Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm giúp học sinh tiểu tạo được quy trình sản phẩm từ đá, sỏi trong tiết chủ đề 2 ”Sáng tạo từ những chấm màu, tạo hình” (Mĩ thuật 1, Kết nối tri thức)
Cùng với các môn học khác trong trường tiểu học thì hội họa có một vai trò quan trọng trong cuộc sống hướng con người đi tìm cái đẹp.Từ lâu hội họa đã cuốn hút trẻ thơ với sức mạnh diệu kì của nó. Nhà điêu khắc nổi tiếng người Pháp OWiter Rodanh đã nói:"Thế giới chỉ có được hạnh phúc khi mỗi người có một tâm hồn nghệ sĩ ". Mà môn mĩ thuật là một môn nghệ thuật hội tụ đầy đủ các yếu tố: Sáng tạo, tưởng tượng, logic, quan sát (thị giác), vận động (thực hành cá nhân), liên kết, trải nghiệm (làm việc nhóm), thể hiện nội tâm, khả năng sáng tạo của mình...
Trong nhiều năm giảng dạy tôi nhận thấy chương trình giáo dục cấp tiểu học, môn Mĩ thuật được xem như là một phương tiện giáo dục quan trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ biết yêu cái đẹp cho các em trí tưởng tượng. Ngoài việc cung cấp cho các em một số kiến thức mĩ thuật phổ thông, môn Mĩ thuật còn giúp các em hiểu biết hơn về cái đẹp, yêu thích cái đẹp, ngoài việc hoàn thành môn học của mình, đồng thời nó còn tạo điều kiện để các em học tốt hơn các môn học khác. Điều quan trọng hơn nữa là các em biết vận dụng những hiểu biết về kiến thức mĩ thuật đã học của mình vào học tập cũng như cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của các em. Với phương pháp dạy học Mĩ thuật mới kết nối tri thức với cuộc sống, chương trình phổ thông 2018. Học sinh như được giải phóng khỏi khuôn mẫu, học sinh được “Học mà chơi, chơi mà học”, các em thỏa sức sáng tạo, không bị gò bó, không sợ mình không biết vẽ hay không biết sáng tạo mà tạo nên sự tự do và thể hiện sự sáng tạo trong mọi tình huống của tiết học.
Quy trình tạo được sản phẩm từ đá và sỏi là một trong những quy trình vận dụng sáng tạo trong tiết học mĩ thuật. Mĩ thuật . Chủ đề 2: Sáng tạo từ những chấm màu mà tôi đã vận dụng được quy trình tạo sản phẩm từ đá sỏi, có những điểm mới thể hiện rõ nét đặc trưng của SGK dạy ngôn ngữ tạo hình, thị hiếu thẩm mĩ, tư duy sáng tạo theo mô hình phát triển phẩm chất và năng lực. Các nội dung, kiến thức, kĩ năng trong sách được dạy học tích hợp trong một chủ đề, thông qua các hoạt động chủ đạo phù hợp với khả năng nhận thức của học sinh: Quan sát – Thể hiện – Thảo luận – Vận dụng, Học sinh rất thích thú với hoạt động này và tham gia một cách hăng say.
Tuy nhiên, trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy một số em còn tỏ ra nhút nhát, lo lắng, nghĩ rằng mình vẽ hoặc tạo sản phẩm như vậy là chưa giống , chưa đẹp, cảm thấy bài vẽ, bài tạo sản phẩm không đúng, không đẹp,… trong quy trình tạo sản phẩm từ đá và sỏi cho phù hợp và đẹp. Vậy làm thế nào để các em có thể tự tin hơn trong khi vẽ , tạo sản phẩm từ tự nhiên bằng những viên đá và viên sỏi.
Đó là điều tôi thường băn khoăn và trăn trở. Chính vì vậy tôi đã chọn chủ đề để viết sáng kiến, đó là: “Một số biện pháp nhằm giúp học sinh tiểu tạo được quy trình sản phẩm từ đá, sỏi trong tiết chủ đề 2: Sáng tạo từ những chấm màu, tạo hình”. Với sáng kiến này tôi hy vọng được đóng góp một phần nhỏ bé của mình vào việc dạy và học môn mĩ thuật ở Tiểu học đạt kết quả cao.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm giúp học sinh tiểu tạo được quy trình sản phẩm từ đá, sỏi trong tiết chủ đề 2 ”Sáng tạo từ những chấm màu, tạo hình” (Mĩ thuật 1, Kết nối tri thức)

BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nhằm giúp học sinh tiểu học tạo được quy trình sản phẩm từ đá, sỏi”. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Học sinh lớp 1 tôi đang dạy và có thể áp dụng cho cả cấp tiểu học từ 1- 5. 3.Tác giả: Họ và tên: Nguyễn Thị Hồng Vân Ngày/tháng/năm sinh: 01/ 06/ 1980 Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên dạy Mĩ Thuật, Trường tiểu học Hiệp Hoà. Điện thoại: DĐ: 08338905752 Cố định: I. Mô tả giải pháp đã biết: (Mô tả giải pháp đã biết; ưu điểm, hạn chế của giải pháp đã, đang áp dụng tại cơ quan đơn vị). Cùng với các môn học khác trong trường tiểu học thì hội họa có một vai trò quan trọng trong cuộc sống hướng con người đi tìm cái đẹp.Từ lâu hội họa đã cuốn hút trẻ thơ với sức mạnh diệu kì của nó. Nhà điêu khắc nổi tiếng người Pháp OWiter Rodanh đã nói:"Thế giới chỉ có được hạnh phúc khi mỗi người có một tâm hồn nghệ sĩ ". Mà môn mĩ thuật là một môn nghệ thuật hội tụ đầy đủ các yếu tố: Sáng tạo, tưởng tượng, logic, quan sát (thị giác), vận động (thực hành cá nhân), liên kết, trải nghiệm (làm việc nhóm), thể hiện nội tâm, khả năng sáng tạo của mình... Trong nhiều năm giảng dạy tôi nhận thấy chương trình giáo dục cấp tiểu học, môn Mĩ thuật được xem như là một phương tiện giáo dục quan trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ biết yêu cái đẹp cho các em trí tưởng tượng. Ngoài việc cung cấp cho các em một số kiến thức mĩ thuật phổ thông, môn Mĩ thuật còn giúp các em hiểu biết hơn về cái đẹp, yêu thích cái đẹp, ngoài việc hoàn thành môn học của mình, đồng thời nó còn tạo điều kiện để các em học tốt hơn các môn học khác. Điều quan trọng hơn nữa là các em biết vận dụng những hiểu biết về kiến thức mĩ thuật đã học của mình vào học tập cũng như cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của các em. Với phương pháp dạy học Mĩ thuật mới kết nối tri thức với cuộc sống, chương trình phổ thông 2018. Học sinh như được giải phóng khỏi khuôn mẫu, học sinh được “Học mà chơi, chơi mà học”, các em thỏa sức sáng tạo, không bị gò bó, -2- khiến cho các em không thích thú vớ bài học, thể hiện tác phẩm của mình một cách qua loa, đại khái, vì thế mà không biết được cái hay, cái đẹp và chưa biết vận dụng vào cuộc sống hàng ngày, học sinh chưa có sự sáng tạo trong sản phẩm, các sản phẩm đa phần là vẽ trên giấy A4 và tô sáp màu. Các em chưa mạnh dạn, chưa chủ động làm quen với kiến thức, kỹ năng của phương pháp dạy học mới, việc thiếu đồ dùng chính là vấn đề ảnh hưởng lớn đến chất lượng giờ học vẽ và kết quả học. Điều kiện dạy học tại vùng quê nông thôn còn nhiều khó khăn và đặc biệt với địa phương em đang dạy người dân đều là thuần nông cách xa thị trấn lên rất găp khó khăn trong việc có đủ tư liệu, đồ dùng để làm trực quan sinh động. Trong những năm học qua bản thân tôi đã và đang giảng dạy phân môn Mĩ thuật ở các lớp của cấp tiểu học. Khi tôi áp dụng quy trình vẽ biểu cảm này vào các khối lớp thì tôi luôn trăn trở suy nghĩ vì sao tôi đã truyền đạt toàn bộ kiến thức và làm hết khả năng của mình rồi thì tại sao bài vẽ của các em vẫn chưa đạt được kết quả như tôi mong đợi? Để trả lời cho những trăn trở đó tôi đã làm một khảo sát ban đầu ở các khối lớp học những năm trước 1, 2, 3, 4, 5, tôi thấy chất lượng như sau: Tự tin thể hiện, thể hiện Vẽ dập khuôn, thiếu tự tin, Khối được sản phẩm, hoàn thành lớp TSHS được chưa hoàn thành bài tại lớp đánh giá bài tại lớp SL % SL % 1 110 45 36,2 65 54,8 2 117 45 38,4 72 61,5 3 133 57 42,9 76 57,1 4 138 50 42,2 88 57,8 5 125 47 40,2 78 59,8 * Đang áp dụng: Trong những năm học vừa qua, tôi được phân công giảng dạy môn Mĩ thuật tôi thấy hầu hết các em đều thích học vẽ, nhất là theo quy trình vẽ bằng các đường nét, chấm, các em học tập với tinh thần hăng say, biết cảm nhận được cái hay, cái đẹp được thể hiện ở trong các bức tranh mang tính nghệ thuật đó. Bên cạnh đó còn một số học sinh nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn tự tin khi vẽ, một số em còn chán nản không thích học vẽ vì thấy khó khăn trong khả năng diễn đạt những đường nét, màu sắc để làm sao cho tác phẩm thật đẹp, thật sáng tạo. Vì thế trong bài học và -4- Khi đã thực hiên tìm kiếm được các vật liệu đá, sỏi. Tôi đặt một số câu hỏi để học sinh cùng thảo luận. Câu 1: Em có nhận xét gì về những viên đá, viên sỏi trên? Câu 2: Những viên đá, sỏi trên em thường tìm thấy ở những đâu? Câu 3: Nêu những điểm khác biệt ở viên đá, viên sỏi? Trong tiết dạy tôi kết hợp trình chiếu hướng cho học sinh quan sát sản phẩm đẹp đã trang trí tạo hình từ đá, sỏi. Hình ảnh được tạo sản phẩm từ đá, sỏi Đồng thời vừa hướng dẫn cho các em hiểu, chỉ cho các em biết ,các em suy nghĩ, tìm ra cách giải quyết vấn đề. Tiếp theo, tôi sẽ gợi ý cho các em cùng nhau thảo luận qua về cách thực hiện của bài học (Ví dụ: học sinh sẽ thực hiện những hiểu biết của mình khi lựa chọn vẽ về sản phẩm tạo từ đá và sỏi, đã được học ở các chủ đề trang trí tự do lên đồ vật dễ kiếm, sau đó các em sẽ nói cách mình hiểu về sản phẩm tạo từ đá và sỏi là như thế nào, là được học để kết nối với chủ đề mới. Sau đó cho học sinh cùng thảo luận bàn về sự khác nhau trong cách thể hiện của tranh vẽ và tranh sáng tạo, cuối cùng tôi đi đến chốt kiến thức, khái niệm, về quy trình tạo sản phẩm từ đá và sỏi giúp học sinh hiểu từng bước vẽ sáng tạo lên đá và sỏi. Bước 1: Lựa chọn đá và sỏi là hình gì cho đẹp, cùng với bút lông và màu nước. Bước 2: Dùng bút vẽ hình, hoạ tiết và trang trí lên đá và sỏi đã chọn. Bước 3: Dùng bút lông và màu nước trang trí cho đẹp . -6- Hình sáng tạo từ đá, sỏi Kết hợp cuối tiết học tôi tạo không khí sôi động cho học sinh hoạt động trưng bày, nhận xét bài vẽ Giáo viên nên sử dụng kĩ thuật để học sinh trưng bày sản phẩm, điều này sẽ giúp học sinh có thêm kinh nghiệm thực tế và hứng thú, yêu thích tác phẩm sáng tạo của mình và học hỏi từ sản phẩm của bạn. Học sinh thưởng thức, thảo luận và nhận xét, đánh giá kết quả học tập của nhau, trong quá trình nhận xét đánh giá, giáo viên khuyến khích sự giao lưu, trao đổi và gợi mở những ý tưởng tiếp theo cho bài học sau của học sinh. Sau khi giáo viên cho học sinh trưng bày sản phẩm lên bảng con, có thể cho 2 học sinh lên giới thiệu sản phẩm như ở buổi triển lãm sản phẩm trang trí từ đá, sỏi. Như vậy học sinh sẽ được thoải mái hỏi – đáp về những “tác phẩm sáng tạo của nhóm , cá nhân”. Tiếp đó giáo viên tổ chức cho các em bình chọn những tác phẩm được thể hiện sáng tạo trên đá, sỏi, đường nét, màu sắc ấn tượng nhất mà mình yêu thích. -8- Qua quá trình vừa nghiên cứu, vừa áp dụng các giải pháp trên vào thực tế giảng dạy. Kết quả thu được thật đáng khích lệ, không còn học sinh xếp loại chưa hoàn thành nữa, mà tỷ lệ ở mức hoàn thành và hoàn thành tốt rất cao. Đạt 100% vượt chỉ tiêu nhà trường giao. Với kết quả như trên, tôi thấy việc dạy học Mĩ thuật muốn có kết quả giảng dạy cao thì người giáo viên phải không ngừng tìm tòi và đổi mới phương pháp dạy học. Để tạo được cách dạy lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên chỉ đóng vai trò là những người thúc đẩy, biết cần phải thêm chất xúc tác gì vào nước tưới để giúp những cây non đó phát triển. Thông qua môn Mĩ thuật, sẽ trang bị cho các em một số kiến thức, kĩ năng cơ bản về hội họa, tiếp thu những tinh hoa của nền Mĩ thuật dân tộc. Từ đó, phát huy óc sáng tạo và tính thẩm mĩ góp phần phát triển năng khiếu, phát hiện tài năng và bồi dưỡng nhân tài cho thế hệ tương lai. Có thể nói với kết quả này, mỗi chúng ta cũng không lấy đó làm bằng lòng để rồi dừng lại ở đó, mà theo tôi đã là giáo viên thì việc học hỏi, tìm tòi và sáng tạo trong cách dạy là một nhiệm vụ mỗi ngày của người thầy, hoạt động đó phải được diễn ra thường xuyên có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao đối với môn Mĩ thuật và đặc biệt có thể tạo điều kiện cho học sinh vững vàng bước vào chương trình Mĩ thuật ở bậc Trung học cơ sở. II. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến II.0. Nội dung giải pháp mà tác giả đề xuất: Thực hiện nghị quyết của TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng điều kiện kinh tế, thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, việc dạy học Mĩ thuật theo xu hướng tích cực, hiện đại và cần áp dụng phù hợp với từng đối tượng vùng miền, từng học sinh là rất cần thiết. Hưởng ứng phong trào “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” thì việc tiết kiệm, giảm chi phí trong mọi lĩnh vực, trong đó có học tập và giảng dạy lại càng có ý nghĩa hơn, giải pháp mà tôi đưa ra nhằm tận dụng những nguyên vật liệu dễ tìm kiếm trong cuộc sống thường nhật, không chỉ tiết kiệm cho việc dạy học của cá nhân mà còn giảm cho học sinh phụ huynh, còn tiết kiệm cho nhà trường, xã hội. Chúng ta thấy rằng nghệ thuật là sự sáng tạo không nhừng nghỉ khi vẽ tranh các chất liệu phổ biến và quen thuộc như màu sáp, màu bột, sơn dầu Nhưng đều ít thấy những chất liệu mới hay cụ thể hơn là chúng ta chưa đi sâu và khai thác vào lĩnh vữc này. Để đáp ứng yêu cầu phát triển của nền giáo dục, chương trình giáo dục tiểu học đã thực hiện đổi mới sách giáo khoa. Để thực hiện tốt mục tiêu của môn mĩ -10- khả quan, điều đó chứng tỏ thành tích đạt được qua trải nghiệm hoàn toàn có sức thuyết phục. II.1.2. Tính sáng tạo: Học sinh được thoả sức sáng tạo sản phẩm từ quy trình tạo đá, sỏi. II.2. Khả năng áp dụng, nhân rộng: Quy trình này được áp dụng môn mĩ thuật trong toàn trường mà tôi đang thực nghiệm giảng dạy đồng thời có thể nhân rộng trong cụm, trong nhóm, trong huyện. II.3. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp a. Hiệu quả kinh tế: Không tốn kém kinh tế của giáo viên, phụ huynh hs. b. Hiệu quả về mặt xã hội: Qua việc tiến hành dạy thực nghiệm, tôi thấy rằng việc vận dụng các phương pháp dạy học là rất quan trọng, nó quyết định chất lượng dạy – học. Bằng chứng là trước khi vận dụng linh hoạt các phương pháp và sau khi đổi mới cách vận dụng các phương pháp dạy – học một cách linh hoạt thì chất lượng dạy – học cao hơn, các phương pháp biến học sinh thành một chủ thể tích cực, chủ động nắm bắt kiến thức một cách tự nhiên, không gò bó và yêu thích môn học nhiều hơn, phụ huynh học sinh yên tâm hơn về việc tự giác học tập, cũng như sự hăng say sáng tạo trong mọi hoạt động, biết vận dụng linh hoạt trong mọi chủ đề của môn học. c. Giá trị làm lợi khác: Qua thực tế giảng dạy trong những năm qua tôi luôn xác định được mục tiêu trong nhà trường Tiểu học, đồng thời cũng hiểu sâu sắc được vai trò của môn Mĩ thuật trong việc giáo dục học sinh, phát hiện ra những mặt hạn chế và có sự vận dụng các phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng của việc dạy – học môn Mĩ thuật. Tôi nhận thấy việc nắm vững phương pháp và cách tổ chức dạy – học có tác dụng và ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động dạy và học, giúp cho học sinh hứng thú tìm hiểu, khám phá thế giới thẩm mĩ một cách say mê, hấp dẫn, góp phần giáo dục cho các em phát triển toàn diện về mọi mặt: đức – trí – thể - mĩ. Nó giúp cho các em phát triển hoàn thiện nhân cách có ý thức tu dưỡng, biết yêu thương, quý trọng mọi người, biết hướng tới những tình cảm cao đẹp hơn thêm yêu thương con người và xa hơn nữa là yêu quê hương, đất Hiệp Hoà, ngày 25 tháng 1 năm 2023 -12-
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_nham_giup_hoc_sinh_ti.doc