Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp nâng cao chất lượng rèn chữ viết cho học sinh Lớp 3

 học sinh, yêu cầu các em mua sắm đầy đủ đồ dùng học tập như: vở viết, bảng 
con, bút mực, thước kẻ, bút chì.
2. Phương pháp đàm thoại gợi mở kết hợp trò chơi học tập.
Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở giai đoạn đầu của tiết học. Giáo viên 
dẫn dắt học sinh tiếp xúc với các chữ cái sẽ học bằng một hệ thống câu hỏi với 
nhiều lựa chọn từ việc hỏi về các nét cấu tạo chữ cái, độ cao, kích thước chữ cái 
đến việc so sánh nét giống nhau và nét khác biệt giữa các chữ cái đã học với 
chữ cái đã phân tích.
Ví dụ: Khi dạy chữ B, giáo viên có thể đặt câu hỏi: chữ B gồm có bao nhiêu nét 
? là những nét nào? chữ B cao mấy ô ? Độ rộng của chữ là bao nhiêu ? Với 
những câu hỏi khó, giáo viên cần định hướng cách trả lời cho các em. Vai trò 
của giáo viên ở đây là người tổ chức hướng dẫn học sinh phân tích cấu tạo chữ 
cái chuẩn bị cho giai đoạn luyện tập viết ở phần sau.
3. Phương pháp luyện tập:
Giáo viên cần chú ý đến các giai đoạn của quá trình tập viết chữ. Việc hướng 
dẫn học sinh luyện tập phải tiến hành từ thấp đến cao để học sinh dễ tiếp thu. 
Lúc đầu là việc viết đúng hình dáng, cấu tạo kích thước các nét cơ bản, các chữ, 
sau đó là viết đúng dòng, đúng khoảng cách và đúng tốc độ quy định. Việc rèn 
luyện kỹ năng viết chữ phải được tiến hành đồng bộ ở lớp cũng như ở nhà, ở 
phân môn tập viết cũng như ở các phân môn của bộ môn Tiếng Việt và các môn 
học khác. Khi học sinh luyện tập chữ viết, giáo viên cần luôn luôn uốn nắn cách 
ngồi viết. Cần lưu ý các hình thức luyện tập cơ bản sau:
- Tập viết chữ vào bảng con của học sinh
Hình thức tập viết trên bảng có tác dụng kiểm tra sự tiếp thu cách viết và bước 
đầu đánh giá kỹ năng viết chữ của học sinh. Hình thức này dùng để kiểm tra bài 
cũ hoặc sau bước giải thích cách viết chữ, bước luyện tập viết chữ ở lớp. Từ đó, 
giáo viên phát hiện những chỗ sai của học sinh để uốn nắn (sai về kích cỡ, hình 
dáng, thứ tự các nét viết).
- Luyện viết trong tập viết: là chưa ứng dụng được công nghệ thông tin, công nghệ số vào giảng dạy nên 
các tiết học chưa sinh động, chưa hấp dẫn để lôi cuốn được tất cả các em cùng 
tham gia.
III. Nội dung giải pháp để đề nghị công nhận sáng kiến
III.1. Nội dung giải pháp để đề nghị công nhận sáng kiến:
Rèn chữ viết cho học sinh là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết, góp phần 
giáo dục những đức tính, phẩm chất quan trọng và toàn diện cho các em. 
Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng - Người tâm huyết với sự nghiệp trồng người 
cũng đã từng nhắc nhở: “Chữ viết là biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh 
viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn 
thận, tính kỷ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy cô và bạn 
đọc bài vở của mình”. Khẳng định sự cần thiết của việc rèn chữ viết đẹp cho 
học sinh tiểu học, từ năm học 2011 – 2012, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có quyết 
định về việc tổ chức thi viết chữ đẹp hàng năm cho giáo viên và học sinh tiểu 
học và ban hành mẫu chữ viết trong trường tiểu học. Cho đến nay đã khơi dậy 
trong học sinh, giáo viên và xã hội về ý thức cần viết chữ đẹp. Đây chính là việc 
nhìn nhận tầm quan trọng về ý nghĩa của chữ viết. 
 Chúng ta đều biết, trong thực tiễn cuộc sống con người phải giao lưu, 
giao tiếp với nhau. Phương tiện giao lưu của con người rất đa dạng và phong 
phú, trong đó ngôn ngữ viết đặc biệt được coi trọng bởi chữ viết là một công cụ 
vô cùng hữu hiệu. Thông qua chữ viết, con người bày tỏ tình cảm của mình với 
người khác, truyền đạt cho nhau những thông tin, tình cảm, tri thức. Thông qua 
chữ viết, con người đào sâu suy nghĩ, mở rộng kiến thức của bản thân bằng việc 
đọc và ghi chép lại các văn bản, đúc rút được kinh nghiệm của những người đi 
trước. Chính vì vậy khâu rèn chữ cho học sinh của người giáo viên đặc biệt là 
giáo viên tiểu học là khâu rất quan trọng và không thể thiếu được.
 Trên thực tế, nhiều em đã viêt đúng mẫu chữ theo yêu cầu, xong vẫn còn
 có những em viết chữ xấu, viết cẩu thả, sai lỗi chính tả làm cho vai trò của chữ 
viết không phát huy hết tác dụng. Vẫn còn một số học sinh chưa nghiêm túc nghe giảng lúc đầu. Các em 
chưa cẩn thận khi viết, muốn hoàn thiện bài nhanh hơn nhằm ghi “ thành tích” 
với giáo viên và các bạn, một số học sinh mắc bệnh về mắt, tay còn yếu khi điều 
khiển bút. Một số em còn ra mồ hôi tayĐây cũng là một trong những nguyên 
nhân dẫn đến chất lượng chữ viết của học sinh không đạt yêu cầu.
 Sự quan tâm của các bậc phụ huynh
 Đa số phụ huynh không biết mẫu chữ chuẩn để hướng dẫn, kèm cặp con 
mình, không nắm được nội dung chương trình, phương pháp dạy cho con em 
cũng như kiến thức cơ bản về chữ viết. Một số phụ huynh đi làm ăn xa, chưa 
quan tâm đến việc học của con em, còn phó mặc cho thầy cô. Điều này gây khó
 khăn trong việc rèn chữ cho học sinh.
 Về phía giáo viên
 Chữ viết chưa đáp ứng được yêu cầu trực quan trong việc giảng dạy, chỉ 
thấy một số ít giáo viên viết chân phương đẹp mắt.
 Ít chú trọng việc rèn chữ viết cho học sinh, chỉ lưu ý trong giờ tập viết, 
chính tả.
 Chưa có biện pháp rèn chữ cụ thể, chưa giúp học sinh nắm được các nét 
cơ bản, cấu tạo con chữ, dòng kẻ, kĩ thuật viếttrong các tiết luyện viết. Hướng 
dẫn rèn chữ viết chưa theo đối tượng học sinh, chưa dạy theo chuẩn kiến thức, 
kĩ năng.
 Về đồ dùng dạy học: Bảng lớp không có dòng kẻ li rõ ràng. Giáo viên còn 
viết theo kiểu ước chừng trên bảng.
 Mặc dù rất nhiệt tình giảng dạy, quan tâm đến việc rèn chữ đẹp, giữ vở 
sạch cho học sinh song phương pháp giảng dạy để giúp học sinh viết chữ đẹp 
còn chưa cụ thể bởi thời gian trên lớp có hạn. Giáo viên chưa chỉ rõ để học sinh 
thấy được lỗi sai, từ đó có phương hướng khắc phục đối với những em chữ viết 
chưa đạt yêu cầu. Việc làm này cần phải thường xuyên và liên tục. nhau của chữ đã học trong cùng một nhóm bằng thao tác so sánh tương đồng. 
Chữ viết mẫu là hình thức trực quan ở tất cả các bài tập viết. Đây là điều kiện 
đầu tiên để các em viết đúng. Có các hình thức chữ mẫu: chữ mẫu in sẵn, chữ 
phóng to trên bảng, chữ mẫu trong vở tập viết, hộp chữ mẫu, các video hướng 
dẫn quy trình viết chữGiáo viên có thể giúp học sinh xác định rõ điểm đặt 
bút, dừng bút và một số điểm mà các nét đi qua, giúp các em định hình và luyện 
viết dễ dàng hơn. VD: Hướng dẫn HS viết chữ hoa B. GV nêu quy trình kết hợp 
viết mẫu. Lưu ý điểm đặt bút và dừng bút, các điểm mà nét đi qua.
Chữ hoa B gồm 2 nét.
+ Nét 1, đặt bút trên đường kẻ 6, hơi lượn bút sang trái viết nét móc ngược trái. 
Nét móc cong vào phía trong. Nét 1 dừng bút trên đường kẻ 2.
+ Nét 2, từ điểm dừng của nét 1, lia bút lên đường kẻ 5 bên trái nét móc. Sau đó, 
viết tiếp nét cong trên và cong phải liền nhau. Tạo vòng xoắn nhỏ gần giữa thân 
chữ dưới đường kẻ 4. Dừng bút ở khoảng đường kẻ 2 và đường kẻ 3. 
 Ngoài ra giáo viên cũng có thể linh hoạt trong cách truyền tải kiến thức tới học 
sinh bằng việc sử dụng ngôn ngữ cơ thể để tạo hứng thú trong việc tiếp nhận tri 
thức của các em. 
Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh viết chữ hoa C: Đặt bút trên đường kẻ thứ 6, viết 
nét cong dưới( cánh tay của chữ) rồi chuyển hướng viết tiếp nét cong trái,tạo 
thành vòng xoắn to (đầu của chữ); phần cuối nét cong trái( lưng cửa chữ) lượn 
vào trong, dừng bút trên đường kẻ thứ hai (bụng của chữ).
4. Nêu gương tốt để nâng cao ý thức luyện viết chữ đẹp của học sinh.
Giáo viên kể các câu chuyện, nêu những tấm gương vượt khó học tập như sinh để tất cả các em đọc thông thạo được bài học. Trong tiết tập đọc giáo viên 
cần rèn chắc cho học sinh đọc tốt được các từ khó, tiếng khó Giáo viên chú ý 
phân tích cấu tạo những tiếng dễ phát âm sai dễ dẫn đến viết sai. Chú ý rèn cho 
học sinh phát âm đúng, đọc đúng tiến tới đọc lưu loát và đạt tốc độ quy định cho 
các em. Giáo viên cần chú ý đọc mẫu, phát âm chuẩn từ đó rèn cho học sinh 
phát âm chuẩn các tiếng khó, các tiếng có phụ âm dễ lẫn như l/n; s/x; ch/tr .
Để tạo hứng thú trong giờ học, giáo viên tổ chức cho học sinh luyện đọc bằng 
nhiều hình thức phong phú như: thi đọc giữa cá nhân, các nhóm với nhau, trò 
chơi luyện đọc. Từ đó, học sinh sẽ dần đọc tốt hơn. Đọc tốt sẽ giúp các em viết 
đúng, viết chuẩn.
7. Kết hợp với gia đình trong việc rèn chữ - giữ vở
Thực tế cho thấy thời gian học ở nhà của học sinh nhiều nhất là trong giai đoạn 
dịch bệnh covid đang diễn biến phức tạp. Chính vì vậy ngoài việc rèn chữ trên 
lớp, giáo viên cần phối hợp với gia đình học sinh cùng có biện pháp tích cực để 
rèn chữ ở nhà cho các em qua các cuộc họp phụ huynh với phương thức trực 
tiếp hoặc gián tiếp thông qua các kênh thông tin như điện thoại, zalo, 
facebook, Cụ thể: Thông qua buổi họp phụ huynh, giáo viên hướng dẫn cho 
phụ huynh tham khảo mẫu chữ quy định chuẩn của Bộ giáo dục để phụ huynh 
nắm được mẫu chữ chuẩn phối hợp cùng giáo viên rèn chữ viết cho học sinh 
đúng mẫu. Đồng thời, giáo viên trao đổi chất lượng chữ viết của từng học sinh 
để phụ huynh nắm bắt, hướng dẫn tham mưu với gia đình tìm biện pháp quản lý 
các em về việc rèn chữ ở nhà. Đề nghị phụ huynh mua sắm đầy đủ đồ dùng học 
tập cho các em, tạo điều kiện về thời gian, không gian, giúp các em rèn chữ tốt 
hơn. Đồng thời đề nghị gia đình quản lý hướng dẫn uốn nắn cho các em thường 
xuyên trong giờ học bài ở nhà.
 III.2. Tính mới, tính sáng tạo
1. Tính mới VD: Tôi đã chuẩn bị nội dung những câu chuyện về những tấm gương vượt khó 
trong học tập, hướng dẫn các em kể chuyện, đóng vai hay tham gia các hoạt 
cảnh trong giờ ngoại khóa. Cho các em tham gia các cuộc giao lưu viết chữ đẹp, 
trang trí bảng trong một số hoạt động mà trường, lớp tổ chức.
III.3. Phạm vi ảnh hưởng, khả năng áp dụng của sáng kiến:
Những biện pháp tiêu biểu mà tôi đã giới thiệu ở trên đã và đang được áp dụng 
rất có hiệu quả và hết sức hữu hiệu với tất cả giáo viên và học sinh của trường 
tiểu học Khởi Nghĩa và có thể nhân rộng ra tất cả các khối lớp của trường khác 
trong toàn huyện. Biện pháp không chỉ đơn giản, dễ thực hiện, ít tốn kém mà nó 
còn rất phù hợp điều kiện, tình hình thực tế bây giờ. 
III.4. Hiệu quả, lợi ích thu được từ sáng kiến:
1. Hiệu quả kinh tế:
Các biện pháp đơn giản, dễ sử dụng, không gây tốn kém mà hiệu quả lại cao. 
Không cần chuẩn bị nhiều về tài liệu, phương tiện.
2. Hiệu quả về mặt xã hội:
 Học sinh được hoạt động cá nhân nhiều sẽ phát huy được tính tích cực, chủ 
động, tự giác của các em để hoàn thành bài học. Phương tiện hoạt động đúng 
mức sẽ góp phần lớn trong việc hình thành nhân cách cho các em, rèn cho trẻ 
những phẩm chất đạo đức như: tính kiên trì, cẩn thận, tinh thần kỉ luật và thẩm 
mỹ để sau này lớn lên các em sẽ trở thành những người có ích cho xã hội.
Giúp giáo viên rèn luyện một số phẩm chất, nâng cao trình độ chuyên
 môn của bản thân.
3. Giá trị làm lợi khác
- Chữ viết đẹp là một hành trang, trang bị cho các em bước vào đời dù ở bất cứ 
nghề gì. Rèn chữ không những đơn thuần để chữ viết chuẩn, đúng, đẹp mà còn 
là để rèn người nữa. Giáo viên giúp học sinh rèn chữ viết cũng chính là để rèn 
nhân cách cho các em, giúp các em giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.
Trên đây là phần trình bày những kinh nghiệm của bản thân tôi trong quá trình 
công tác ở Trường Tiểu học Hùng Tiến. Với mục đích nhằm không ngừng nâng