Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh học tốt môn Toán Lớp 2, bộ sách Kết nối tri thức

 2
 - Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của học sinh yếu kém khi học Toán
 - Phân tích nguyên nhân của học sinh yếu kém khi học Toán.
 - Đề xuất một số biện pháp giúp học sinh chưa đạt chuẩn kiến thức kĩ 
năng lớp 2 khắc phục khó khăn khi học Toán, góp phần nâng cao chất lượng 
dạy và học Toán ở Tiểu học.
 III. Đối tượng nghiên cứu
 Học sinh lớp 2A4
 IV. Phương pháp nghiên cứu:
 - Đọc tài liệu, xem băng hình.
 - Trao đổi, học tập qua đồng nghiệp, các đồng chí cán bộ quản lí giáo dục.
 - Dạy thực nghiệm.
 B. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lí luận của vấn đề
 Bác Hồ đã từng căn dặn học sinh: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi 
đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với 
các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công 
học tập của các em.” Muốn thực hiện tốt lời căn dặn đó của Người, đòi hỏi 
mỗi học sinh Tiểu học phải đạt được các yêu cầu về chuẩn kiến thức, kĩ năng 
của lớp mình đang học. Trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh hiện 
nay, một thực trạng không hiếm đó là trong quá trình học tập trên lớp, nhất là 
môn Toán có một bộ phận học sinh tiếp thu bài còn chậm, thiếu tự tin dẫn đến 
lười học, không hoàn thành yêu cầu bài học, một bộ phận học sinh khác tiếp thu 
bài chậm, có nhiều “lỗ hổng” kiến thức, kỹ năng và phương pháp học tập Toán 
chưa tốt.
 Sự chưa đạt chuẩn về kiến thức, kĩ năng Toán ở học sinh được biểu hiện 
bằng nhiều hìnhnhưng nhìn chung các em yếu Toán thường có các đặc điểm sau 
đây:
 - Các em có nhiều “lỗ hổng” kiến thức, kỹ năng trong học Toán nhất là 
các kỹ năng tính Toán cơ bản, cần thiết (cộng, trừ, nhân, chia). 4
 c. Thực trạng học Toán của học sinh lớp 2A4
 Năm học 2022- 2023, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm và 
giảng dạy lớp 2A4 , sau 2 tuần nhận lớp, tôi khảo sát chất lượng Toán đầu năm 
và thu được kết quả như sau:
 Tốt Đạt Chưa đạt
 Tên lớp Sĩ số
 (9điểm – 10 điểm) (5 điểm – 8 điểm) (< 5 điểm)
2A4 29 3 10,3 % 7 24,1 % 19 65,6 %
 Sau khi khảo sát, tôi nhận thấy:
 - Phần đa học sinh đọc các đề bài Toán qua loa sau đó làm bài ngay, làm 
xong không kiểm tra lại kết quả, cho nên khi trả bài các em mới biết là mình sai 
hoặc các em bị hỏng kiến thức cũ
 - Khả năng tính nhẩm chưa thuần thục dẫn đến tính Toán chậm, thiếu 
chính xác khi thực hiện các phép tính với số có nhiều chữ số hay phân số, số 
thập phân. 
 - Chưa có kỹ năng làm bài tập dạng trắc nghiệm, lười tính và thường chọn 
kết quả theo cảm tính hoặc xem bài của bạn. Mặt khác, các em chưa biết cách 
suy luận khi giải Toán. Các em rất sợ các bài tập về giải Toán vì ảnh hưởng bởi 
khả năng đọc hiểu và không biết tính hoặc tính thiếu chính xác.
 -Phương pháp học tập Toán chưa tốt .
 - Thờ ơ với giờ học trên lớp, thường xuyên không ôn bài, làm bài tập ở nhà .
 III. Các biện pháp thực hiện
 1. Tạo động cơ học tập đúng đắn cho học sinh
 Để giúp học sinh học tốt môn Toán thì trước hết học sinh cần có động cơ 
học tập đúng đắn. Động cơ học tập được hình thành từ những cảm xúc, nhu cầu 
học tập của học sinh. Học sinh có động lực học tập đúng đắn sẽ kích thích, thúc 
đẩy tính tích cực, tự giác chiếm lĩnh kiến thức. Đối với học sinh lớp 1, 2 thì 
động lực học tập không có sẵn. Đa số các em đều chưa ý thức được mục đích 
của việc học Toán vì thế trong quá trình học tập và rèn luyện, giáo viên là người 
dẫn dắt hình thành động lực học Toán cho các em. 6
vị (SGK Toán 2- KNTT trang 50) ở phần khởi động thay vì cho học sinh hát 
hay chơi 1 trò chơi vận động thì tôi tạo động lực học tập bằng cách cho học sinh 
xem 1 đoạn phim hoạt hình về 1 tình huống thực tế . Tôi đưa ra bài Toán:Nam 
có 16 quyển truyện, Nam cho Hoa 5 quyển. Hỏi Nam còn lại bao nhiêu quyển 
truyện?
 Sau đó, tôi dẫn dắt học sinh vào bài mới bằng câu hỏi gợi mở: thế nào là 
nhiều hơn? Thế nào là ít hơn?Để giải các bài Toán về nhiều hơn, ít hơn một số 
đơn vị chúng ta sẽ làm như thế nào? Cô mời các em cùng tìm hiểu bài “Bài 
Toán liên quan đến phép cộng, phép trừ”.
 Bên cạnh đó, tôi thận trọng trong việc giao các nhiệm vụ học tập cho các 
em ở trên lớp và ở nhà để đảm bảo các em có đủ thời gian hoàn thành bài tập 
được giao (Chia các nhỏ các nhiệm vụ học tập để các em dễ dàng giải quyết).
 Từ những việc làm cụ thể và tỉ mỉ đó, tôi đã giúp học sinh dần hình thành 
động cơ học tập đúng đắn. Các em đã tích cực, chủ động hơn trong việc chiếm 
lĩnh kiến thức. Đây không chỉ là 1 việc làm thiết thực để tạo hứng thú học Toán 
mà còn có giá trị gắn kết Toán học với cuộc sống và mang cuộc sống vào trong 
Toán học.
 2. Trang bị những công thức, quy tắc, kỹ năng giải Toán
 Đây là vấn đề vô cùng quan trọng trong việc truyền tải kiến thức cho học 
sinh, thay thế cho việc giáo viên áp đặt kiến thức cho học sinh buộc học sinh 
phải thuộc lòng những điều giáo viên thuyết trình (phương pháp dạy học truyền 
thống) bằng việc giáo viên là người dẫn dắt các em tự mình tìm tòi khám phá 
kiến thức mới (phương pháp dạy học tích cực). Trong quá trình giảng dạy giáo 
viên cần vận dụng triệt để biện pháp này vì học sinh muốn giải được các bài 
Toán thì cần phải được trang bị đầy đủ những kiến thức có liên quan đến việc 
giải Toán mà những kiến thức này chủ yếu được cung cấp qua các tiết lý thuyết. 
Do vậy dưới sự dẫn dắt của giáo viên, học sinh cần tìm ra được cách giải bài 
Toán và cần phải được chính xác hóa nhờ sự giúp đỡ của giáo viên. Qua quá 8
 3. Tổ chức cho học sinh ôn tập, củng cố kiến thức từng chương qua 
các trò chơi: 
 Trò chơi học tập là trò chơi gắn liền với các hoạt động học tập và nội 
dung bài học giúp học sinh khai thác kinh nghiệm vốn có của bản thân để chơi 
và để học. Trong quá trình chơi trò chơi các em sẽ bộc lộ nhiều cảm xúc rất rõ 
ràng như: niềm vui khi thắng và buồn bã khi thua; vui mừng khi đồng đội hoàn 
thành nhiệm vụ, bản thân cảm thấy có lỗi khi không làm tốt nhiệm vụ của mình. 
Vì tập thể mà cố gắng hết khả năng để mang lại chiến thắng cho tổ, nhóm của 
mình. Đây cũng chính là đặc tính thi đua rất cao của trò chơi học tập. Đặc biệt, 
đối với môn Toán thì trò chơi học tập càng có ý nghĩa quan trọng hơn trong việc 
tạo hứng thú học Toán cho học sinh nhất là đối với học sinh học Toán chưa tốt.
 Hình thức ôn tập này, giúp các em ôn tập, củng cố kiến thức một cách 
nhẹ nhàng, hứng thú và hiệu quả. Thời gian qua, tôi đã tổ chức cho các em học 
Toán “ Vui – học, Học – vui” qua các trò chơi sau: Trò chơi “ Hái hoa dân chủ”, 
Trò chơi “ Chọn số”, Trò chơi “Xem ai nhớ nhất”, Trò chơi “ Mặt xanh mặt 
đỏ”, Trò chơi “ Ai nhanh, ai đúng” Học Toán qua các trò chơi, học sinh tham 
gia sôi nổi, hào hứng và có sự tiến bộ rõ rệt. 10
 Trò chơi học tập được sử dụng như một phương pháp tổ chức cho học 
sinh thực hành, luyện tập một kĩ năng nào đó trong chương trình môn học. 
Đây là một phương pháp có tác 
dụng hòa đồng sâu rộng và thu hút mức độ tập trung của học sinh mà ít có
phương pháp nào sánh kịp.
 Tuy nhiên, trong một tiết học chúng ta phải cho tất cả các em hoạt động 
cho dù học sinh yếu hay giỏi bằng nhiều cách để lôi cuốn các em tham gia vào 
hoạt động học, trách tình trạng giáo viên để học sinh ngoài lề. Ví dụ trong một 
tiết học đến phần bài tập giáo viên phân ra từng đối tượng học sinh. Bài tập 1 
cho nhóm yếu làm, bài 2 nhóm trung bình, bài 3 nhóm khá giỏi. Như vậy hy 
vọng mới khắc phục dần tình trạng học sinh yếu. Nếu giáo viên cứ cho học sinh 
hoạt động bình thường từ bài 1 đến bài 3-4 thì học sinh yếu không biết gì và 
thậm chí bỏ học vì chán. Hoặc trong lớp học có học sinh yếu (không nắm kiến 
thức lớp học dưới) với đối tượng này khi dạy giáo viên lưu ý : trong phần bài 
mới cho học sinh theo dõi bình thường, đến phần bài tập, hay là tiết luyện tập 
giáo viên cho những đối tượng này làm các bài tập mà kiến thức liên quan lớp 
dưới, học cho học sinh nhắc lại kiến thức cũ. 
 Ví dụ khi học sinh làm bài tập 34 + 26 = ? với bài này học sinh làm saithì 
chứng tỏ học sinh không nắm được bảng cộng trong phạm vi 10. Vậy giáo viên 
cần hướng dẫnhọc sinh các phép cộng có tổng bằng 10. Nói chung học sinh 
hổng kiến thức ở đâu thì giáo viên phải có kế hoạch ôn tập, bổ sung ở đó
 Bên cạnh đó, trong buổi sinh hoạt chuyên môn hàng tháng (2 tuần/lần) 
giáo viên báo cáo tiến độ tiếp thu bài của những học sinh yếu cho Tổ và giáo 
viên trong tổ, từ đó giáo viên nào còn vướn mắc thì được tập thể giáo viên trong 
tổ góp ý bổ sung, chia sẻ cho nhau các biện pháp hay, hiệu quả.
 4. Động viên, khích lệ học sinh kịp thời
 Khen ngợi là một phần thưởng tinh thần to lớn đối với học sinh tiểu học. 
Đặc biệt đối với học sinh yếu thì lời khen giúp các em tạo động lực và cải thiện 
kết quả học tập. Hiện nay, cả giáo viên và phụ huynh đều đánh giá cao sự khích 12
 Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm vào dạy học kết quả học tập của 
học sinh chuyển biến rõ rệt, cụ thể như sau :
 Kết quả đạt được cuối học kì I, năm học 2022- 2023:
 Tốt Đạt Chưa đạt
 Tên lớp Sĩ số
 (9điểm – 10 điểm) (5 điểm – 8 điểm) (< 5 điểm)
 2A4 29 10 34,5 % 17 58,6 % 2 6,9 %
 C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
 1. Kết luận
 Qua quá trình thực nghiệm nghiên cứu đề tài ““Một số biện pháp giúp 
học sinh học tốt môn Toán lớp 2” đối chiếu bảng số liệu đầu năm và cuối 
năm. Bản thân tôi nhận thấy:
 Tốt Đạt Chưa đạt
 Sĩ số
 (9điểm – 10 điểm) (5 điểm – 8 điểm) (< 5 điểm)
Đầu năm 29 3 10,3 % 7 24,1 % 19 65,6 %
Cuối HKI 29 10 34,5 % 17 58,6 % 2 6,9 %
Là người giáo viên nói chung và Giáo viên dạy tiểu học nói riêng phải luôn học 
hỏi kinh nghiệm, tự học để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tự cập 
nhật kiến thức thông tin để đáp ứng kịp thời sự phát triển của ngành Giáo dục và 
của toàn xã hội. Để hướng dẫn học sinh có kiến thức và kỹ năng Toán, giúp các 
em tránh sai sót, phát triển tư duy, óc sáng tạo, tăng hứng thú học Toán cho học 
sinh đòi hỏi giáo viên thực hiện tốt các yêu cầu sau:
 - Phải nghiên cứu kỹ bài dạy, xác định đúng kiến thức của bài, thiết kế kế 
hoạch bài học phù hợp với trình độ của học sinh lớp mình phụ trách. Tổ chức 
hoạt động dạy học theo hướng tích cực hóa người học. Sau mỗi bài cần nhấn 
mạnh, khắc sâu kiến thức cơ bản trọng tâm và đề ra phương pháp vận dụng thực 
hành chung cho từng dạng Toán.
 - Khi dạy Toán cần rèn cho học sinh đọc kỹ đề bài, hiểu đề bài, nhận biết 
được dữ liệu đã cho và yêu cầu cần tìm trong mỗi bài Toán, nhận biết mối quan 14
Ngoài ra còn rèn luyện được cho các em khả năng tư duy độc lập, suy luận hợp 
logic, có căn cứ, làm việc có kế hoạch, sáng tạođã góp phần thực hiện hoàn 
thành mục tiêu của môn Toán ở tiểu học hiện nay.
 2. Khuyến nghị
 - Để thực hiện được công việc này thì giáo viên chủ nhiệm phải theo dõi, 
uốn nắn các em, hướng dẫn các em thực hành thường xuyên nhất là đối với học 
sinh yếu.
 - Cần chú ý những học sinh cá biệt vì các em chậm chạp hơn so với các 
bạn trong lớp, giáo viên nên hướng dẫn cho từng đối tượng học sinh ,rèn luyện 
cho các em phương pháp tự học nhiều hơn,hướng dẫn học tập cá nhân phối hợp 
nhịp nhàng với hoạt động nhóm hoặc chỉ định bạn học giỏi giúp đỡ em nhiều 
hơn để em thực hiện được như các bạn.Rèn khả năng tự đánh giá và lĩnh hội 
kiến thức mới được tốt hơn.
 - Giáo viên cần linh hoạt khi áp dụng các phương pháp dạy học tích cực 
,sử dụng các bài tập hợp lý với từng đối tượng học sinh của mình.
 - Mặc dù còn một số khó khăn trong quá trình thực hiện phương pháp 
nhưng nếu khắc phục được chúng tôi nghĩ đây sẽ là một việc làm rất thiết thực 
trong quá trình nâng cao chất lượng học tập của học sinh, góp phần rất lớn vào 
việc thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học. 
 - Các trường nên tạo điều kiện để giáo viên học tập nâng cao trình độ sư 
phạm và vận dụng phương pháp dạy học mới một cách năng động, sáng tạo 
nhằm đạt hiệu quả tốt trong dạy học, không gò ép một cách cứng nhắc. 
 - Đầu tư cơ sở vật chất để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình dạy và học.
 - Cần quan tâm hơn nữa đến đời sống của giáo viên (cả về vật chất và tinh 
thần) để họ yên tâm công tác. Có như vậy thì chất lượng dạy và học mới đạt kết quả 
cao. 
 -Với PGD, SGD, BGD cần quan tâm, đầu tư mua sắm thiết bị, đồ dùng 
dạy học môn Toán lớp 2 phù hợp. Cấp phát ĐDDH tới các trường trước khi bắt