Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh học tốt phép nhân, phép chia môn Toán Lớp 3 sách giáo khoa Kết nối tri thức với cuộc sống theo chương trình GDPT 2018

 2
chia trong phạm vi 1000 của môn Toán lớp 3 khi thực hiện phép nhân, phép chia 
học sinh còn hay nhầm lẫn, gặp nhiều khó khăn do ở lớp 3 học sinh mới bắt đầu 
được thực hiện phép tính nhân và chia ngoài bảng, một số học sinh lập bảng nhân, 
chia còn lúng túng, vẫn còn tình trạng ghi nhớ máy móc, khả năng phân tích, tổng 
hợp chưa cao, sự chú ý của các em dễ bị chi phối, nhầm lẫn với thứ tự thực hiện 
phép cộng, phép trừ nên thực hiện phép chia theo thứ tự từ phải sang trái,... Chính 
vì vậy việc giúp học sinh thực hiện thành thạo các phép tính nhân và phép chia là 
một vấn đề cấp thiết, vô cùng quan trọng. Giúp học sinh có nền tảng để thực hiện 
tốt các phép nhân, phép chia ở lớp trên và học tốt các mạch kiến thức khác trong 
chương trình.
 Bên cạnh đó, đơn vị tôi công tác là xã nhỏ, khó khăn cách xa thị trấn, đa 
số gia đình các em học sinh đều làm nghề ngư phủ nên điều kiện học tập chưa 
tốt. Nhiều em tính toán còn hạn chế, kĩ năng tính chưa tốt nên việc hướng dẫn 
học sinh thực hiện phép tính nhân, chia ở nhà và ở trường còn gặp nhiều khó 
khăn.
 Từ những lí do trên và cùng với việc là một giáo viên trẻ, luôn không ngừng 
nỗ lực tìm tòi, với mong muốn nâng cao chất lượng giảng dạy học môn toán nói 
chung và thực hiện các phép nhân, phép chia trong phạm vi 1000 nói riêng. Tôi 
đã quyết định chọn đề tài: "Giúp học sinh học tốt phép nhân, phép chia môn 
Toán lớp 3 sách giáo khoa kết nối tri thức với cuộc sống theo chương trình 
GDPT 2018”
 2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
 2.1. Mục đích của giải pháp
 Giúp học sinh thực hiện thành thạo các phép tính nhân và phép chia, có 
nền tảng để thực hiện tốt các phép nhân, phép chia ở lớp trên và học tốt các mạch 
kiến thức khác trong chương trình.
 Học sinh tự tin trong tiết học, biết lựa chọn cách giải tốt nhất cho bài làm 
của mình, tạo điều kiện phát triển tư duy, năng lực tự học, góp phần nâng cao 
chất lượng học tập. 4
nhân tiếp theo.
 -Ở lượt nhân thứ hai: 2 nhân 4 chục được 8 chục, thêm một chục đã nhớ 
là 9, viết 9 ở cột chục.
 * Dạy học phép chia.
 a. Học sinh đặt tính sai
 - Khi mới học phép chia một số học sinh vẫn đặt tính phép chia theo cột 
dọc như khi đặt tính phép tính cộng, trừ, nhân. Vì vậy, GV nhắc lại cách đặt tính 
thường xuyên qua các các bài tập cho học sinh.
 b, Ước lượng thương sai
 Khi chia ngoài bảng học sinh thường ước lượng thương sai nên số dư lớn 
hơn số chia. Kết quả phép chia lớn hơn cả số bị chia. Nguyên nhân học sinh chưa 
biết cách ước lượng thương, không nhớ trong phép chia, số dư luôn phải bé hơn 
số chia.
 Ví dụ: Học sinh thực hiện tính như sau:
 * Biện pháp khắc phục:
 - GV cần hướng dẫn kĩ học sinh cách ước lượng thương.
 + Để có kết quả 9 chia cho 2 được 4, học sinh phải nhân nhẩm từ 1 đến 5
 ( 1 x 2 = 2, 2 x 2 = 4, 3 x 2 = 6, 4 x 2 = 8, 5 x 2 là 10) chọn được thương là 
4. Như vậy để ước lượng được thương phải nhân và thử nhiều lần rất mất thời 
gian. Vì vậy, để ước lượng thương nhanh hơn, GV sẽ hướng dẫn như sau: Khi 
chia cho 2, ta tìm trong bảng nhân 2, có tích nhỏ hơn 9 (gần nhất) với số bị chia 
là 8, mà 4 x 2 = 8, ta ước lượng thương được 4.
 Vì vậy, ở lớp 3 khi chia cho số có 1 chữ số, số chia là số nào thì ta tìm 6
 Giải pháp 2: Tạo động cơ, khơi gợi hứng thú học tập cho học sinh
 Để tạo ra được động cơ học tốt phép tính nhân, phép tính chia, giáo viên 
cần giúp học sinh thấy được ứng dụng quan trọng, hữu ích của phép nhân, phép 
chia trong cuộc sống hàng ngày.
 Vì vậy, trong quá trình dạy học bên cạnh những bài Toán trong SGK, ở 
hoạt động “Khám phá” tôi thường thiết kế một số tình huống, bài toán có nội 
dung thực tế mà các em hay gặp trong đời sống thực tiễn hàng ngày. Tình huống 
đó có dụng ý sư phạm hấp dẫn không chỉ về nội dung, mà còn cả về hình thức, 
phải giúp học sinh huy động vốn hiểu biết và kiến thức cũ để giải quyết tình 
huống. Qua đó học sinh thấy được ứng dụng của phép nhân, phép chia trong giải 
quyết các tình huống trong đời sống thực tiễn, góp phần tạo động cơ, hứng thú 
thực hiện phép tính nhân, phép tính chia.
 Ví dụ: Chủ đề 4, bài 23/Tr67. Nhân số có hai chữ số với số có một chữ số 
( Sách giáo khoa Toán Tập 1 bộ Kết nối tri thức và cuộc sống)
 - GV đưa ra tình huống: “ Cô giáo có 3 hộp bút chì màu, mỗi hộp có 12 
chiếc bút chì màu. Vậy cô giáo có bao nhiêu chiếc bút chì màu?
 - Từ tình huống này, học sinh sẽ đưa ra được phép tính 12 x 3= ?
 - GV giúp HS phát hiện ra đây là một phép nhân số có hai chữ số cho số 
có một chữ số mà chúng ta sẽ học trong bài ngày hôm nay.
 Ví dụ: Bài 26/ TR75: Chia số có hai chữ số cho số có một chữ số ( Sách 
giáo khoa Toán bộ Kết nối tri thức và cuộc sống)
 Để giúp học sinh hiểu hơn về ứng dụng của phép chia có dư trong đời sống 
hàng ngày, giúp các em có hứng thú trong bài học. GV đưa ra tình huống để dẫn 
dắt vào bài mới như sau:
 Hôm nay nhà cô Hoa có tiệc sinh nhật, cô Hoa đã mua 79 quả cam để xếp 
vào các đĩa, sao cho mỗi đĩa xếp nhiều nhất là 6 quả cam. Các em hãy tính giúp 
cô Hoa xem cô phải lấy ít nhất bao nhiêu chiếc đĩa để đựng hết số cam đó. Thay 
vì cô phải lấy một đống đĩa trong tủ ra, nếu lấy thừa hoặc thiếu đĩa rất mất thời 
gian. 8
 Tên trò chơi: Giải cứu Bạch Tuyết
 Mục đích
 - Rèn luyện kĩ năng thực hiện các phép tính chia số có hai chữ số cho số 
có một chữ số.
 - Rèn kĩ năng phản xạ nhanh cho học sinh
 Chuẩn bị: Giáo viên thiết kế trò chơi trên Powerpoint gồm 1 bức tranh có 
hình nàng Bạch Tuyết và 4 ô cửa bí mật. Các ô cửa có chứa đề bài như sau:
 - O cửa 1: 42 : 6= ?
 - O cửa 2: 36 : 2 = ?
 - O cửa 3: Số bị chia là 64, số chia là 2. Thương của 2 số là bao nhiêu?
 - O cửa 4: Tìm x: X x 3 = 54
 Cách chơi
 - Trò chơi này, tôi tổ chức cho cả lớp cùng tham gia. Học sinh nào giơ tay 
nhanh sẽ được quyền trả lời.
 - Giới thiệu trò chơi như sau: Các em ạ! Mụ phù thủy độc ác nham hiểm 
đã nhốt nàng Bạch Tuyết ở một nơi bí mật. Để giải cứu được nàng Bạch Tuyết 
chúng mình phải hành trình mở lần lượt 4 ô cửa bí mật này. Mỗi ô cửa đều có 
chứa 1 phép tính hoặc 1 bài toán. Sau khi mở được 4 ô cửa nàng Bạch Tuyết sẽ 
được giải cứu. Các em có muốn giúp nàng Bạch Tuyết không nào?
 Trò chơi học tập được sử dụng như một phương pháp tổ chức cho học sinh 
khám phá và chiếm lĩnh nội dung học tập hoặc thực hành, luyện tập một kĩ năng 
nào đó trong chương trình môn học.
 Giải pháp 4: Đổi mới phương pháp, kĩ thuật dạy học sinh thực hiện 
phép tính nhân, chia
 Việc lựa chọn phương pháp, kĩ thuật dạy học sao cho phù hợp với nội dung 
bài học, nhận thức của học sinh, điều kiện thực tế là điều cần thiết để nâng cao 
chất lượng dạy học. Trong dạy học tôi luôn có phương châm giáo viên chỉ là 
người hướng dẫn, tổ chức cho học sinh hoạt động học tập còn học sinh phải tự 
tìm ra tri thức. Vì vậy trong các giờ học Toán tôi đã sử dụng một số phương pháp, 10
 - GV cho HS làm việc cá nhân, suy nghĩ để tìm ra phép tính.
 ( HS: Để tìm số quyển vở của mỗi khối ta có phép tính: 648 : 3 =...? )
 - GV yêu cầu HS tìm kết quả của phép tính chia 648 : 3 =.?
 (* GV tổ chức cho HS tìm cách đặt tính và thực hiện phép tính chia 648 : 
3 =.? Theo kĩ thuật khăn trải bàn.
 - GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm có 4 HS.
 - HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi: “ Nêu cách đặt tính và thực hiện phép tính 
chia 648 : 3)
 - HS làm việc cá nhân, suy nghĩ tìm cách đặt tính và tính. Sau thời giam 
làm việc cá nhân là 1 phút, các thành viên trong nhóm chia sẻ ý kiến của mình và 
cả nhóm thống nhất cách đặt tính và cách tính)
 - Cả nhóm viết ý kiến chung của cả nhóm vào ô giữa tấm khăn trải bàn 
(giấy A0).
 - GV cho một nhóm tốt nhất lên trình bày, các nhóm khác nhận xét và chỉ 
trình bày những ý kiến mà nhóm bạn không có, để tránh mất thời gian.
 - GV nhận xét.
 Bên cạnh đó một trong những định hướng đổi mới phương pháp dạy học 
theo hướng tích cực là ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, điển hình là 
sử dụng giáo án điện tử.
 Khi hướng dẫn học sinh thực hiện phép tính nhân, chia tôi chú trọng đầu 
tư vào việc xây dựng bài giảng điện tử với hiệu ứng đổi màu chữ số, gạch chân 
dưới yêu cầu của đề bài sẽ giúp học sinh nhớ lâu hơn.
 Giải pháp 5: Khen ngợi, động viên học sinh
 Khen ngợi là một phần thưởng tinh thần to lớn đối với học sinh tiểu học. 
Lời khen giúp các em tạo động lực và cải thiện kết quả học tập. Hiện nay, cả giáo 
viên và phụ huynh đều đánh giá cao sự khích lệ, động viên học sinh của thông tư 
27. Việc động viên, khích lệ học sinh kịp thời sẽ giúp học sinh tự tin, nhân cách 
của học sinh ngày càng được kiện toàn, hành vi tích cực sẽ được phát huy. Ngược 
lại, phê bình, trách mắng, chỉ trích làm cho lòng tự trọng của trẻ bị tổn thương. 12
 Kết quả cuối HKI như sau:
 Lớp Trường Sĩ số Trước khi thực hiện
 3/1 TH – 16 Hoàn thành tốt Hoàn thành Cần cố gắng
 THCS Bãi 7 43,75% 7 43,75% 1 6 ,5% 
 Thơm
 + Những em làm sai, làm không đúng đã giảm.
 + Chất lượng giải bài toán phép nhân, phép chia của các em tương đối 
đều.
 + Các em làm đúng tăng lên.
 + Khi áp dụng sáng kiến này trong giờ dạy tôi cảm thấy giờ hướng dẫn học 
sinh tập giải toán không còn nặng nề, khó khăn như trước nữa mà hừng thú, các 
em yêu thích giờ học toán hơn.
 * Mang lại lợi ích kinh tế:
 - HS học tập tiếp thu bài tốt, gia đình không phải cho học sinh đi học thêm 
góp phần giảm chi phí cho gia đình.
 - Phụ huynh khi thấy con em mình học tập tiến bộ nên yên tâm làm việc, 
góp phần tăng năng suất lao động.
 - HS tiếp thu bài nhanh góp phần tiết kiệm thời gian.
 * Mang lại lợi ích xã hội:
 - Học sinh hiểu bài nên thích học môn Toán, không còn sợ đến lớp, đến
 trường, sợ cô giáo.
 - Biện pháp giáo dục giúp giáo viên gần gũi, mến trẻ hơn. Đến lớp với tâm 
lí thoải mái, không còn căng thẳng.
 - Học sinh học tập tốt gia đình đầm ấm, cha mẹ và học sinh vui vẻ, yêu 
thương nhau hơn.
 Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật 
và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật./.