Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh Lớp 5 trong hoạt động nhóm đối với môn Tin học

 2
 Vậy làm thế nào để tổ chức tốt các hình thức dạy học, vận dụng phương 
 pháp như nào?cách thức hoạt động ra sao?Để góp phần giải quyết những 
 khó khăn trên, nên Tôi đã chọn “Giải pháp phát huy tính chủ động, sáng 
 tạo của học sinh trong hoạt động nhóm đối với môn tin học 5”và sau 
 đây là các biện pháp cụ thể
 Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
 Bước 1: Chia nhóm
 Tuỳ vào điều kiện cụ thể mà giáo viên có thể áp dụng cách 
 + Chia theo vị trí ngồi: Hai học sinh ngồi cạnh nhau, các học sinh ngồi 
cùng bàn, học sinh hai bàn quay mặt với nhau.
 Ví dụ 1 (chia nhóm hoạt động theo cặp 2 học sinh – “ giảng – viết - 
thảo luận”):
 Với cách này thường áp dụng sau khi thực hiện xong một nội dung (một 
mục) của bài học hay kết thúc bài học.
 Trong bài 2 SGK trang 87 “Câu lệnh lặp lồng nhau”, sau khi học xong 
bài học giáo viên có thể củng cố nội dung của bài học bằng phiếu học tập, đồng 
thời qua kết quả của phiếu học tập giáo viên có thể biết được mức độ hiểu bài 
của các em học sinh.
 - Giáo viên chia nhóm học sinh: 2 em học sinh ngồi cùng một bàn thành 1 
 Phiếu học tập
 Hãy lựa chọn đáp án đúng và giải thích tại sao em lựa chọn đáp án đó?
Câu 1: Rùa thực hiện công việc nào dưới đây 
REPEAT 8[REPEAT 6 FD 50 RT 60 WAIT 30] RT 45]
A. Vẽ hình đa giác sáu cạnh
B. Vẽ hình đa giác sáu cạnh, vẽ xong quay 1 góc 360/8 độ
C. Lặp lai 8 lần, mỗi lần vẽ 1 hình đa giác 6 cạnh, vẽ xong quay 1 góc 45 độ
 .......................................................................................................................................
 Câu 2: Trong các câu lệnh dưới đây, câu lệnh nào viết đúng? 
 REPEAT 6[REPEAT 6[FD 100 RT 60] RT 60]
 REPAET 6[REPEAT 6[FD 100 RT 60] RT 60]
 REPEAT [REPEAT 6[FD 100 RT 60] RT 60]
 REPEAT 6 REPEAT 6[FD 100 RT 60] RT 60
 Họ tên học sinh 1: ..........................................................
 Họ tên học sinh 2: .......................................................... 4
+ Nhóm 4; 5 ; 6 tìm hiểu nội dung 2: Các bước đánh số trang văn bản?
- Giáo viên có thể định hướng cho những vấn đề cần thảo luận của từng nội 
dung cho các nhóm thực hiện bằng một số câu hỏi gợi ý:
 - Sau khi hết thời gian thảo luận giáo viên yêu cầu: Nhón 1 trình bày kết 
quả thảo luận của mình, nhóm 2 nhận xét đánh giá và bổ sung ý kiến cho nhóm 
1; Nhón 3 trình bày kết quả thảo luận của mình, nhóm 4 nhận xét đánh giá và bổ 
sung ý kiến cho nhóm 3, cuối cùng giáo viên nhận xét đánh giá đưa ra kết luận.
 + Chia theo cách ngẫu nhiên: Giáo viên đếm số thứ tự 1, 2, 3,  n rồi 
lặp lại cho đến học sinh cuối cùng (n là số nhóm cần chia). 
 Ví dụ 4 (Chia nhóm theo tổ để thảo luận): 
 Trong bài 4 SGK trang 71 “Đặt thông số chung cho các trang trình 
chiếu?”, giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm:
 - Giáo viên chia lớp học thành 6 nhóm để thảo luận (mỗi tổ thành một 
nhóm), mỗi nhóm yêu cầu thực hiện một nhiệm vụ.
 + Nhóm 1 (tổ 1): Tìm hiểu về trang mẫu
 + Nhóm 2 (tổ 2): Các bước tạo trang mẫu
 + Nhóm 3 (tổ 3): Các bước điều chỉnh thông số cho trang mẫu
 + Nhóm 4 (tổ 4): thao tác thực hiện sử dụng các thông số sử dụng chung
 + Nhóm 5 (tổ 5): tạo trang với thông số định dạng riêng
 + Nhóm 6 (tổ 6): Tìm hiểu để tạo bài trình chiếu từ mẫu có sẳn
 - Các nhóm hoạt động độc lập với nhau, giáo viên sẽ ấn định thời gian 
thảo luận (khoảng từ 3-5 phút), hết thời gian thảo luận các nhóm sẽ đổi chéo nội 
dung thảo luận cho nhau, làm như vậy để mỗi nhón đều được nghiên cứu thảo 
luận 3 nội dung trên. 
 - Các nhóm tiến hành nộp các bản báo cáo kết quả thảo luận, cuối cùng 
giáo viên sẽ so sánh kết quả của các nhóm theo từng nội dung một rồi rút ra 
nhận xét, kết luận.
 + Chia theo nhóm địa bàn cư trú: Chia nhóm theo nơi ở của học sinh, các 
em sẽ tiện đến với nhau khi cần thực hiện nhiệm vụ học tập ở nhà.
 - Sau khi chia nhóm, giáo viên yêu cầu mỗi nhóm tự bầu ra một nhóm 
trưởng có trách nhiệm điều hành nhóm trong suốt quá trình làm việc và bầu ra 
một thư kí để ghi chép những kiến thức thống nhất của nhóm. Vai trò nhóm 
trưởng và thư kí nên được phân công luân phiên để mọi thành viên trong nhóm 
đều có điều kiện học hỏi.
Bước 2: Giao nhiệm vụ
- Giáo viên giới thiệu chủ đề, giao nhiệm vụ chung và cụ thể cho mỗi nhóm. 6
 Chưa hoàn 
 Hoàn thành tốt Hoàn thành
 Tổng số thành
 Thời gian học sinh
 Số Số Tỉ lệ Số 
 khối 5 Tỉ lệ % Tỉ lệ %
 lượng lượng % lượng
 GHKI 191 87 45.5% 102 53% 1.5 0%
 Cuối HKI 191 115 60%% 76 40% 0 0%
 Cuối 
 191 135 70.7 56 29.3% 0 0%
 HKII
Qua thực tế giảng dạy theo tinh thần của sáng kiến bước đầu đem lại một số kết 
quả nhất định
- Học sinh hứng thú, say mê hơn khi học, dễ nắm bắt kiến thức bài học, khắc sâu 
kiến thức, hiệu quả công việc được tăng lên.
- Học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, độc lập suy nghĩ, rèn luyện tư duy 
sáng tạo cho học sinh. Tất cả các em học sinh đều có cơ hội tham gia chia sẻ ý 
kiến và kinh nghiệm của mình với cả nhóm.
- Học sinh được rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, tổng hợp, lập luận tốt, kĩ 
năng thực hành tốt.
+ Điểm mới
- Hoạt động nhóm trong dạy học (hay còn gọi là dạy học hợp tác) là một hình 
thức tổ chức dạy học mà trong đó học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên làm 
việc cùng nhau trong những nhóm nhỏ để hoàn thành mục đích học tập chung 
của nhóm đặt ra. Trong hoạt động nhóm có nhiều mối quan hệ giao tiếp: Giữa 
học sinh với nhau, giữa giáo viên với từng học sinh.
 - Hoạt động nhóm chia sẻ những băn khoăn, kinh nghiệm của bản thân, 
cùng nhau xây dựng phương pháp nhận thức mới.
 - Trong hoạt động nhóm, quá trình học tập trở thành quá trình học hỏi lẫn 
nhau về kiến thức, kĩ năng và phương pháp học tập, kĩ năng giao tiếp và các kĩ 
năng xã hội khác.
 - Dạy học theo nhóm là một hoạt động học tập có sự phân chia học sinh 
theo từng nhóm nhỏ với đủ thành phần khác nhau về trình độ, cùng trao đổi ý 
tưởng, nguồn gốc kiến thức dựa trên cơ sở là hoạt động tích cực của từng cá 
nhân. Từng thành viên trong nhóm không chỉ có trách nhiệm với việc học tập 
của mình mà còn có trách nhiệm quan tâm đến việc học tập của bạn bè trong 
nhóm. Đây là một phương pháp giảng dạy khá ưu việt, cho phép rèn luyện kĩ 
năng làm việc nhóm cho học sinh hiện đang được áp dụng rộng rãi cho nhiều 
môn học, cấp học.
2. Phạm vi ảnh hưởng: 1
 Mẫu số 06
PHÒNG GD-ĐT THỊ XÃ BÌNH MINH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 TRƯỜNG TH MỸ HÒA C Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 GIẤY CHỨNG NHẬN SÁNG KIẾN
 HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TH MỸ HÒA C
 Chứng nhận
 Bà Nguyễn Thị Diễm Kiều, Giáo viên Trường TH Mỹ Hòa C, Xã Mỹ hòa, thị 
 xã Bình Minh
 Là tác giả của sáng kiến: “Giải pháp phát huy tính chủ động, sáng tạo 
 của học sinh lớp 5 trong hoạt động nhóm đối với môn tin học.”
 Số: 07/58/QĐ-MHC Mỹ Hòa, ngày 15 tháng 05 năm 2024
 HIỆU TRƯỞNG
 Nguyễn Văn Khải 3
 Phiếu học tập
 Hãy lựa chọn đáp án đúng và giải thích tại sao em lựa chọn đáp án đó?
Câu 1: Rùa thực hiện công việc nào dưới đây 
REPEAT 8[REPEAT 6 FD 50 RT 60 WAIT 30] RT 45]
A. Vẽ hình đa giác sáu cạnh
B. Vẽ hình đa giác sáu cạnh, vẽ xong quay 1 góc 360/8 độ
C. Lặp lai 8 lần, mỗi lần vẽ 1 hình đa giác 6 cạnh, vẽ xong quay 1 góc 45 độ
 .......................................................................................................................................
 Câu 2: Trong các câu lệnh dưới đây, câu lệnh nào viết đúng? 
 REPEAT 6[REPEAT 6[FD 100 RT 60] RT 60]
 REPAET 6[REPEAT 6[FD 100 RT 60] RT 60]
 REPEAT [REPEAT 6[FD 100 RT 60] RT 60]
 REPEAT 6 REPEAT 6[FD 100 RT 60] RT 60
 Họ tên học sinh 1: ..........................................................
 Họ tên học sinh 2: ..........................................................
- Kết thúc thảo luận giáo viên thu lại phiếu học tập của học sinh, có thể nhận xét 
và chấm điểm nhanh một số phiếu học tập của các nhóm, số còn lại giáo viên có 
thể nhận xét và thông báo kết quả vào buổi học sau.
 + Chia theo sở thích: Học sinh tự chọn nhóm theo hướng dẫn của giáo 
viên, học sinh dễ làm việc với nhau, có quan hệ tình cảm tốt với nhau. 
 Ví dụ 2 (chia nhóm theo sở thích):
 Trong bài 3 SGK trang 44 “Chọn kiểu trình bày có sẵn cho đoạn văn 
bản”, sau khi học xong bài thực hành 5 giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh 
khai thác trước nội dung bài 15 với các nội dung cho trước:
 + Nội dung 1: Xoá và chèn thêm văn bản
 + Nội dung 2: Chọn phần văn bản
 + Nội dung 3: Sao chép văn bản
 + Nội dung 4: Di chuyển văn bản
 - Giáo viên tiến hành chia lớp thành 4 nhóm và giao nhiệm vụ cho từng 
 nhóm, thời gian thảo luận 15 phút.
 + Nhóm 1: Thảo luận nội dung 1
 + Nhóm 2: Thảo luận nội dung 2
 + Nhóm 3: Thảo luận nội dung 3 5
 - Các nhóm hoạt động độc lập với nhau, giáo viên sẽ ấn định thời gian 
thảo luận (khoảng từ 3-5 phút), hết thời gian thảo luận các nhóm sẽ đổi chéo nội 
dung thảo luận cho nhau, làm như vậy để mỗi nhón đều được nghiên cứu thảo 
luận 3 nội dung trên. 
 - Các nhóm tiến hành nộp các bản báo cáo kết quả thảo luận, cuối cùng 
giáo viên sẽ so sánh kết quả của các nhóm theo từng nội dung một rồi rút ra 
nhận xét, kết luận.
 + Chia theo nhóm địa bàn cư trú: Chia nhóm theo nơi ở của học sinh, các 
em sẽ tiện đến với nhau khi cần thực hiện nhiệm vụ học tập ở nhà.
 - Sau khi chia nhóm, giáo viên yêu cầu mỗi nhóm tự bầu ra một nhóm 
trưởng có trách nhiệm điều hành nhóm trong suốt quá trình làm việc và bầu ra 
một thư kí để ghi chép những kiến thức thống nhất của nhóm. Vai trò nhóm 
trưởng và thư kí nên được phân công luân phiên để mọi thành viên trong nhóm 
đều có điều kiện học hỏi.
Bước 2: Giao nhiệm vụ
- Giáo viên giới thiệu chủ đề, giao nhiệm vụ chung và cụ thể cho mỗi nhóm.
- Giáo viên đưa ra những hướng dẫn cho học sinh từng bước thực hiện, cung 
cấp cho học sinh những tài liệu tham khảo.
- Giáo viên nói rõ thời gian hoàn thành nhiệm vụ để học sinh chủ động lập kế 
hoạch.
- Giáo viên phổ biến cách thức và thang điểm đánh giá kết quả nhóm.
Bước 3: làm việc nhóm
 - Lập kế hoạch chi tiết và có sự phân công cụ thể đến từng thành viên. Kế 
hoạch cần phải được thoả thuận và nhất trí trong nhóm. Đảm bảo không có 
thành viên không đồng ý hay tự ý hoạt động theo ý kiến của mình.
 - Thảo luận quy tắc làm việc và đề nghị mỗi thành viên đều phải tuân thủ.
 - Tiến hành giải quyết nhiệm vụ. Trong quá trình thực hiên, nhóm trưởng 
nắm thật rõ sự phân công nhằm đôn đốc các thành viên hoàn thành đúng tiến độ. 
Mỗi thành viên đều có trách nhiệm với công việc được giao và đồng thời hỗ trợ 
nhau để thực hiện mục tiêu chung của cả nhóm.
 - Chuẩn bị báo cáo kết quả trước lớp.
Bước 4: Trình bày và đánh giá kết quả
 Việc này xem như là bắt buộc sau mỗi lần hoạt động nhóm, nó được coi 
trọng như việc tiếp thu kiến thức mới.
Bước 5: Tổng kết, rút kinh nghiệm
 Do hạn hẹp về thời gian của một tiết học, hoạt động nhóm có thể tiến 
hành đơn giản hơn: Sau khi chia nhóm, giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm, các học 7
Qua thực tế giảng dạy theo tinh thần của sáng kiến bước đầu đem lại một số kết 
quả nhất định
- Học sinh hứng thú, say mê hơn khi học, dễ nắm bắt kiến thức bài học, khắc sâu 
kiến thức, hiệu quả công việc được tăng lên.
- Học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, độc lập suy nghĩ, rèn luyện tư duy 
sáng tạo cho học sinh. Tất cả các em học sinh đều có cơ hội tham gia chia sẻ ý 
kiến và kinh nghiệm của mình với cả nhóm.
- Học sinh được rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, tổng hợp, lập luận tốt, kĩ 
năng thực hành tốt.
- Qua việc học tập theo phương pháp hoạt động nhóm, thấy được các em mạnh 
dạn hơn, tự tin hơn trong giao tiếp, bước đầu đã dần hình thành được kĩ năng 
sống cho các em học sinh. 
 2. Lợi ích kinh tế - xã hội có thể thu được do áp dụng sáng kiến:
 - Giải pháp kích thích sự tò mò, ham học của học sinh.
 - Thao tác thành thạo, đúng chuẩn, biết vận dụng môn tin học vào trong 
học toán, tiếng việt và đặc biệt hơn là xây dựng cho các em tác phong hoạt động 
nhóm.từ đó các em gắng bó với nhau hơn, hiểu nhau hơn hạn chế được bạo lực 
học đường.
 Việc dạy học với các biện pháp đã nêu đòi hỏi người giáo viên phải luôn 
tìm tòi, đổi mới phương pháp dạy học phù hợp và hiệu quả.Áp dụng được nhiều 
kiến thức đã học vào cuộc sống hàng ngày, góp phần không nhỏ nâng cao chất 
lượng môn học. 
 - Hình thành và phát triển kĩ năng giao tiếp, tổ chức lãnh đạo, tinh thần 
hợp tác, trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập (kĩ năng sống) của các em học sinh 
để các em lĩnh hội kiến thức một cách tốt nhất, có đủ tự tin khi thực hành các 
thao tác trên máy tính trong các giờ thực hành. Giúp các em có cái nhìn trực 
quan sinh động hơn đối với môn Tin học, yêu thích môn học hơn.