Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kỹ năng viết chữ đúng, đẹp và tốc độ viết cho học sinh Lớp 3

 A: PHẦN MỞ ĐẦU
 Cha ông ta đã từng khẳng định: nét chữ nết người :"Nâng cao dân trí, đào 
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài" là một trong những chiến lược quan trọng mà 
Đảng đã vạch ra cho giáo dục – đào tạo. Nhà trường của chúng ta đang hướng 
đến phát triển tối đa những năng lực tiềm ẩn trong mỗi học sinh.
 Chúng ta biết rằng chữ viết có tầm quan trọng đặc biệt ở bậc Tiểu học, học 
sinh phải dùng chữ viết để học tập và giao tiếp. Nếu học sinh viết đúng, đẹp, rõ 
ràng, đảm bảo tốc độ quy định thì học sinh có điều kiện để ghi chép bài học tốt, 
nhờ vậy mà kết quả học tập tốt hơn, ngược lại viết xấu, viết sai sẽ ảnh hưởng 
không nhỏ đến chất lượng học tập của các em.
 Bên cạnh đó người xưa đã từng đúc rút khái quát về mối liên hệ giữa nét 
chữ với tính cách, tâm hồn con người qua câu: “Nét chữ nết người”. Quả thực 
có trách nhiệm giúp cho học sinh nhận thức đúng đắn vai trò của chữ viết trong 
học tập và giao tiếp. Để từ đó học sinh có thái độ rèn luyện chữ viết, bởi viết 
chữ xấu hay đẹp phụ thuộc nhiều vào quá trình uốn nắn, rèn luyện cũng như 
tính cẩn thận của mỗi người, nhất là thói quen luyện viết trong thời gian học tập. 
Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp rèn kỹ năng viết chữ đúng, 
đẹp và tốc độ viết cho học sinh lớp 3”. Với hi vọng học sinh tự tin trong học tập, 
hoàn thành nhiệm vụ học tâp, bên cạnh đó giáo dục và hình thành cho học sinh 
nhân cách, đạo đức con người mới, con người xã hội chủ nghĩa thông qua việc 
rèn luyện chữ viết.
I: LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Đảng ta nhận định” Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục”
 Nền tảng vững chắc thì toàn hệ thống mới tạo nên cấu trúc bền vững và phát 
triển hài hòa. Ở Tiểu học chính tả là một phân môn đặc biệt quan trọng nhằm thực 
hiện tốt mục tiêu của môn học Tiếng việt là rèn luyện kỹ năng viết, kỹ năng nghe cho 
học sinh.kết hợp rèn luyện một số kỹ năng sử dụng Tiếng Việt và phát triển tư duy 
cho học sinh . Mở rộng vốn hiểu biết về cuộc sống, con người, góp phần hình thành 
nhân cách con người mới. Phát triển tiếng mẹ đẻ cho học sinh trong đó có năng lực 
 2 “MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KỸ NĂNG VIẾT CHỮ ĐÚNG, ĐẸP VÀ TỐC ĐỘ VIẾT 
CHO HỌC SINH LỚP 3.
II: MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
 * Điều tra lỗi cơ bản thường hay mắc của học sinh, nguyên nhân của các lỗi 
đó để tìm ra biện pháp khắc phục
 * Vận dụng các nguyên tắc dạy trong phân môn chính tả để hình thành kỹ 
năng viết đúng chính tả
 * Soạn giáo án theo hướng đổi mới, phương pháp và nội dung bài dạy cho sát 
thực với việc rèn chính tả cho học sinh. Các lỗi mà chính tả học sinh thường mắc ở 
trường nơi t«i c«ng t¸c
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
* Tìm hiểu ý nghĩa và tác dụng của việc rèn chữ viết.
*Nghiên cứu tâm sinh lý lứa tuổi học sinh Tiểu học.
*Phân tích tổng hợp rút ra bài học kinh nghiệm
*Nhiệm vụ của người giáo viên ngoài việc nâng cao chất lượng toàn diện mà còn phải 
quan tâm đến chữ viết của học sinh. Chữ viết có đẹp, đúng thì người đọc mới dễ 
dàng hiểu rõ, hiểu đúng nội dung của văn bản. Do đó dạy phân môn chính tả trong 
trường Tiểu học là hết sức quan trọng mà người giáo viên cần đặc biệt quan tâm.
IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Học sinh lớp 3A với 41em
- Các phương pháp chỉ đạo của ban giám hiệu.
-Các đồng chí giáo viên trong khối 3
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
a.Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
*Nghiên cứu tài liệu Tham khảo tài liệu, sách báo và các văn bản chỉ đạo của các cấp 
có liên quan đến đề tài 
b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
*Phương pháp điều tra
*Phương pháp quan sát
*Phương pháp trò chuyện.
*Phương pháp thu thập thông tin
 4 Sau mỗi bài viết đều có phần luyện tập để rèn luyện, củng cố cho các em viết đúng 
chính tả. 
Khi nghiên cứu sách giáo viên, tôi thấy có gợi ý một số từ viết đúng được sách giáo 
khoa đưa ra, như vậy giáo viên nên chọn thêm các từ khác cho phù hợp với phương 
ngữ từng vùng miền
C : NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1: Thực trạng dạy và học Chính tả
*Qua các tiết dự giờ tham khảo, hầu hết các tiết dạy Chính tả chưa được giáo viên đầu 
tư cao mà chủ yếu dựa vào sgk và sách giáo viên là chính. Một số giáo viên chưa chú 
ý đến đặc điểm phương ngữ địa phương, không xác định rõ các lỗi chính tả cơ bản của 
học sinh trong lớp, nên việc rèn chính tả không đi vào trọng điểm , giáo viên ít củng 
cố và khắc sâu cho học sinh nắm các quy tắc, các mẹo luật chính tả qua bài viết hoặc 
qua bài tập. Hơn nữa việc phát âm của một vài giáo viên chưa được chuẩn dẫn đến 
hạn chế về việc học chính tả của học sinh. Bên cạnh đó còn tồn tại một số thực trạng 
phổ biến hiện nay là: nhiều giáo viên chưa nghiên cứu kĩ về chính tả và cho học sinh, 
chỉ phát âm đúng trong giờ tập đọc còn chính tả và các môn khác phát âm theo kiểu 
bình thường cho nên cũng ảnh hưởng rất lớn tới việc rèn chữ và rèn chính tả cho học 
sinh.Phát âm con tằm / con tầm; mái tóc / mái tốc còn có những em phát âm còn nhầm 
sang tiếng dân tộc Mường như: bố / bộ ; bấm/ bầm.............
Nếu không hiểu ý nghĩa các từ khó mà viết đúng. Việc phát âm chưa chuẩn ấy luôn 
diễn ra.
Có những giáo viên đọc còn chưa đảm bảo về tốc độ, chưa đúng về quy tắc chính tả, 
dẩn đến các em viết vội, nhanh, viết ngoáy nên rất xấu và sai rất nhiều lỗi
Mặt khác một số em còn thiếu cẩn thận nên để thừa hoặc thiếu một số nét, thiếu dấu 
thanh.
*Học chính tả của học sinh,
Mấy năm gần đây các trường Tiểu học trong huyện Ba Vì, trong đó có trường Tiểu 
học nơi tôi công tác, phong trào chữ viết được chú trọng và ngày càng nâng cao.
Tuy nhiên qua khảo sát bài viết của các em học sinh khối 3 còn rất nhiều hạn chế. 
Nhiều em chưa nắm vững các quy tắc về mẹo, luật chính tả, còn nhiều em phát âm sai 
nhiều lỗi.
 6 các em viết không đẹp mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe như : Cận thị, vẹo cột sống 
lưng...
Do giáo viên chỉ chủ yếu viết đủ bài chính tả nên không chú trọng quy tắc chính tả và 
nội dung ngữ nghĩa của các từ.
Bài viết của các em Tiểu học chưa đúng quy định vì hầu hết các em còn viết bằng bút 
bi. Từ những nguyên nhân trên dẫn đến chữ viết của các em còn xấu, chưa ngay 
ngắn,chưa có nét thanh nét đậm, viết dời dạc, có em còn viết hoa tùy tiện.
 Khi đã nắm được hạn chế của các em tôi đã tìm tòi mọi biện pháp khắc phục cho 
được những hạn chế nói trên. 
* Nguyên nhân từ phía phụ huynh:
 Do đông con và có hoàn cảnh kinh tế khó khăn hoăc bố mẹ đi làm xa gửi con 
cho ông bà chăm sóc nên phụ huynh chỉ lo việc kiếm sống là chính. Họ ít quan tâm 
đến việc học của con em mình. Nhiều phụ huynh trình độ văn hóa thấp không 
nắm bắt được cách dạy con học, không có phương pháp dạy con phù hợp nhiều 
khi dạy sai, hơn nữa các con còn ảnh hưởng từ đại dịch covid nên cũng ảnh 
hưởng không nhỏ đến việc viết chữ đúng đẹp của học sinh. 
3.Một số biện pháp giúp học sinh lớp 3 viết chữ đúng, đẹp và đảm bảo tốc 
độ viết.
Các em ngồi ngay ngắn
* Rèn chữ mẫu của giáo viên: 
 Chúng ta thường nói rằng “Thầy nào - trò nấy”. Thực tế thấy rằng nếu 
giáo 
viên viết chữ đẹp và có ý thức rèn chữ viết thì chất lượng chữ viết của lớp đó sẽ 
cao và qua thực tế ở mỗi lớp khác nhau thì chữ viết của học sinh sẽ khác nhau. 
Và học sinh trong một lớp thì chữ viết lại tương đối giống nhau và rất giống chữ 
của giáo viên. Một giáo viên có chữ viết đẹp sẽ có thể có nhiều học trò viết chữ 
đẹp và ngược lại. Như vậy muốn dạy cho học sinh kĩ năng viết chữ đúng yêu 
cầu, luyện cho học sinh viết chữ ngày càng đẹp; ngoài việc nắm vững nội dung 
 8 cao. Loại chữ sai khoảng cách. loại chữ dính nét. Loại viết không thẳng hàng 
chân chữ không đặt ở hàng kẻ đậm. Loại dấu thanh không đánh ở âm chính...v . 
v."
 - Hướng dẫn học sinh nên dùng loại vở nào, dùng loại bút nào để luyện 
viết, hướng dẫn học sinh cách bọc vở và bảo quản, giữ gìn sách vở như thế nào 
trong năm học. Hướng dẫn cho học sinh các tiêu chuẩn cần phấn đấu để đạt 
danh hiệu “Vở sạch - Chữ đẹp”. Đồng thời cùng học sinh ra quyết tâm thực hiện 
các chỉ tiêu về phong trào rèn chữ viết và giữ gìn sách vở. 
 - Hướng dẫn cách trình bày ở vở của học sinh trong từng thể loại bài, cách 
kẻ vở khi hết bài, cách trình bày các thể thơ khi viết bài để thống nhất trong cả lớp.
 - Hàng ngày, hàng tuần tôi phải kiểm tra chấm và nhận xét, sau đó tôi ghi 
cụ thể lỗi của từng em hay mắc phải ra sổ theo dõi, động viên để học sinh cố 
gắng hơn ở những lần sau.
 - Đối với những em tốc độ viết không đảm bảo. Tôi tìm hiểu kỹ do em đó 
đọc còn chậm , phát âm và đánh vần không chính xác. Những em này thường 
thì trong các tiết hướng dẫn tự học tôi cho những em đó đọc đi đọc lại đoạn viết 
của tiết chính tả tiếp theo. Vì đọc thông, đọc trôi chảy nên khi viết chính tả các 
em viết nhanh hơn, đảm bảo tốc độ mà đúng chính tả
 - Hướng dẫn về kỹ thuật viết như: Lia bút, rê bút hay viết liền mạch cho 
các em. Có như vậy các em mới viết được nhanh và đảm bảo tốc độ
 - Đối với những em viết lên dốc xuống dốc tôi luôn bám sát nhắc nhở chân 
chữ phải đặt ở hàng kẻ đậm. Yêu cầu em đó chỉ xem đâu là hàng kẻ đậm
 Từ đó các em sẽ viết đúng
 - Đối với những em viết sai chữ r / s ví dụ: sương sớm âm vì “s”
 khi viết các em không cẩn thận, không đúng kỹ thuật. Nét uốn cong hở trái 
thì các em lại không uốn vào trái mà lại đưa thẳng và hất sang phải giống 
như con chữ r. Những em này tôi hướng dẫn lại kỹ thuật viết vào các tiết 
hướng dẫn tự học rồi cho em đó viết lại .Trong bất kể các tiết học không chỉ viết 
chính tả, tôi thường xuyên kiểm tra nhắc nhở
 10 Sau khi các bạn trình bày học sinh dưới lớp đặt câu hỏi cho đội bạn giải 
nghĩa từ.
 Bạn cho biết thế nào là dỗ dành ?
 + Việc chấm chữa bài cho các em sau khi viết chính tả, cũng không kém 
phần quan trọng thường giáo viên thu tất cả vở của các em để tự mình chấm. 
Rồi sau đó giáo viên chỉ ra cho các em các lỗi mà các em mắc phải ở những tiết 
sau.Như vậy Giáo viên đã bỏ qua bước cho học sinh tự sửa lỗi trên vở của mình 
hoặc của bạn ( các em đổi vở cho nhau để soát lỗi). Bằng cách này giáo viên chỉ 
có một điểm lợi là giảm bớt thời gian trên tiết dạy. Nhưng có điểm bất lợi rất 
lớn là học sinh không được tiếp xúc với bài mình vừa viết, không tự phát hiện ra 
lỗi mà chính mình viết sai 
Theo tôi với sự quan sát của giáo viên trong tiết dạy và việc bám sát những em 
thường hay mắc lỗi để có biện pháp hỗ trợ hướng dẫn sửa chữa ngay tại lúc đó 
Thì em đó tiến bộ rõ rệt
Cô giáo chỉnh sửa hỗ trợ trực tiếp 
 lưu ý việc sửa lỗi cho những em này đòi hỏi người giáo viên phải khéo léo để 
thúc đẩy sự cố gắng của những em đó. Và đó cũng là thực hiện mà giáo viên 
cần áp dụng tích cực
Giáo viên tổ chức cho các em thi đua viết đẹp, viết đúng chính tả, viết đúng tốc độ 
trong lớp, từ đó kích thích việc rèn chữ cho học sinh như vậy chắc chắn chữ viết của 
các em ngày càng đẹp và cải thiện hơn.
- Kết hợp tốt với chuyên môn, đoàn đội đánh giá phong trào "Vở sạch 
đẹp" theo từng đợt, một cách nghiêm túc, chặt chẽ. Trong đó tiêu chí đánh giá 
về chất lượng chữ viết được đặt lên hàng đầu. 
 * Nâng cao nhận thức cho học sinh và phụ huynh:
 - Đầu năm học, trong cuộc họp phụ huynh đầu năm ngoài việc phổ biến kế 
hoạch hoạt động của nhà trường trong năm học mới giáo viên cần tuyên truyền 
trong phụ huynh về việc cần phải quan tâm rèn chữ viết cho học sinh.
 12 nghiêng, chữ sáng tạo có nét thanh nét đậm được tham gia các hội thi do trường 
tổ chức . Bên cạnh đó chữ viết của lớp cũng được các tổ chức trong nhà trường 
đánh giá và xếp loại là lớp đạt phong trào vở sạch chữ đẹp theo tiêu chuẩn đánh 
giá của bộ giáo dục 
Sau một thời gian nghiên cứu và thực hiện những biện pháp trên tôi thấy kết quả 
chuyển biến rõ rệt của các em khối 3.. Nhiều em trước đây viết chữ còn xấu, nét 
chữ dời dạc, sai chính tả, nay đã biết viết đúng cỡ chữ , đúng kĩ thuật, đặc biệt là 
biết nối các nét để lia bút rất nhanh đảm bảo được tốc độ viết các chữ đúng quy 
định, đúng độ cao, dấu thanh đặt đúng vị trí và ngay trên âm chính. Kết quả 
thực nghiệm của khối ba đã thu được kết quả như sau:
4: Kết quả đạt được sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: 
 * Bảng xếp loại vở sạch chữ đẹp năm học 2022 – 2023 lớp 3A
 Xếp loại Đạt giải hội thi cấp
TS Thời 
 A B C Trường Huyện
HS điểm
 SL % SL % SL % SL % SL
 Đầu 
 20 48,8 18 43,9 3 7,3
 năm
 Cuối
41 22 53,7 18 43,9 1 2,4
 HKI
 Cả 
 26 63,4 15 36,6 0 0 4 9,8
 năm
Qua thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm cho thấy việc rèn chữ giữ vở cho các em 
tăng lên, từ đó (rèn luyện kĩ năng viết) chất lượng giáo dục được nâng cao. Tuy vậy 
việc rèn luyện kĩ năng viết cho các em không phải một sớm một chiều thực hiện ngay 
được mà đòi hỏi giáo viên phải suy nghĩ tìm tòi và áp dụng phương pháp dạy học một 
cách linh hoạt, mềm dẻo, bền bỉ thì mới thu được kết quả cao
PHẦN C: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 
I.Kết luận về sáng kiến : 
 14