Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao hiệu quả bài nghe cho học sinh Lớp 5

 2 
 MỤC LỤC 
 NỘI DUNG Trang 
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 3 
1. Tính cấp thiết phải tiến hành sáng kiến 3 
2. Mục tiêu của đề tài 3 
3. Thời gian, đối tượng, phạm vi, phương pháp nghiên cứu 3 
 II. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN 5 
1. Hiện trạng vấn đề 5 
2. Giải pháp thực hiện sáng kiến để giải quyết vấn đề 5 
3. Kết quả sau khi áp dụng giải pháp sáng kiến tại đơn vị 17 
4. Hiệu quả của sáng kiến 18 
 4.1. Hiệu quả về khoa học 18 
 4.2. Hiệu quả về kinh tế 18 
 4.3. Hiệu quả về xã hội 18 
5. Tính khả thi 18 
6. Thời gian thực hiện đề tài, sáng kiến 18 
7. Kinh phí thực hiện đề tài, sáng kiến 18 
 III. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT 19 
 1. Với giáo viên trực tiếp giảng dạy Tiếng Anh tiểu học trong 19 
huyện Ba Vì 
 2. Với nhà trường 19 
 3. Với Phòng giáo dục và đào tạo huyện Ba Vì và Sở giáo dục 
 19 
và đào tạo Hà Nội 
 Danh mục tài liệu tham khảo 20 
 4 
*Giai đoạn 2: từ cuối học kì 1 đến giữa học kì 2. 
 Đối tượng nghiên cứu: 
 Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là: các kĩ thuật dạy kĩ năng nghe 
Tiếng Anh cho học sinh lớp 5 
 Phạm vi nghiên cứu: 
 Phạm vi nghiên cứu của đề tài này là: học sinh khối 5 (Lớp 5A3, 5A4 và 
5A5 của trường Tiểu học Thụy An, huyện Ba Vì, Hà Nội. 
 Phương pháp nghiên cứu: 
 + Đọc tài liệu: 
 Nghiên cứu, thu tập các tài liệu có liên quan đến đề tài trên Internet, sách 
giáo viên Tiếng Anh 5. Nhờ đó, định hướng được nội dung của đề tài, hiểu rõ 
vấn đề nghiên cứu và giải quyết vần đề với những tư liệu tương đối chính xác. 
 + Trực quan: 
 - Tham gia tập huấn về các phương pháp dạy học Tiếng Anh do PGD Ba 
Vì kết hợp với Trường ĐH Ngoại Ngữ tổ chức trong các năm học 2022- 2023, 
2023-2024 và các đợt tập huấn do Phòng Giáo Dục Ba Vì kết hợp với công ty 
Education Solutions tổ chức trong 2 năm học gần đây. 
 - Dự giờ, học tập đồng nghiệp trong và ngoài trường. 
 - Xem các video bài giảng trên Internet. 
 - Rút kinh nghiệm từ đợt tham gia khóa học IELTS tại Hà Nội do Sở Giáo 
Dục Hà Nội tổ chức. 
 + Thực nghiệm: 
 Thực nghiệm của bản thân qua các tiết dạy trên lớp, sử dụng các kĩ thuật 
khác nhau cho từng loại bài tập nghe. 
 + Kiểm tra: 
 Qua kết quả kiểm tra chất lượng học sinh giữa kì 1, cuối kì 1và giữa kì 2 
giáo viên tự nhận xét đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các kĩ thuật dạy kĩ năng 
nghe trong dạy học Tiếng Anh. 
 6 
 + Listen and tick/circle A, B or C (Nghe và tích/khoanh A, B hoặc C) 
 + Listen and and match. (Nghe và nối) 
 + Listen and number. (Nghe và điền số) 
 + Listen and write. (Nghe và viết) 
Trong những dạng bài trên, Listen and tick/circle và listen and number thường 
dễ hơn, vì học sinh chỉ cần nghe được từ tương ứng với tranh hoặc cụm từ trong 
các đáp án là có thể làm được. Listen and match khó hơn nhưng Listen and write 
thường là khó nhất, vì học sinh không nhưng phải nghe được mà còn phải viết 
được đáp án, yêu cầu này đòi hỏi các em phải ghi nhớ từ vựng. 
 - Chuẩn bị những hoạt động phù hợp với học sinh, đồ dùng dạy học 
liên quan đến nội dung bài nghe: 
 - Hoạt động trước khi nghe: (Pre-Listening) 
 + Trong chương trình tiếng Anh tiểu học nói chung và Tiếng Anh lớp 5 
nói riêng, các bài tập nghe thực chất là bài luyện tập từ vựng và mẫu câu học 
trong lesson, vì vậy để giúp học sinh làm tốt bài nghe, giáo viên cần dạy học sinh 
đọc thuộc từ vựng và các mẫu câu ở phần trước (Phần 1. Look, listen and repeat 
và 2. Point and say). Đặc biệt cần chú ý phát âm chính xác các từ có nhiều âm 
tiết, nhấn đúng trọng âm, các cụm từ cần đọc nối âm (nếu có thể), đọc mẫu câu 
cần đúng ngữ điệu, nhấn âm ở các từ chính (content words) và giảm âm ở các từ 
phụ (giới từ, mạo từ, đại từ nhân xưng) 
 + Giáo viên sưu tầm các video bài hát, chant liên quan đến chủ đề bài 
nghe, giúp học sinh vừa luyện nghe vừa ôn lại từ vựng 
 + Đảm bảo học sinh hiểu yêu cầu bài nghe (Listen and tick/circle, Listen 
and match, Listen and number hay Listen and write) 
 + Với các dạng bài: Listen and tick/circle, Listen and match và Listen 
and number yêu cầu học sinh đọc kĩ câu hỏi, xem tranh và bật ra những từ vựng 
liên quan đến bức tranh (thường là các từ đã học trong lesson). Với dạng bài 
Listen and write, yêu cầu học sinh đọc kĩ đề bài, đưa ra dự đoán về đáp án. 
 + Giáo viên cần chuẩn bị thiết bị phù hợp (Loa, bài nghe (CD, file lưu 
trên điện thoại hoặc máy tính có thể kết nối với loa, tranh ảnh phóng to (nếu 
không có máy chiếu, ti vi hoặc bảng tương tác thông minh) 
 - Hoạt động trong khi nghe: (While-Listening) 
 + Giáo viên mở bài nghe với âm lượng vừa phải. 
 + Học sinh nghe và làm bài tập 
 8 
Bài nghe: 
1. Linda: How do you practise listening, Nam? 
 Nam: I watch English cartoons on TV. 
2. Linda: How do you learn English, Mai? 
 Mai: I sing English songs. 
3. Linda: How do you practise reading, Trung? 
 Trung: I read English comic books. 
4. Linda: How do you learn vocabulary, Quan? 
 Quan: I write new words in my notebook and read them aloud. 
Unit 7 với chủ đề là How do you learn English? (Bạn học Tiếng Anh như thế 
nào?) Lesson 1 có các cụm từ vựng: 
 + read English comic book 
 + watch English cartoons on TV 
 + speak English every day 
 + read short stories 
 + sing English songs 
 + write new words 
 + write emails 
và mẫu câu: 
 How do you practice speaking/reading/writing/ listening to English? 
 I speak English every day. 
 I read English comic books 
 I write emails to my friends 
 I watch English cartoons on TV. 
Các cụm từ vựng và mẫu câu trên học sinh đã được học và luyện tập ở phần 1, 2 
và 3 rồi, khi dạy các cụm từ và mẫu câu này, tôi hướng dẫn học sinh nhấn đúng 
trọng âm vào các phần in đỏ, giảm âm ở các phần màu đen xuống giọng ở 
cuối câu. 
Trước khi làm bài tập 4. Listen and tick, tôi đã chuẩn bị bài giảng trình chiếu 
có đính file nghe của bài tập 4. 
 10 
 - Hoạt động sau khi nghe: 
 + Yêu cầu học sinh so sánh kết quả với bạn bên cạnh. Hoạt động này 
khuyến khích học sinh biết đánh giá bạn và đồng thời tự đánh giá bản thân. 
 + Gọi một vài học sinh đọc kết quả của mình và ghi lên bảng. Sau đó cho 
học sinh nghe lần 3 để kiểm tra đáp án. Lần này tôi có thể dừng ở từng phần để 
học sinh tự chữa bài làm của mình. Đồng thời tôi ghi đáp án lên bảng và khen 
nếu học sinh trả lời đúng. 
 Đáp án: 
 1. b 2. c 3. a 4. b 
 VD2: Unit 6 How many lessons do you have today? Lesson 2 Page 43 
 4. Listen and circle a or b (Nghe và khoanh a hay b) 
Bài nghe: 
1. 
Mai: How often do you have English, Akiko? 
Akiko: I have it every day, Mai. 
Mai: Do you like English? 
Akiko: Yes, of course. How about you? How often do you have English? 
Mai: I have it four times a week. 
2. 
Akiko: How many lessons do you have today, Nam? 
 12 
 + Tôi cho hs xem video bài chant và hát theo để luyện phát âm và ôn lại 
từ vựng, cấu trúc cần nhớ 
Link video: https://www.youtube.com/watch?v=2R94YQzpgaY 
 + Cho học sinh đọc đề bài để nắm được yêu cầu của bài tập. 
GV: Can you circle both answers in each question? (Con có được khoanh cả 2 
đáp án ở mỗi câu hỏi không?) 
HS: No. (Không) 
GV: Only one, a or b (Chỉ khoanh 1 đáp án: a hoặc b) 
 + Cho học sinh đọc các câu hỏi và các đáp án, xác định nhân vật trong 
từng câu hỏi, với các bài nghe khác hs có thể không cần xác đinh nhân vật, chỉ 
cần nghe được từ liên quan là làm được bài nhưng ở bài tập này, mỗi đoạn hội 
thoại các nhân vật đưa ra những thông tin liên quan đến cả 2 đáp án, vì vậy cần 
xác định rõ nhân vật để lựa chọn được thông tin chính xác. 
 + Cho HS dự đoán đáp án đúng cho mỗi câu hỏi. 
 - Hoạt động trong khi nghe: 
 + GV mở bài nghe cho học sinh nghe lần 1. GV có thể dừng ở câu đầu để 
học sinh xác định các nhân vật trong mỗi câu hỏi (khi bấm dừng, GV hỏi: Who’s 
that? /Who’s speaking? Ai đang nói?) giúp học sinh nghe, xác định được nhân 
vật và chọn lọc được thông tin chính xác. 
 + Cho HS nghe 2-3 lần, khi học sinh nghe và làm bài GV quan sát và ghi 
nhận những câu HS không làm được để có hướng đưa ra những gợi ý phù hợp 
(Cho nghe lại câu khó, nhấn mạnh vào từ khóa – Key words) 
 14 
 + Cho học sinh chơi trò chơi Board Race:thi viết lên bảng các từ chỉ nghề 
nghiệp và công việc tương ứng. Trò chơi Pass The Ball (Truyền bóng): để học 
sinh nhắc lại các từ, cụm từ về sở thích 
 + Yêu cầu HS đọc đề bài, hỏi HS: 
GV: Do you write the answer? (Con có phải viết đáp án không?) 
HS: Yes. (Có) 
GV: Can you write two or three words in each blank? (Con có được viết 2/3 từ 
vào mỗi chỗ trống không?) 
HS: No. (Không) 
GV: How many words can you write? (Con viết mấy từ?) 
HS: One word. (Một từ) 
Các câu hỏi trên giúp HS hiểu rõ yêu cầu bài tập: Nghe và viết MỘT từ vào chỗ trống. 
 + Yêu cầu HS đọc các câu và đưa ra dự đoán đáp án 
 Ở câu 1, rất nhiều học sinh có thể đoán đáp án là design vì ở các bài học 
trước HS đã được học cụm từ design buildings. Với câu 2, HS có thể đoán là 
một hoạt động (singing, reading, drawing, painting) vì từ này đứng sau likes 
(GV có thể nhắc lại cho HS về cách nói với like khi nói về sở thích thường là 
một hoạt động nếu HS không nhớ) 
 - Hoạt động trong khi nghe: 
 + GV mở bài nghe cho HS nghe từ 2-3 lần. Trong khi HS nghe và làm bài, 
GV đi xung quanh và quan sát mức độ làm bài của HS. 
 + GV có thể dừng ở từng câu, nghe lại những câu chứa nội dung thông tin 
cần điền nếu học sinh không làm được bài 
 - Hoạt động sau khi nghe: 
 + Cho HS so sánh đáp án với bạn bên cạnh. 
 + Gọi 2 HS đọc đáp án của mình 
 + GV đưa ra đáp án đúng, ghi lên bảng. HS tự chữa bài vào vở. 
 + Gọi 2 HS đọc lại 2 câu đầy đủ để chốt lại đáp án. 
 Đáp án: 
 1. design 
 2. reading 
 VD 4: Review 3 trang 36 
 2. Listen and number 
 16 
Quan: I'm going to the park. I'm going to ride my bike with friends there. 
Linda: Don't ride your bike too fast! It's dangerous. 
 Bài tập 2 giúp HS ôn tập tổng hợp các kiến thức của 5 unit trước đó (Hỏi 
đáp về sức khỏe và lời khuyên, các hoạt động trong thời gian rảnh, nghề nghiệp 
trong tương lai và lời cảnh báo về các việc nguy hiểm) 
 - Hoạt động trước khi nghe: 
 + Cho HS đọc yêu cầu bài tập, hỏi HS các câu hỏi để đảm bảo HS hiểu rõ 
yêu cầu của bài: 
 GV: Do you tick the box? 
 HS: No 
 GV: Do you write the number? 
 HS: Yes. 
 + Cho HS quan sát tranh, nhắc lại các cụm từ liên quan đến từng tranh: 
 a. go skating 
 b. sweets/ eat a lot of sweets 
 c. ride a bike/ ride your bike 
 d. a pilot/ fly a plane 
 - Hoạt động trong khi nghe 
 + GV mở bài nghe lần 1, HS nghe và điền số vào ô vuông. Trong khi HS 
nghe và làm bài, GV quan sát mức độ làm bài của HS 
 + GV mở bài nghe lần 2, HS nghe và hoàn thành bài tập. 
 - Hoạt động sau khi nghe: 
 + GV cho HS so sánh đáp án với bạn. 
 + Gọi 1 HS đọc to đáp án, các bạn khác so sánh, GV chữa câu sai và ghi 
đáp án đúng lên bảng. (Những câu HS làm sai hoặc không làm được, GV mở lại 
câu đó để HS nghe lại và chỉ ra thông tin chứa đáp án đúng) 
 Đáp án: 
 1. b 2. a 3. d 4. b 
Đối với dạng bài này, GV còn dạy cho HS một kĩ năng làm bài nữa. Đó là, vì 
đáp án phải điền là thứ tự 1-2-3-4 nên nếu có 1 câu HS chưa nghe được, giả sử 
 18 
 4. Hiệu quả của sáng kiến: 
 4.1. Hiệu quả về khoa học: 
 - Góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục hiện nay là phát triển năng lực, 
phẩm chất cho học sinh, hướng đến việc phát triển tính năng động, sáng tạo và tích 
cực của học sinh nhằm tạo khả năng nhận biết và giải quyết vấn đề của các em. 
 - Giúp học sinh có một công cụ giao tiếp mới, hình thành và phát triển cho học 
sinh năng lực giao tiếp bằng tiếng Anh thông qua các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. 
 - Góp phần thực hiện định hướng đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh 
ở trường Tiểu học của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo. Tiêu chí cơ bản của phương 
pháp dạy học mới là hoạt động tự lập, tích cực, chủ động của học sinh trong việc 
giải quyết các nhiệm vụ giao tiếp bằng ngôn ngữ. 
 - Nâng cao hiệu quả của việc dạy học bộ môn Tiếng Anh 
 4.2. Hiệu quả về kinh tế: 
 Việc thực hiện đề tài sáng kiến này trong quá trình dạy học không gây tốn 
kém chi phí cho nhà trường hay bản thân giáo viên. 
 4.3. Hiệu quả về xã hội: 
 Việc thực hiện đề tài một cách hiệu quả mang lại lợi ích cho người học, 
nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Tiếng Anh, đồng thời nâng cao uy tín của 
người giáo viên 
 5. Tính khả thi: 
 - Để thực hiện sáng kiến có hiệu quả, người giáo viên chỉ cần có ý thức 
cầu tiến, chuẩn bị bài kĩ càng trước khi lên lớp. 
 - Các điều kiện về cơ sở vật chất để thực hiện đề tài cũng không phức tạp 
(ti vi hoặc loa), hầu hết các trường đều có thể đáp ứng được. 
 - Nguồn tài liệu (video bài hát, các file audio của bài nghe) rất sẵn trên 
Internet, giáo viên có thể tải về máy tính hoặc điện thoại và sử dụng bất kì lúc nào. 
 6. Thời gian thực hiện đề tài, sáng kiến: 
Đề tài đượct thực hiện từ tháng 10 năm 2023 đến tháng 3 năm 2024 
 7. Kinh phí thực hiện đề tài, sáng kiến: 
 - Thực hiện đề tài này không tốn kém về kinh phí vì giáo viện sử dụng 
thiết bị sẵn có của nhà trường (Loa, ti vi) 
 - Các nguồn tài liệu phục vụ bài học cũng sẵn có trên Internet.