động tác phụ họa. 
 2. Hiệu quả về mặt xã hội: 
 - Sau khi thực hiện các giải pháp đổi mới trong phân môn học hát tôi đã 
thu được những kết quả sau: 
 - Về giáo viên: 
 + Luôn tạo cho mình 1 kỹ năng, bản lĩnh linh hoạt, năng động, sáng tạo, 
luôn trau dồi đổi mới các phương pháp trong từng bài học, thu hút được các em 
yêu thích môn học, giờ học luôn sinh động, vui tươi, không nhàm chán, thực 
hành thành thạo kỹ năng công nghệ thông tin vào bài học cũng như sử dụng tốt 
các đạo cụ, có kiến thức sâu rộng chuyên môn; 
 + Luôn truyền tải được những thông tin, sự nhiệt huyết tới các đồng 
nghiệp trong nhà trường, thực hiện trong các buổi hoạt động ngoại khóa của nhà 
trường. 
 - Về phía học sinh: 
 + Thông qua phương pháp đổi mới trong phân môn học hát học sinh 
không còn e rè, lo ngại phân môn học hát mà còn được phát huy tính tích cực, 
sáng tạo, được bồi dưỡng bản lĩnh tự tin khi thể hiện trước đám đông. Biết tổ 
chức một số hoạt động văn nghệ. Học sinh tích cực nhiệt tình, năng động, sẵn 
sàng tham gia những hoạt động xã hội, hoạt động tập thể của nhà trường; 
 + Tạo sự đoàn kết, các em biết giúp đỡ nhau trong mọi mặt, các em được 
trau dồi kỹ năng sống, kỹ năng xử lí tình huống, kỹ năng MC, kỹ năng tổ 
chức.... 
 18 
 MỤC LỤC 
 NỘI DUNG TRANG 
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 
BÁO CÁO SÁNG KIẾN 1 
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN 1-2 
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP 2 
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến 2 
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến 3 
2.1. Các giải pháp 3 
2.2. Các phương pháp nghiên cứu 5 
2.3. Ví dụ minh họa 6 
III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI 11 
1.Hiệu quả về kinh tế 12 
2.Hiệu quả về mặt xã hội 12 
3.Khả năng áp dụng và nhân rộng 13 
IV. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM 13 
BẢN QUYỀN 

File đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_phat_huy_tinh_chu_dong_sang_tao_trong.pdf