Sáng kiến kinh nghiệm Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp” cho học sinh Tiểu học

 2
 PHẦN MỘT: ĐẶT VẤN ĐỀ
 1. Lý do chọn đề tài: 
 Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng - Người tâm huyết với sự nghiệp trồng người đã 
từng nhắc nhở: “Nét chữ, nết người” cho thấy viết chữ đẹp có tầm quan trọng 
trong xây dựng, hình thành nhân cách con người. Việc luyện chữ đẹp còn góp 
phần đưa lại những kỹ năng liên quan tới việc tạo ra cái đẹp, đòi hỏi sự khéo léo 
của những ngón tay. Mặt khác chữ viết còn là một nét đẹp truyền thống, nhưng 
ngày nay hầu như việc “rèn chữ” được xem như hình ảnh “hoài cổ” bởi tốc độ phát 
triển của khoa học công nghệ. Khi cuộc sống hiện đại có nhiều công cụ hỗ trợ đắc 
lực cho việc viết lách, soạn thảo văn bản, nhiều phụ huynh hay một bộ phận thầy cô 
quen bấm bàn phím máy tính, bàn phím điện thoại thay vì cầm một cây bút và “nắn 
nót” những dòng chữ. Trường hợp chủ yếu khiến chúng ta phải dùng bút ở thời đại 
hôm nay có lẽ là ký tên vào các loại giấy tờ. Đó cũng chính là vấn đề mà người 
lãnh đạo quản lí, rất cần phải quan tâm, lo lắng. Đặc biệt đối với học sinh Tiểu học, 
việc xây dựng nề nếp “Giữ vở sạch – viết chữ đẹp” có một ý nghĩa vô cùng quan 
trọng. Vì đây là những năm học đầu tiên đối với các em, nhà trường không chỉ giúp 
các em học viết và rèn luyện chữ viết: viết đúng, viết đẹp, viết đảm bảo tốc độ và 
nhằm tạo điều kiện cho các em ghi chép bài học của tất cả các môn học được tốt mà 
còn thông qua rèn luyện chữ viết, giáo dục các em những phẩm chất đạo đức như: 
tính kiên trì, cẩn thận, tinh thần kỉ luật và óc thẩm mĩRèn chữ viết cho học sinh 
còn là dịp để học sinh trau dồi các kĩ năng viết chữ, kĩ năng trình bày, góp phần 
nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục, đồng thời có tác dụng thúc đẩy và phát 
huy vai trò của người giáo viên, động viên, khích lệ các thầy cô giáo chăm lo rèn 
luyện chữ viết và duy trì nề nếp, thói quen tốt trong học tập của học sinh. Qua chữ 
viết, học sinh thể hiện được nội dung thông tin, vừa thể hiện được đặc điểm tính 
Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học 4
 - Nghiên cứu cơ sở lý luận của “Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học.
 - Tìm hiểu thực trạng các công tác xây dựng nề nếp “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” 
ở trường Tiểu học nơi tôi công tác. Trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp xây 
dựng nề nếp: “Giữ vở sạch- rèn chữ đẹp cho học sinh Tiểu học.
 - Tổ chức thực nghiệm khoa học một vài yếu tố “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp cho 
học sinh Tiểu học” nhằn nâng cao chất lượng dạy học và thúc đẩy phong trào thi 
đua “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” để thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học .
5. Phương pháp nghiên cứu
 - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: đọc sách, tài liệu tham khảo, văn bản 
thu thập tư liệu
 - Phương pháp điều tra cơ bản( bằng phiếu điều tra) kết hợp với phương pháp 
quan sát, đàm thoại, phỏng vấn, trò chuyện, làm mẫu.
 - Phương pháp thực nghiệm sư phạm
6. Phạm vi và thời gian thực hiện
 - Phạm vi nghiên cứu: học sinh lớp 1,2 trường Tiểu học nơi tôi công tác.
 - Thời gian: Đề tài này được thực hiện trong một năm học: 2023-2024
 PHẦN HAI: NỘI DUNG
 CHƯƠNG I
 NGHIÊN CỨU CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
 1.1Cơ sở khoa học
 Chữ viết là một công cụ để giao tiếp và trao đổi thông tin, là phương tiện để ghi 
chép và tiếp nhận những tri thức văn hóa, khoa học và đời sốngDo vậy, ở trường 
tiểu học, việc dạy cho học sinh biết chữ và từng bước làm chủ được công cụ chữ 
viết để phục vụ cho học tập và giao tiếp là yêu cầu quan trọng hàng đầu của môn 
tiếng Việt. Căn cứ vào mục tiêu dạy học môn Tiếng Việt nói chung và nhiệm vụ 
chủ yếu nói riêng của phân môn Tập viết( ở các lớp 1.2.3) và phân môn chính tả ( ở 
lớp 4,5) mẫu chữ viết trong trường tiểu học đã được ban hành ngày 14/6/2002 của 
Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học 6
không xé giấy, không để quăn góc.
 - Giữ gìn sạch (3 điểm): Vở không để bẩn, không tẩy xóa tùy tiện, không vẽ bậy.
 - Trình bày đúng (2 điểm): có ghi ngày tháng môn học, đầu bài, có để lề, có kẻ 
hết bài, hết ngày, hết tuần một cách hợp lý.
 - Vở đủ nội dung (2 điểm): Ghi đủ nội dung bài học, bài làm quy định, không bỏ 
cách ngày tuần, không bỏ phí giấy,
 * Viết chữ đẹp: 10 điểm
 - Viết đúng mẫu chữ ( 3 điểm): đúng mẫu chữ viết và mẫu chữ số theo quy định 
của Bộ. Phân biệt được các chữ cái với nhau không nhầm lẫn.
 - Viết rõ ràng (3 điểm): đúng cỡ chữ, đúng khoảng cách giữa chữ, giữa từ, chữ 
viết ngay ngắn, dễ đọc.
 - Viết vừa tốc độ (2 điểm): Viết hết bài, hết số chữ quy định.
 - Viết chữ thẳng đẹp (2 điểm): con chữ đều, thẳng hàng, nét chữ tròn. 
 * Xếp loại “Vở sạch - chữ đẹp”:Xếp loại chung: 3 loại
 Loại A: Vở và chữ viết đạt từ 8-10 điểm
 Loại C: Một trong hai loại ( vở hoặc chữ) có điểm dưới 5
 Loại B: Còn lại.
 CHƯƠNGII
ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG NỀ NẾP " GIỮ VỞ SẠCH- VIẾT CHỮ ĐẸP” 
CỦA HỌC SINH KHỐI 1,2 TRƯỜNG TIỂU HỌC 
 2.1 Tình hình chung và đặc điểm của trường Tiểu học đơn vị tôi công tác
 * Thuận lợi:
 - Cơ sở vật chất của nhà trường như phòng học, bàn ghế, ánh sáng,.. đều đảm 
bảo đúng quy cách, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh khi viết.
 - Phong trào thi đua “ Giữ vở sạch – viết chữ đẹp” được nhà trường rất quan tâm 
và tạo điều kiện kịp thời động viên khích lệ học sinh.
 * Khó khăn:
Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học 8
học 2018-2019 như sau:
 Xếp loại “Vở sạch - chữ đẹp”
 Lớp Sĩ số
 LOẠI A LOẠI B LOẠI C
 SL % SL % SL %
 1A 30 16 53,3 13 43,4 1 3,3
 1B 30 16 53,3 13 43,4 1 3,3
 2A 30 16 53,3 13 43,4 1 3,3
 2B 30 16 53,3 13 43,4 1 3,3
 Qua bảng số liệu thống kê trên, tôi nhận thấy số lượng học sinh viết chữ xấu còn 
khá nhiều, cụ thể loại B và loại C chiếm 46,7% trong khi đó loại A chỉ đạt 53,3%- 
chưa đạt tiêu chí Vở sạch chữ đẹp theo quy định. Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn đưa 
ra các biện pháp cải tiến xây dựng nề nếp “Giữ vở sạch- rèn chữ đẹp” để thực 
nghiệm với 60 học sinh lớp 1A và 2A trong năm học 2018-2019
 CHƯƠNG III:
 TỔ CHỨC THỰC HIỆN VÀ KẾT QUẢ 
 3.1. Nội dung thực nghiệm.
 3.1.1 “Thổi” vào Giáo viên và học sinh luồng sinh khí say mê luyện chữ đẹp.
 Qua thực tế trong quản lí, tôi nhận thấy giáo viên trong giảng dạy thường coi 
trọng nhiều hơn đến các môn học toán, Tiếng Việt mà ít coi trọng đến việc rèn 
“Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” còn về phía học sinh viết chữ xấu thường không 
thích học giờ chính tả hoặc giờ tập làm văn bởi những giờ đó phải viết nhiều và yêu 
Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học 10
sinh được viết bút máy mài ngòi có nét thanh nét đậm. Trong mỗi quyển vở đều 
chuẩn bị một tờ giấy kê tay để phòng mực dây bẩn vào vở, ngoài ra còn có một giấy 
thấm mềm lau bút mỗi ngày.
 Kết quả: Nhờ những việc làm đó mà học sinh trường tôi đã dấy lên phong trào 
thi đua “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” thật sôi nổi. Bởi mỗi em đều thấy mình có bút 
máy như bạn, có vở giống bạn,..mình chẳng thua kém bạn thứ gì vậy cớ sao chữ của 
mình lại thua kém chữ của bạn? Điều đó đã khích lệ các em thêm say mê luyện chữ 
đẹp, giữ gìn vở sạch ở ngay mỗi tiết học trên lớp, ở mỗi quyển vở và mỗi môn học.
 3.1.2 . Rèn cho học sinh các kĩ năng để viết được chữ đẹp
 Thời gian đầu, tôi yêu cầu giáo viên dành thời gian mỗi ngày để hướng dẫn học 
sinh rèn từng chữ cái. Căn cứ vào đặc điểm của từng chữ cái, căn cứ vào các nét 
tương đồng, căn cứ vào kích thước và quy trình viết, tôi đã xếp các chữ cái thường 
thành 4 nhóm với tên gọi ngộ nghĩnh để học sinh rất dễ nhớ và rất hứng thú viết:
 - Nhóm “Giọt sương trĩu nặng” (nét tròn) như chữ cái: o, ô, ơ, a, ă. â, c, d, đ, q, g 
 -Nhóm “ Tia nắng ban mai”(nét lưng) gồm các chữ cái: l. b, h, k
 -Nhóm “ Thì là”(nét đường chéo) gồm các chữ cái: e, ê, r, s, m, n, v, x
 -Nhóm “ Bông hồng có gai”(nét chân chống) gồm các chữ cái: p, i, t, u, ư, y
 Đối với chữ hoa,cũng căn cứ vào các nét tương đồng mà tôi xếp thành 6 nhóm 
với 6 tên goi thật đẹp, thật hay, thật dễ nhớ: gồm các chữ
 -Nhóm “Sóng lượn” gồm các chữ cái: 
 -Nhóm “Nốt nhạc” gồm các chữ cái : 
 -Nhóm “Vành trăng non” gồm các chữ cái: 
 -Nhóm “Cánh chim bằng” gồm các chữ cái: 
 -Nhóm “Ốc biển” gồm các chữ cái: 
 -Nhóm “Ngưu Lang- Chức Nữ” gồm các chữ cái: 
 Khi dạy từng chữ cái trong mỗi nhóm phải đặc biệt chú ý đến trực quan, chữ 
Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học 12
 Kết quả: Nhờ được thực hành luyện viết tất cả các chữ cái thường và các chữ cái 
hoa. Nắm được các kĩ thuật viết đúng, viết đẹp, viết nhanh, các bài viết của học sinh 
có tiến bộ rõ rệt qua mỗi tuần, qua mỗi bài viết. Điểm chữ, điểm trình bày của các 
em ngày càng cao hơn. Điều đó càng làm động lực mạnh mẽ thúc đẩy phong trào 
“Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” ngày càng nâng cao.
 3.1.3. Thành lập các đôi bạn giúp nhau cùng tiến
 Yêu cầu các đồng chí giáo viên thành lập các đôi bạn giúp nhau cùng tiến ở các 
lớp thực nghiệm. Với thời gian có hạn ở trên lớp, việc rèn luyện chữ viết đẹp cho 
học sinh, việc học sinh được thực hành viết cũng chưa đủ. Mặt khác về trình độ, 
khả năng tiếp thu, khả năng viết của các em cũng khác nhau, vì vậy có em tiến bộ 
rất nhanh trong từng bài viết, Ngược lại có một số em chưa thể viết đẹp ngay được. 
Các em còn gặp nhiều khó khăn trong việc làm quen viết bút máy hơn để viết được 
chũ đẹp. Vì vậy, ngoài việc quan tâm đến các đối tượng học sinh đó trên lớp, tôi 
còn thành lập các đôi bạn giúp nhau luyện chữ đẹp để các em viết chữ xấu có nhiều 
cơ hội vươn lên viết đẹp như các bạn khác. Trước hết, tôi phân loại học sinh thành 3 
nhóm:
 Nhóm 1:Gồm các em viết chữ đúng mẫu,chữ đẹp, thực hành các kĩ năng viết tốt.
 Nhóm 2: Gồm các em nắm cơ bản được kĩ thuật viết nhưng có thể còn viết chậm 
hoặc chưa đúng khoảng cách giữa các con chữ, giữa các chữ trong một từ.
 Nhóm 3: Gồm những em còn gặp nhiều khó khăn khi viết bút máy, còn sai nhiều 
lỗi: sai cỡ chữ, chưa nắm được điểm đặt bút, điểm dừng bút, Sau đó tôi phân 
công thành các đôi bạn có nhiệm vụ giúp nhau cùng tiến bộ: Cứ mỗi em thuộc 
nhóm 1 giúp đỡ một em thuộc nhóm 3 (tất nhiên nếu sắp xếp các em đó có địa bàn 
gần nhau là tốt nhất). Bởi không những đôi bạn giúp nhau được trên lớp mà về nhà 
còn có thể thực hành viết bài, giúp đỡ nhau vào buổi tối hoặc những lúc rảnh rỗi. 
Nhiệm vụ của các em được phân công giúp đỡ các bạn viết xấu, viết chậm, viết 
sai,là: mỗi giờ truy bài, các cặp đôi đó ngồi cạnh nhau cùng viết một đoạn thơ, 
Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học 14
phải biết sửa lỗi chính tả của từ “dang” (đầu câu thơ chưa viết hoa), phải biết trình 
bày khổ thơ trên theo thể thơ lục bát cho đúng và phần chú giải tên tác phẩm, tác 
giả phần trong dấu ngoặc đơn cần đưa sang bên phải. Đề bài cũng có thể là thi viết 
chữ hoa theo các nhóm chữ cái đã học. VD: Hãy viết các chữ cái trong nhóm “Sóng 
lượn” và nhóm “Vành trăng non” (Mỗi chữ cái viết 2 dòng). Như vậy học sinh vừa 
phải nhớ được mỗi nhóm gồm những chữ cái nào và vừa phải viết đúng kỹ thuật, 
vừa phải trình bày đẹp tất cả chữ cái đó mới đạt điểm cao.
 Sau khi chấm bài, tôi thống kê và chia thành các nhóm đối tượng để nhận thấy sự 
tiến bộ của từng em:
 Nhóm thứ nhất: gồm các em viết đẹp, đều, không sai lỗi hoặc chỉ sai lỗi nhỏ về 
kĩ thuật (đạt 9,5-10 điểm)
 Nhóm thứ 2: Gồm các em viết tương đối đẹp, nhưng sai 1-2 lỗi chính tả hoặc sai 
một số lỗi chính tả như khoảng cách chữ, các nét chưa đều lắm hoặc sai lỗi trình 
bày,(đạt 8 - 9,25 điểm)
 Nhóm thứ 3: gồm các bài viết chưa đẹp hoặc sai nhiều lỗi chính tả( dưới 8 điểm).
 Sau mỗi lần tổ chức cuộc thi, tôi ghi kết quả vào bảng theo dõi treo cuối lớp để 
học sinh được học tập, phát huy những điểm tốt , điểm mạnh và khắc phục những 
nhược điểm còn thiếu sót. Chữ viết trong bài thi có thể bắt buộc theo kiểu chữ 
đứng, chữ nghiêng, nét thanh- nét đậm, có thể cho học sinh chọn kiểu chữ để viết 
bài. Những học sinh đạt điểm 10 sẽ đạt được danh hiệu “Cây bút vàng”. Ngoài ra 
còn có thể chọn một số giải nhì với những học sinh đạt 9,5 đến 9,75 điểm và một số 
giải ba với những học sinh đạt 9 dến 9,25 điểm. Những em đạt danh hiệu “Cây bút 
vàng” sẽ được nhận phần thưởng có thể là một cây bút máy mài ngòi đẹp, có thể là 
5 quyển vở chất lượng cao của công ty Hồng Hà sản xuất. Những học sinh đạt giải 
nhì, giải ba được nhận phần thưởng là 3; 2 quyển vở như thế. Khi đánh giá kết quả, 
tôi trưng bày các bài viết ra trước lớp để cả lớp cùng được công khai đánh giá rồi 
chọn và xếp theo từng nhóm đối tượng để học sinh học hỏi được những bài viết đẹp 
Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học