Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn chữ viết đẹp cho học sinh Lớp 1

 PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
 Cả một cánh cửa tri thức rộng lớn đang cho các em khám phá là hạnh 
phúc lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học đọc, học viết. Học chữ 
chính là công việc đầu tiên khi các em đến trường. Vì vậy dạy chữ chính là dạy 
người.
 Cố vấn Phạm Văn Đồng đã nói: “Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết 
người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện 
cho học sinh tính cẩn thận, tính kỷ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối 
với thày và bạn mình”.
 Chữ viết và dạy viết được cả xã hội quan tâm. Nhiều thế hệ thày cô giáo 
đã trăn trở, góp công, góp sức để cải tiến kiểu chữ, nội dung cũng như phương 
pháp dạy học chữ viết. Tuy vậy, nhiều học sinh vẫn viết sai, viết xấu, viết chậm. 
Điều đó ảnh hưởng không nhỏ tới các môn học khác.
 Tiểu học là bậc học nền tảng, dạy Tiếng Việt và tập viết học tốt Tiếng 
Việt là chúng ta đã trao cho các em chìa khóa để mở ra những cánh cửa bước 
vào tương lai, là công cụ để các em vận dụng trong suốt đời sau này. .Đặc biệt 
với học sinh lớp 1 thì việc rèn chữ viết đối với các em là vô cùng quan trọng vì 
chữ viết của các em sẽ theo các em trong suốt hành trình khám phá tri thức của 
mình. 
 Nhận thức được tầm quan trọng đó, tôi đã mạnh dạn chọn “Biện pháp 
rèn chữ viết đẹp cho học sinh lớp 1”.
 Phần II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1.Thực trạng rèn chữ viết đẹp cho học sinh lớp 1
 a. ƯU ĐIỂM : 
 Thực tế hiện nay, trong quá trình giảng dạy một số giáo viên thường dành 
rất ít thời gian rèn chữ cho học sinh, một số giáo viên thì chỉ rèn chữ cho học 
sinh theo hướng dẫn trong vở em tập viết và đa số giáo viên chưa nắm hết được 
tầm quan trọng trong việc rèn chữ viết cho học sinh ngay từ bậc tiểu học đặc biệt 
là các em học sinh lớp 1. Nhưng qua thực tế rèn chữ, qua kinh nghiệm của mình 
 2 chữ mẫu Tiêu chuẩn cơ bản của chữ mẫu là phải đúng mẫu quy định, rõ ràng 
và đẹp.
 Chữ mẫu có tác dụng:
 - Chữ mẫu phóng to trên bảng hoặc trên máy chiếu sẽ giúp học sinh dễ 
quan sát, từ đó tạo điều kiện để các em phân tích hình dáng và các nét chữ cơ 
bản, cấu tạo chữ cái cần viết trong bài học.
 - Chữ mẫu của giáo viên viết trên bảng sẽ giúp học sinh nắm được thứ tự 
các nét chữ của từng chữ cái, cách nối các chữ cái trong 1 chữ nhằm đảm bảo 
yêu cầu viết liền mạch, viết nhanh.
 - Chữ của giáo viên khi chữa bài, chấm bài cũng được quan sát như một 
loại chữ mẫu, vì thế giáo viên cần ý thức viết chữ đẹp, đúng mẫu, rõ ràng.
 Ngoài ra, để việc dạy chữ không đơn điệu, giáo viên cần coi trọng việc xử 
lý quan hệ giữa âm và chữ, tức là giữa đọc và viết. Do đó trong tiến trình dạy 
tập viết, củng cố việc đọc đúng và đọc đúng đóng góp vai trò quan trọng để đảm 
bảo viết đúng. 
 - Biện pháp 2. Phương pháp đàm thoại gợi mở:
 Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở giai đoạn đầu của tiết học. 
Giáo viên dẫn dắt học sinh tiếp xúc với các chữ cái sẽ học bằng một hệ thống 
câu hỏi, từ việc hỏi về các nét cấu tạo chữ cái, độ cao, kích thước chữ cái đến 
việc so sánh nét giống nhau và nét khác biệt giữa các chữ cái đã học với chữ cái 
đã phân tích.
 Ví dụ: Khi dạy chữ A, giáo viên có thể đặt câu hỏi: chữ A gồm có bao 
nhiêu nét? là những nét nào? chữ A cao mấy ô? độ rộng của chữ là bao 
nhiêu?
 Với những câu hỏi khó, giáo viên cần định hướng cách trả lời cho các em. 
Vai trò của giáo viên ở đây là người tổ chức hướng dẫn học sinh phân tích cấu 
tạo chữ cái chuẩn bị cho giai đoạn luyện tập viết ở phần sau.
 - Biện pháp 3. Phương pháp luyện tập:
 4 Chất lượng về chữ viết của học sinh không chỉ phụ thuộc vào điều kiện 
chủ quan (năng lực cá nhân, sự luyện tập kiên trì, trình độ sư phạm của giáo 
viên) mà còn có sự tác động của những yếu tố khách quan (điều kiện, phương 
tiện phục vụ cho việc dạy và học Tập viết). Do vậy, muốn rèn cho học sinh nếp 
viết rõ ràng, sạch đẹp, giáo viên cần quan tâm hướng dẫn, nhắc nhở các em 
thường xuyên về các mặt chủ yếu dưới đây:
 1. Chuẩn bị và sử dụng đồ dùng học tập.
 Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh được thực hành luyện viết 
thông qua 2 hình thức: viết trên bảng (bảng cá nhân – bảng con, bảng lớp) bằng 
phấn và viết trong vở tập viết (tài liệu học tập chính thức do Bộ GD&ĐT qui 
định đối với lớp 1) bằng bút chì, bút mực. Do vậy, để thực hành luyện viết đạt 
kết quả tốt, học sinh cần có ý thức chuẩn bị và sử dụng có hiệu quả một số đồ 
dùng học tập thiết yếu sau:
 a. Bảng con, phấn trắng, khăn lau.
 Bảng con màu đen, bề mặt có độ nhám vừa phải, dòng kẻ ô rõ ràng, đều 
đặn (thể hiện được 4 dòng) tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh viết phấn. Phấn 
trắng có chất liệu tốt làm nổi rõ hình chữ trên bảng. Bút dạ viết trên bảng phoóc 
trắng có dòng kẻ, cầm vừa tay, đầu viết nhỏ, ra mực đều mới viết được dễ dàng. 
Khăn lau sạch sẽ, có độ ẩm vừa phải, giúp cho việc xoá bảng vừa đảm bảo vệ 
sinh, vừa không ảnh hưởng đến chữ viết.
 Thông qua việc thực hành luyện viết của học sinh trên bảng con, giáo 
viên nhanh chóng nắm được những thông tin phản hồi trong quá trình dạy học 
để kịp thời xử lí, tác động nhằm đạt được mục đích dạy học đề ra.
 Để việc sử dụng các đồ dùng học tập nói trên trong giờ Tập viết đạt hiệu 
quả tốt, giáo viên cần hướng dẫn học sinh thực hiện một số điểm sau:
 - Chuẩn bị bảng con, phấn, khăn lau đúng qui định:
 + Bảng con có dòng kẻ đồng dạng với dòng kẻ li trong vở tập viết.
 + Phấn viết có độ dài vừa phải.
 + Khăn lau sạch.
 6 90 độ. Như vậy, dù viết theo kiểu chữ đứng hay kiểu chữ nghiêng, nét chữ luôn 
thẳng đứng trước mặt (chỉ khác nhau về cách để vở).
 * Cách trình bày bài: Học sinh nhìn và viết đúng theo mẫu trong vở tập 
viết; viết theo yêu cầu được giáo viên hướng dẫn tránh viết dở dang chữ ghi 
tiếng hoặc viết chòi ra mép vở không có dòng kẻ li; khi viết sai chữ, không 
được tẩy xoá mà cần để cách một khoảng ngắn rồi viết lại.
3: Kết quả đạt được: 
 Muốn cải tiến quy trình dạy tập viết, điều không thể thiếu được là phải 
đổi mới phương pháp dạy học, tiết tập viết càng cần phải tạo điều kiện để học 
sinh chủ động tiếp nhận kiến thức (tự quan sát, nhận xét, ghi nhớ), tự giác luyện 
tập và rút kinh nghiệm qua thực hành luyện viết dưới sự hướng dẫn của giáo 
viên. Có thể thực hiện những yêu cầu trên theo quy trình tiết tập viết như sau:
 (A) Kiểm tra (hoặc nhận xét bài cũ)
 - Kiểm tra học sinh viết bảng con (1 - 2 em viết bảng lớp) chữ cái và từ 
ứng dụng ngắn gọn ở bài trước. Giáo viên hướng dẫn chữa bài trên bảng (dùng 
phấn màu sửa chữ viết sai hoặc chưa đúng mẫu), sau đó gợi ý để học sinh tự sửa 
chữ đã viết trên bảng con và giơ bảng cho giáo viên kiểm tra, uốn nắn thêm (chú 
ý động viên kịp thời những học sinh viết đẹp).
 (B) Bài mới:
 1- Giới thiệu bài: - Nêu nội dung và yêu cầu tiết dạy.
 - Bài số:..
 Chữ mẫu - Từ ứng dụng
 2- Hướng dẫn học sinh viết chữ:
 - Giáo viên đưa chữ mẫu cho học sinh quan sát.
 - Giáo viên gợi ý cho học sinh nhận biết, so sánh: Chữ gì? Gồm mấy nét? 
Nét nào đã học, giống chữ nào đã học, phần nào khác? (Có thể cho học sinh 
chỉ vào chữ mẫu trên bảng)
 - Giáo viên hướng dẫn quy trình viết chữ:
 + Sử dụng chữ mẫu để học sinh quan sát.
 8 Chất lượng chữ viết của học sinh có tiến bộ nhiều so với đầu năm học, 
học sinh viết đúng 
 Học sinh đều ngồi viết đúng thư thế, xác định tọa độ và chiều hướng chữ, 
điểm đặt bút, điểm dừng bút, tọa độ điểm đặt hoặc dừng bút, viết liền mạch, kỹ 
thuật lia bút, kỹ thuật rê bút . . .
 4. Kết luận
 - Những vấn đề quan trọng nhất được đề cập đến của biện pháp: 
 Qua một thời gian áp dụng, tôi thấy học sinh lớp có những chuyển biến rõ 
rệt về chữ viết. Viết nắn nót, cẩn thận đã thành thói quen của học sinh. Các em 
luôn tự giác trong học tập, sách vở luôn giữ sạch đẹp. Phong trào “vở sạch - chữ 
đẹp” của lớp luôn được Ban thi đua đánh giá cao. Vở viết của học sinh đảm bảo 
chất lượng, chữ viết đúng mẫu, tốc độ viết đúng quy định. Bản thân giáo viên 
khi dạy cũng thấy hứng thú, say sưa nâng cao chất lượng giờ dạy tốt hơn.
 Khi các em đã viết được chữ ngay ngắn, gọn gàng các em sẽ cảm thấy 
hứng thú hơn. Các em sẽ trân trọng hơn thành quả của mình khi được khích lệ. 
Hơn thế nữa người viết tốt sẽ giúp các em học tốt các môn khác.
 - Hiệu quả thiết thực của biện pháp nếu được triển khai, áp dụng 
trong phạm vi cơ sở.
.Tuy vậy trong quá trình dạy học sinh tôi nhận thấy còn một vài bất cập sau đây:
 -Nên điều chỉnh lại nội dung vở tập viết sao cho phù hợp với chương 
trình mà bộ giáo dục quy định.(Học kì 2)
 -Nâng cao chất lượng vở tập viết( giấy quá mỏng, học sinh viết bị nhòe 
nên các em phải viết bút bi)
 -Học sinh lớp 1 chưa ứơc lượng được khoảng cách giữa các chữ vậy nên 
có dấu chấm điểm đặt bút như vở của học sinh lớp 2.
 - Cần có quy định cụ thể về thời gian cho học sinh chuyển sang viết cỡ 
chữ nhỏ để đảm bảo chất lượng chữ viết khi chuyển sang viết chính tả.Chỉ nên 
cho học sinh viết cỡ chữ nhỡ hết học kì I, học kì II nên cho các em chuyển viết 
chữ nhỏ và tô chữ hoa từ tuần 19. (Hiện nay học sinh viết cỡ chữ nhỡ đến hết 
 10 b. Đối với Phòng Giáo dục - Đào tạo.
 Thường xuyên tổ chức chuyên đề rèn chữ viết Giáo viên, học sinh để có 
phương pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 được tốt hơn.
 Trên đây là những ý kiến nhỏ của bản thân tôi nhằm giúp giáo viên tham 
khảo khi rèn chữ viết cho học sinh lớp 1. Mong thầy cô và các đồng nghiệp góp 
ý và bổ xung để có nhiều kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 hơn nữa.
 Xin chân thành cảm ơn!
 Bình Dương, ngày 20 tháng 10 năm 2021
 Người viết
 Nguyễn Thị Đào
 12