Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn chữ viết đúng và đẹp trong các tiết Chính tả cho học sinh Lớp 3 thời kì học trực tuyến

 2/15
đúng và đẹp cho học sinh lớp 3 trong các tiết Chính tả thời kì học trực 
tuyến”.
III. Mục đích của sáng kiến: 
 Bản thân tôi đã chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “ Một số biện pháp rèn 
chữ viết đúng và đẹp trong các tiết Chính tả cho học sinh lớp 3 ” để giúp 
cho học sinh lớp 3 “ Có năng lực và thói quen viết đúng, đẹp, nói rộng hơn là 
năng lực và thói quen viết đúng tiếng Việt văn hoá, tiếng Việt chuẩn mực .” 
Qua nghiên cứu và thực tế rèn luyện học sinh viết chữ đẹp lớp 3 sau mỗi năm 
tôi lại đúc rút ra một số kinh nghiệm để giảng dạy ngày một tốt hơn,hiệu quả 
hơn.Đặc biệt và khó khăn hơn cả là năm học này là một năm học đặc biệt “ Học 
sinh học trực tuyến nên việc rèn chữ viết chính tả đúng và đẹp đòi hỏi mỗi giáo 
viên phải hết sức cố gắng và kiên trì”
 IV. Nhiệm vụ của sáng kiến:
 Môn Chính tả có vị trí quan trọng. Bởi vì, giai đoạn tiểu học là giai đoạn 
then chốt trong quá trình hình thành kĩ năng viết cho học sinh. Chính tả được 
bố trí thành một phân môn độc lập, có tiết dạy riêng, mang tính thực hành, 
luyện tập. Bởi lẽ, chỉ có thực hành viết mới hình thành các kĩ năng, kĩ xảo cho 
học sinh.
 Ngoài ra còn rèn cho học sinh một số phẩm chất như tính cẩn thận, óc thẩm 
mỹ, bồi dưỡng cho các em lòng yêu quý tiếng Việt và chữ viết của tiếng 
Việt.Học sinh nghe đọc viết, nhìn viết tốt sẽ giúp các em học tốt các môn học 
khác.
 Chính vì vậy, tôi viết sáng kiến này nhằm nghiên cứu thực trạng chữ viết của 
học sinh lớp 3 thông qua các tiết học Chính tả của môn tiếng Việt và nêu ra một 
số biện pháp cụ thể phù hợp để rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 3 qua 
các giờ Chính tả. 
V. Phương pháp nghiên cứu: 
1) Nhóm nghiên cứu lý luận:
- Đọc và thu thập tài liệu. 
- Xây dựng đề cương.
- Viết bản nháp.
- Hoàn thành đề tài.
2) Nhóm nghiên cứu thực tiễn:
 - Khảo sát thực tế. 
 - Dự giờ đồng nghiệp.
 - Thực nghiệm sư phạm. 
 SKKN“Một số biện pháp rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 3 trong các tiết tập viết” 4/15
 Trong những năm học trước, thực trạng dạy Chính tả ở trường Tiểu học 
trên cả hai đối tượng: Giáo viên và học sinh còn nhiều hạn chế.
- Về phía giáo viên: Chữ viết mẫu chưa đẹp đồng đều, do đó khi giảng dạy và 
rèn chữ viết cho học sinh có chất lượng và hiệu quả chưa cao, phần luyện tập 
thực hành còn ít, giáo viên chưa uốn nắn, sửa sai cách viết, chữ viết trong giờ 
Chính tả cho học sinh một cách triệt để.
- Việc rèn chữ viết đúng và viết đẹp cho học sinh phải có một quá trình rèn rũa 
lâu dài, không phải đến lớp trên mới được hình thành và rèn luyện mà đã được 
dạy ngay từ lớp 1. Khi lên lớp 2, lớp 3 các em đã đọc thông, viết thạo, có nhiều 
em đã viết nhanh nhưng viết ngoáy, viết cẩu thả, viết sai kích thước các con 
chữ, nên đòi hỏi giáo viên cần rèn cho học sinh viết chữ đúng và viết đẹp là 
điều mà không chỉ có phụ huynh học sinh và nhà trường quan tâm mà xã hội và 
cả ngành giáo dục đều quan tâm một cách đặc biệt . 
3) Cơ sở tâm lí:
- Học sinh tiểu học thường hiếu động, thiếu kiên trì, mà phân môn học Tập viết 
đòi hỏi phải có quá trình vận động của mắt, vận động của tay, khả năng nghe, 
nhìn,có tư duy, có tình cảm, các khái niệm chứa đựng bên trong để nhớ, hiểu 
và viết những gì đọc được. Với việc rèn cho học sinh lớp 3 viết đúng và viết đẹp 
trong đòi hỏi có một quá trình lâu dài, nên khi dạy Chính tả cho học sinh Tiểu 
học cần có trực quan sinh động, chữ mẫu chuẩn mực để gây hứng thú cho học 
sinh hoặc các hình thức tổ chức trò chơi nâng cao kĩ năng rèn chữ viết đúng và 
đẹp tạo cho không khí giờ học vui tươi, sinh động, góp phần nâng cao hiệu quả 
học tập cho học sinh.
II. Đặc điểm tình hình và số liệu khảo sát: 
 ( Thực trạng khi chưa có kinh nghiệm thực hiện):
 1) Thuận lợi:
- Về phía học sinh : Các em rất ngoan và có ý thức vươn lên trong học tập. 
+ Phần đông các em ở cùng một khu nên thuận lợi cho việc học nhóm.
+ Với tỷ lệ nữ 17 em, nam 25 em. Trong đó con em dân tộc 11 em, các em đều 
ngoan nên việc dạy cũng đỡ vất vả.
+ Đa số các phụ huynh quan tâm việc học của con em mình thể hiện thành công 
ở mô hình học bán trú 2 buổi/ ngày, ở sự chuẩn bị cho các em đầy đủ các loại 
sách vở, đồ dùng học tập cần thiết.
- Giáo viên: Với 33 năm công tác, có sự say mê với việc rèn chữ viết cho học 
sinh, cũng đã từng đi thi giáo viên viết chữ đẹp cấp huyện, được sự chỉ đạo sát 
 SKKN“Một số biện pháp rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 3 trong các tiết tập viết” 6/15
3.3.Số liệu khảo sát trước khi thực hiện đề tài:
 Tôi đã khảo sát qua phiếu học tập và được thực hiện sau khi học tiết Chính tả 
 “ Tiết 4: Cô giáo tí hon” (Vở Tiếng Việt lớp 3 - Tập 1). 
 Nội dung phiếu như sau:
 PHIẾU HỌC TẬP
 PHÂN MÔN: Chính tả
 Tiết 4 : Cô giáo tí hon( nghe viết)
 Em hãy nghe và viết đúng,đẹp bài viết: Cô giáo tí hon
 Kết quả của học sinh viết trên phiếu được đánh giá như sau:
 - Khi nhận lớp 3 A 5 sau giờ học Chính tả đó tôi có chấm bài và có số liệu cụ thể
TSHS : 42 em Viết sai Viết đúng 
SL 35 7
TL % 83 % 17%
 - Các lỗi sai chính tả của học sinh lớp 3A5 tôi chia ra cụ thể từng phần:
 TSHS Viết sai Viết đúng
 42 Độ cao, khoảng Dấu thanh Vần Phụ âm 
 cách đầu
 20 6 7 3 6
 - Cuối tháng 9 năm 2021, tôi chấm vở sạch chữ đẹp và đã phân loại chữ 
viết của học sinh trong lớp:
 Loại A B C
TSHS:4 2 
SL 6 28 8
TL % 14 % 67% 19 %
III.Thời gian,đối tượng và phạm vi thực hiện sáng kiến:
1) Thời gian thực hiện: 
 Xuất phát từ thực tế trên tôi đã đề ra thời gian thực hiện sáng kiến kinh 
nghiệm này trong một năm học 2021 – 2022 tôi chia ra làm hai đợt 
bởi năm học này nghỉ phòng chống dịch CoVid 19 như sau:
Đợt 1:
Thời gian Nội dung
 SKKN“Một số biện pháp rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 3 trong các tiết tập viết” 8/15
+ Giáo viên cần đọc kĩ, nghiên cứu kĩ nội dung bài viết Chính tả trong sách giáo 
khoa, sách hướng dẫn, nắm được mục tiêu kiến thức kĩ năng yêu cầu của bài 
và xác định được đúng trọng tâm kiến thức mà học sinh cần đạt được sau bài 
học.
+ Nghiên cứu sách hướng dẫn, sách tham khảo lựa chọn các phương pháp giảng 
dạy phù hợp.
+ Chuẩn bị các phương tiện, đồ dùng dạy học cần thiết cho bài dạy như: bài viết 
mẫu có hình ảnh sinh động phong phú cho học sinh quan sát, phấn màu, thước 
kẻ,.
 Nêu nhiều tấm gương rèn luyện chữ của người xưa như :Ông Cao Bá Quát, 
ông Vương Hi Chi, 
 Đồng thời cho học sinh quan sát vở của tôi, của những anh chị cùng trường 
đã được giải viết chữ đẹp của huyện được lưu bài viết trong sổ truyền thống của 
Nhà trường như chữ viết của chị Giàng Thị Kim Chi, Trần Thị Kim Dung, Phan 
Ngọc Anh.Bên cạnh đó chính là các bài viết đẹp của các bạn cùng lớp như : 
Nguyễn Ngọc Tú, Hoàng Minh Phương, Trịnh Ngọc Hân....Qua những câu 
chuyện về thực tế chữ viết của các bạn trước khi được rèn chữ và sau khi được 
rèn chữ viết giúp các em thêm tin tưởng và quyết tâm rèn luyện chữ viết của 
mình cho đẹp.
 Mặt khác, tôi giúp học sinh hiểu được câu nói “ Nét chữ , nết người”. 
Người viết chữ đẹp là người có nhiều đức tính tốt, người viết chữ đẹp được 
người đọc yêu quý tôn trọng. Nếu rèn luyện để học sinh có chữ viết đẹp sẽ giúp 
các em có tính kiên trì, cẩn thận ,hỗ trợ đạt kết quả cao ở các môn học và đặc 
biệt là các bài thi.
 - Học sinh: 
+ Chuẩn bị các loại sách vở, sách giáo khoa, vở Chính tả,vở Luyện chữ đẹp, vở 
Luyện tập Tiếng Việt, đồ dùng học tập đầy đủ.
+ Học sinh đọc trước bài viết Chính tả và tìm hiểu nội dung bài viết trong vở từ 
ở nhà, tập viết trước bài ở nhà.
+ Đến lớp chỗ nào chưa hiểu nêu ý kiến cô giáo hướng dẫn cho.
d)Đánh giá:
 Khi thực hiện biện pháp này cần đề cao tính tự giác của cả thầy và trò, 
chuẩn bị tốt đồng nghĩa với việc giáo viên lường trước được các tình huống sư 
phạm có thể xảy ra. Từ đó giúp giáo viên tự tin hơn và thành công hơn trong giờ 
dạy.
4.1.2. Biện pháp 2: Hướng dẫn học sinh mua vở, chọn bút:
 SKKN“Một số biện pháp rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 3 trong các tiết tập viết” 10/15
- Cần quan sát kĩ bài viết và ghi nhớ cách viết danh từ riêng trong bài.
- Giáo viên cần hướng dẫn rõ ràng, mạch lạc,các cụm từ giúp học sinh dễ nhớ 
và thay đổi cách viết phù hợp và giúp học sinh viết đầy đủ và chính xác.
 Kết hợp giữa việc dạy, giáo viên cần quan sát khắp lớp chữ viết của từng học 
sinh để giúp đỡ, chỉ bảo các em sửa lỗi sai kịp thời từ đó tỉ lệ học sinh viết sai sẽ 
không còn, hạn chế sự viết ẩu của học sinh. Sau mỗi tiết học chữ viết của học 
sinh sẽ tiến bộ rõ rệt. Đồng thời ý thức của học sinh khi bước vào giờ học Tập 
viết thấy thoải mái và ham thích được rèn chữ viết. Từ đó, tính cẩn thận, lòng 
kiên trì và nhân cách tốt đẹp của các em được hình thành và phát triển.
4.1.4.Biện pháp 4: Rèn cho học sinh viết đúng cỡ chữ:
a) Rèn viết chữ thường:
 Trên thực tế để học sinh viết đúng, viết đẹp ngay tất cả các con chữ là điều 
rất khó. Do vậy, tôi định ra mỗi ngày rèn cho học sinh một số con chữ, tôi lựa 
chọn những con chữ có đặc điểm gần giống nhau và sắp xếp theo thứ tự để học 
sinh rèn luyện. Đầu tiên tôi rèn cho học sinh các con chữ o, ô, ơ . Những con 
chữ này tưởng rất đơn giản nhưng nhiều học sinh vẫn sai về kích thước chữ, 
điểm đặt bút. Khi dạy viết các con chữ này trên phòng học zoom thật là khó 
khăn, tôi tải phần mềm viết bảng từ dod tôi bắt đầu kẻ ô vuông lên bảng, 
chấm điểm đặt bút bằng màu vẽ và viết mẫu kết hợp hướng dẫn cho học sinh 
tiện quan sát. Sau đó yêu cầu học sinh nhận xét và nêu lại quy trình viết chữ và 
điểm tiếp xúc của chữ “ o” với các cạnh của hình vuông. Tôi giúp cho học sinh 
hình dung cách viết chữ “ o” thông qua hình ảnh trực quan, nếu điểm đặt bút ở 
vị trí tai phải của các em, từ vị trí này ta vòng qua đỉnh đầu qua tai trái vòng 
qua cằm và dừng bút vào tai phải 
( trùng với điểm đặt bút ). Viết được chữ “ o” học sinh sẽ dễ dàng viết được các 
con chữ ô, ơ, a, ă, â, d, đ, q, g vì tất cả các con chữ này đều có nét cong tròn 
khép kín và các con cũng dễ dàng viết được chữ: c, x, e, ê, s.
- Tiếp theo tôi rèn cho học sinh viết các con chữ: m, n, i, u, ư, v, r, t. Khi rèn 
viết các chữ này tôi chú trọng luyện viết nét móc: móc ngược, móc xuôi, móc 
hai đầu. Viết được các chữ này học sinh dễ dàng viết được các chữ l, b, h, k, y. 
Các chữ: l, b, h, k, y đều giống nhau ở một nét cơ bản là nét khuyết.Cách rèn 
con chữ này thì tốt rồi nhưng lại gặp khó khăn trong việc kiểm tra và chỉnh sửa 
cho từng em. Tôi lại hướng dẫn các em một số kĩ năng chia sẻ bài trên phòng 
học sau đó cùng với cô trưc tiếp sửa cho từng em.
b) Rèn chữ viết hoa:
 SKKN“Một số biện pháp rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 3 trong các tiết tập viết” 12/15
Bước 3:Cuối cùng tôi hướng dẫn kĩ thuật Lia bút để ghi đấu thanh huyền trên 
đầu âm chính ta viết được chữ “ trường”
4.1.6.Biện pháp 6: Biện pháp hỗ trợ: 
 Trên thực tế nhiều học sinh có viết từng chữ đẹp song nhìn cả bài viết chưa 
hài hoà do khoảng cách giữa các nét chữ chưa hợp lí. Tôi hướng dẫn học sinh 
khoảng cách giữa các chữ có độ rộng bằng một con chữ “ o” ,mới đầu khi viết 
một chữ học sinh viết một chữ “ o” tưởng tượng rồi viết tiếp theo, sau đó khi đã 
quen mắt quen tay rồi thì học sinh không cần thao tác ấy nữa.
4.2 . Đối với phần luyện viết:
a) Đối với phần luyện viết chữ hoa:
 - Yêu cầu đầu tiên đối với các giáo viên là phải phát âm thật chuẩn.
 - Yếu tố gia đình cũng rất quan trọng vì ngay từ khi mới tập nói ở gia đình đã 
dạy các em nói. Mà cổ nhân đã có câu :
 “ Uốn cây từ thuở còn non
 Dạy con từ thuở con còn trẻ thơ ”
 - Cung cấp lại cho các em các quy tắc chính tả mà các em đã bị quên hoặc nhớ 
không chính xác.
 - Từ việc trẻ phát âm chuẩn tiếng Việt yêu cầu học sinh phân biệt các cặp phụ 
âm dễ lẫn sẽ trở thành đơn giản và nhanh chóng tìm ra đáp án đúng.
 u - ư i
 k,
 c a - ă - â gh, e - ê
 ngh 
 o - ô - ơ iê
 VD: Ghép với “q” là “u” ( không bao giờ âm “ o” đứng sau phụ âm “ q” ).
 q u
 b) Đối với phần luyện viết chữ thường:
- Giáo viên khai thác triệt để kênh hình và phát âm thật chuẩn các từ cần viết.
- Cuối mỗi tiết dạy với cách dạy như trên tôi thấy hiệu quả rất cao: 100% học 
sinh viết đẹp và viết đúng.
 SKKN“Một số biện pháp rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 3 trong các tiết tập viết”