Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp nâng cao hứng thú học tập môn GDCD tại trường THCS thông qua hình ảnh, video

 1
 I. Lý do chọn đề tài.
 Theo chương trình GDPT 2018 môn Giáo dục công dân góp phần hình 
thành, phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, 
trung thực và trách nhiệm; các năng lực của người công dân Việt Nam, đặc biệt 
là năng lực điều chỉnh hành vi, năng lực phát triển bản thân, năng lực tìm hiểu và 
tham gia hoạt động kinh tế – xã hội, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân 
và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền và nền kinh tế thị trường 
định hướng xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh toàn cầu hoá. 
 Vì vậy, trong quá trình giảng dạy hiện nay, giáo viên sử dụng các phương 
pháp kĩ thuật giúp HS nắm vững kiến thức cơ bản, hình thành phương pháp, kỹ 
năng, tạo thái độ và động cơ học tập đúng đắn để HS có khả năng tiếp cận và 
chiếm lĩnh những nội dung kiến thức mới theo xu thế của thời đại và giải quyết 
phù hợp các vấn đề nảy sinh. Tuy nhiên, việc vận dụng phương pháp dạy học tích 
cực vào giảng dạy đòi hỏi người giáo viên phải có sự đầu tư nghiên cứu kĩ các 
phương pháp, vận dụng phù hợp với từng đối tượng học sinh, từng lớp học.
 Nhằm phát huy tính tích cực của học sinh tôi sử dụng hình ảnh, video trong 
dạy học để các em nắm vững tri thức, thực hành và rèn luyện trong và ngoài giờ 
học.
 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
 Trước yêu cầu đổi mới của ngành giáo dục, với định hướng “lấy học sinh 
làm trung tâm” giáo viên cần đa dạng hoá các phương pháp dạy học đảm bảo hiệu 
quả cao và học sinh tích cực, chủ động trong học tập. Muốn làm được điều đó, 
giáo viên phải là những người tổ chức, điều khiển các hoạt động học tập, hạn chế 
tối đa sự độc thoại của thầy bằng cách sử dụng hình ảnh, video một cách trực 
quan, phong phú, tạo ra sự hấp dẫn trong tiết học, học sinh chủ động tiếp cận đồ 
dùng dạy học, phân tích, đánh giá từ đó rút ra nội dung bài học. Như vậy học sinh 
có cơ hội tối đa phát triển tính độc lập, sáng tạo, chủ động tiếp thu kiến thức, nâng 
cao nhận thức, rèn luyện kỹ năng.
 1. Thuận lợi: 3
 + Thông báo hay trình bày thông tin.
 + Minh họa, giải thích, mô tả trực quan.
 + Tổ chức và tiến hành các hoạt động.
 + Lồng ghép giáo dục học sinh
 Hình ảnh, video trước hết là để thông báo thông tin, sau đó là để minh họa, 
giải thích. Học sinh quan sát hình ảnh, thu thập và xử lý thông tin qua trao đổi với 
các bạn và giáo viên.
 Hình ảnh và video tác động đến học sinh, gây được hứng thú cho các em. 
Khi giáo viên tiếp nhận, xử lý các câu hỏi của học sinh sẽ tác động lần nữa đến 
suy nghĩ và hành động của các em khiến các em nảy ra những ý tưởng về những 
điều đã trình bày, tiến hành trao đổi ý kiến với các bạn, với giáo viên.
 Ví dụ để dạy bài: “Phòng chống bạo lực học đường” ( GDCD lớp 7) mở 
đầu bài học giáo viên có thể cho học sinh xem một số hình ảnh hoặc đoạn video 
về tình trạng bạo lực học đường và những hậu quả của nó, từ đó trong đầu học 
sinh sẽ nắm được các biểu hiện của bạo lực học đường, và nguyên nhân tại sao? 
Từ đó học sinh có thái độ đúng đắn, đồng thời liên hệ được trách nhiệm của nhà 
trường và trách nhiệm của bản thân mình. Qua những hình ảnh, video đó, giáo 
viên cũng giáo dục được cho học sinh ý thức tránh để bạo lực học đường diễn ra.
 Hình ảnh và video được sử dụng trở thành phương tiện đa chiều hay gọi là 
đa phương tiện, lúc đó hiệu quả sử dụng hình ảnh và Video được xem là tối ưu 
nhất.
 - Việc sử dụng hình ảnh và video có tác dụng :
 + Tạo điều kiện để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, loại trừ khuynh 
hướng dạy chay làm cho các giờ học khô khan, mang tính lý thuyết, áp đặt đối với 
học sinh.
 + Làm tăng tính hấp dẫn đối với nội dung học tập, gây hứng thú học tập ở 
học sinh.
 + Làm cho việc học trở nên dễ dàng hơn, thuận lợi hơn. Các hình ảnh và 
video là nguồn cung cấp các chất liệu để học sinh khai thác nội dung học tập một 
cách tích cực, tự giác . 5
 Việc sử dụng được những hình ảnh như vậy học sinh rất dễ nắm bắt kiến 
thức, dễ nhớ, dễ vận dụng được vào thực tiễn tiết học rất sinh động, sôi nổi, hứng 
thú thu hút học sinh. 
 3.2. Sử dụng video
 Việc sử dụng video phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
 Video phải thật sự phù hợp, đúng trọng tâm.
 Không nên quá dài vì tiết học có giới hạn về thời gian
 Chất lượng hình ảnh và âm thanh phải đảm bảo rõ, nét 7
 + Học sinh chưa hứng thú, tích cực xây + Học sinh hứng thú, tích cực xây dựng 
 dựng bài. bài hơn trong giờ học.
 + Học sinh chưa tích cực, tự giác tìm + Học sinh tích cực, tự giác tìm hiểu 
 hiểu bài, khai thác câu hỏi và hình ảnh bài, khai thác các câu hỏi và hình ảnh 
 trong sách giáo khoa. trong sách giáo khoa.
 + Không hứng thú với phương pháp + Học sinh đã hứng thú, chủ động, tích 
 làm việc theo nhóm, hoặc làm việc cực với phương pháp làm việc theo 
 theo kiểu để đối phó. nhóm.
 + Học sinh thụ động trong học tập. + Học sinh chủ động tìm tòi những 
 kiến thức bên ngoài có liên quan đến 
 bài học
 + Học sinh biết nhận xét, đánh giá bản 
 thân qua các hành vi cụ thể trong đời 
 sống hàng ngày.
 + Lớp học sôi nổi, tiết học nhẹ nhàng 
 hơn, học sinh nắm vững về nội dung 
 kiến thức của bài học.
 + Học sinh hào hứng khi học bộ môn 
 GDCD.
 Sau một thời gian ứng dụng thực tế trong các tiết học, kết quả học tập trong 
những năm học gần đây của các khối, lớp trường THCS Lương Thế Vinh, tôi cảm 
thấy học sinh có sự chuyển biến tích cực, hứng thú với môn học, đồng thời cũng 
nâng cao được chất lượng bộ môn. 
* Thành tích đạt được trong những năm gần đây:
 - Năm học 2021-2022: 1 học sinh đạt giải ba HSG cấp huyện.
 - Năm học 2022-2023: 1 học sinh đạt giải ba, 3 hs đạt giải KK HSG cấp 
huyện, 1 giải KK cấp TP.
 - Năm học 2023-2024: 2 học sinh đạt ba HSG cấp huyện. 
 - Tỉ lệ học sinh đạt giỏi tăng lên đáng kể:
 - Năm học 2021-2022: 30% số học sinh đạt loại Giỏi môn GDCD