Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả giờ thực hành môn Tin học cho học sinh Lớp 5

 - 1 -
 MỤC LỤC
 Nội dung Trang
 Mục lục 1
 Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ 2
Phần II: NỘI DUNG 2
1 Thực trạng của biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả giờ thực 
hành môn Tin học cho học sinh lớp 5 ở Trường Tiểu học Bình 2
Dương năm học 2022-2023
2. Các biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả giờ thực hành môn 
 4
tin học cho học sinh lớp 5
a.Biện pháp 1: Cải thiện chất lượng phòng máy (Mục tiêu, cách 
 4
thức thực hiện)
b.Biện pháp 2: Phân nhóm đối tượng học sinh (Mục tiêu, cách thức 
 5
thực hiện)
c.Biện pháp 3: Đổi mới thiết kế bài dạy thực hành “Dạy học lấy 
 6
học sinh làm trung tâm” (Mục tiêu, cách thức thực hiện)
d. Biện pháp 4: Sử dụng phương pháp dạy học đổi mới gây hứng 
thú và phát huy tính tích cực trong học tập của học sinh (Mục tiêu, 7
cách thức thực hiện)
3. Kết quả đạt được 9
4.Kết luận 10
5. Kiến nghị, đề xuất 10 - 3 -
 * Nhược điểm:
 - Qua những giờ học tôi nhận thấy kĩ năng thực hành đúng và nhanh (thành 
thạo) của học sinh chủ yếu rơi vào những em giỏi, còn những em trung bình và 
yếu thì thao tác thực hành vẫn chậm và chưa đúng, nhiều em vẫn chưa mạnh dạn 
thao tác và quên các bước thực hiện dẫn đến kết quả chưa cao.
 - Đời sống dân cư còn gặp nhiều khó khăn, nhiều phụ huynh chưa quan 
tâm đến việc học của con em. Đa số các em cũng không có điều kiện tiếp xúc 
nhiều với máy tính, nên chưa có kỹ năng sử dụng máy tính, do đó học sinh chưa 
có định hướng cho suy nghĩ tìm tòi và tư duy, sáng tạo cho bộ môn.
 - Trình độ nhận thức của một số học sinh còn thấp chưa xác định được mục 
đích, động cơ học tập, không có sự phấn đấu vươn lên trong học tập, có thói quen 
lười suy nghĩ, ỉ lại hay dựa vào giáo viên, bạn bè. Khác với môn học khác, môn 
Tin học đòi hỏi phải có sự tư duy, mà thao tác, kỹ năng sử dụng máy tính ở các 
em đều thiếu. Vì vậy đòi hỏi phải tìm ra phương pháp giảng dạy để học sinh dễ 
hiểu, dễ dàng tìm được sự móc nối giữa các kiến thức, kỹ năng thực hành.
 Trước khi thực hiện biện pháp, tôi đã khảo sát học sinh khối lớp 5 (tổng số 
học sinh: 103 em) thông qua giờ thực hành với nội dung tạo bài trình chiếu. Yêu 
cầu học sinh gõ đúng, đủ nội dung, trình bày theo đúng yêu cầu và lưu được bài.
 Qua khảo sát tôi thấy nhiều học sinh thực hiện còn chậm, thao tác thực 
hành trên máy chưa thành thạo, một số em chưa chưa biết thao tác. Kết quả khảo 
sát thu được như sau:
 BẢNG THỐNG KÊ TỔNG HỢP KHẢO SÁT TRƯỚC KHI ÁP 
 DỤNG BIỆN PHÁP
 Số học sinh Số học sinh thực Số học sinh 
 hứng thú, sáng hành thành thạo thao tác trên 
 Tổng số 
 Thời điểm tạo và thực các kĩ năng trên máy chưa 
 học sinh 
 hành thành máy tính nhưng thành thạo, 
 thạo các kĩ năng chưa hứng thú còn nhút - 5 -
 2. Các biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả giờ thực hành môn Tin 
 học cho học sinh lớp 5:
 Việc đề ra những biện pháp mới của cá nhân dựa trên quan điểm kế thừa, 
 phát huy cải tiến những biện pháp đã có và đề xuất thêm những biện pháp mới để 
 khắc phục những hạn chế của giáo viên và học sinh, phối hợp trong việc nâng cao 
 chất lượng, hiệu quả giờ thực hành đồng thời với việc nâng cao ý thức của giáo 
 viên và học sinh, phối hợp việc giáo dục ở cả nhà trường và gia đình.
 a. Biện pháp 1. Cải thiện chất lượng phòng máy
 - Mục tiêu: Thực hành đạt hiệu quả cao và không ảnh hưởng nhiều đến học 
 sinh thì phòng máy phải hoạt động tốt.
- Cách thức thực hiện:
 Việc sửa chữa máy tính trong phòng máy đã có nhân viên bảo trì đến sửa 
 chữa. Nhưng người quản lí trực tiếp và thường xuyên nhất chính là GV. Để có 
 một tiết thực hành đạt hiệu quả cao và không ảnh hưởng nhiều đến HS thì tất cả 
 các máy trong phòng phải hoạt động tốt. Thế nhưng trong quá trình sử dụng máy 
 tính, chúng ta vẫn thường xuyên gặp phải những lỗi hệ thống từ nhỏ đến lớn. 
 Trong đó, những sự cố bất thường như: treo máy, khởi động lại, thậm chí tắt luôn 
 không khởi động được.làm ảnh hưởng rất nhiều đến giờ dạy. Trước khi gọi 
 nhân viên bảo trì tới sửa, là một GV Tin học, tôi cũng cần phải nắm bắt một số 
 những thủ thuật cơ bản nhất để xử lí kịp thời.
 Với những sự cố bất ngờ trên, việc xác định nguyên nhân của nó sẽ giúp 
 tôi tìm ra cách giải quyết, xử lí vấn đề dễ dàng hơn. Nếu giáo viên có thể khắc 
 phục được những sự cố nhỏ một cách kịp thời đó sẽ đem lại hiệu quả lớn trong 
 quá trình nâng cao chất lượng giờ thực hành. - 7 -
 c. Biện pháp 3. Đổi mới thiết kế bài dạy thực hành “Dạy học lấy học sinh 
làm trung tâm”.
 - Mục tiêu:
 Giúp giáo viên có cách dạy phù hợp hơn với từng đối tượng học sinh.
 Giúp học sinh hình thành những tư duy độc lập, sáng tạo trong giờ thực 
hành.
 - Cách thức thực hiện:
 Để thiết kế được một bài dạy phù hợp với nhiều nhóm đối tượng học sinh, 
nhằm phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh thì tôi tiến hành 
những công việc sau:
 - Xác định được mục tiêu trọng tâm của bài học về kiến thức, kỹ năng, thái 
độ, tình cảm. Tìm ra được những kỹ năng cơ bản dành cho học sinh chưa hoàn 
thành nhiệm vụ học tập và những kiến thức kỹ năng nâng cao dành cho học sinh - 9 -
 d. Biện pháp 4: Sử dụng phương pháp dạy học đổi mới gây hứng thú và 
phát huy tính tích cực trong học tập của học sinh.
 a) Mục tiêu:
 Giúp học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và hứng thú học 
tập của học sinh trong giờ học thực hành.
 b) Cách thức thực hiện:
 Hứng thú học tập trước hết được tạo ra bằng cách làm cho học sinh ý thức 
được lợi ích của việc học để tạo động cơ học tập. Ngoài việc khai thác sự lí thú 
trong chính nội dung dạy học, hứng thú của học sinh còn được hình thành và phát 
triển nhờ các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp với sở thích của 
các em. Từ đó tôi đã tổ chức dạy học dưới dạng các trò thi đố, các trò chơi, tổ 
chức hoạt động học theo nhóm
 * Tổ chức trò chơi học tập:
 Trong thực tế dạy học, giờ học nào tổ chức trò chơi cũng đều gây được 
không khí học tập hào hứng, thoải mái, vui nhộn. Qua thực tế cho thấy, trò chơi 
học tập có khả năng kích thích hứng thú và trí tưởng tượng của trẻ em, kích thích 
sự phát triển trí tuệ của các em, tạo cho các em sự say mê yêu thích môn học. Trò 
chơi học tập nhất thiết phải là một bộ phận của nội dung bài học, phải là một phần 
cấu tạo nên bài học. Trò chơi sẽ cuốn hút học sinh hơn nếu có được sự giả định 
từ tên gọi, từ người tham gia, từ tình huống đến kết quả chơi. 
 Tôi đã lựa chọn những trò chơi phù hợp với từng nội dung của từng tiết 
dạy như: Ai đúng? Ai sai?; Ai nhanh, ai đúng, kết bạn, Gà mẹ tìm con... Qua đó 
tôi thấy các em rất sôi nổi, hứng thú hơn trong các giờ thực hành.
 * Tổ chức hoạt động học theo nhóm:
 Học theo nhóm là hình thức học tập có sự hợp tác của nhiều thành viên 
trong lớp nhằm giải quyết những nhiệm vụ học tập chung. Được tổ chức một cách 
khoa học, học theo nhóm sẽ phát huy tính tích cực, sáng tạo, năng lực, sở trường, 
tinh thần và kĩ năng hợp tác của mỗi thành viên trong nhóm. Trong giờ học thực 
hành, tôi thường sử dụng hình thức làm việc theo nhóm, biện pháp này đã tạo nên - 11 -
 - Nhận xét, đánh giá sau mỗi giờ thực hành: 
 Tôi tổ chức cho các nhóm tự nhận xét kết quả thực hành:
 + Nhóm trưởng điều hành – nhận xét về kỹ năng, thái độ học tập của các 
 bạn trong nhóm.
 + Tổ chức cho các nhóm trưởng nhận xét kết quả thực hành của các nhóm khác. 
 + Giáo viên tổng kết, nhận xét, bổ sung kiến thức. 
 Giáo viên cũng có nhận xét ngắn gọn về tình hình làm việc của các nhóm 
 để kịp thời động viên, khuyến khích các nhóm thực hành tốt và rút kinh nghiệm 
 đối với các nhóm kết quả chưa cao. 
 * Qua những biện pháp nêu trên giúp phát huy tính chủ động, sáng tạo 
 trong giờ thực hành Tin học của học sinh lớp 5, điểm nổi bật mà các em có thể 
 đạt trước hết là kích thích sự hăng hái thi đua, cạnh tranh lành mạnh, nắm vững 
 các kiến thức cơ bản, khả năng tự sáng tạo khi thực hành với máy tính tăng đáng 
 kể. Đặc biệt là những em trước đây chưa hoàn thành về kiến thức – kĩ năng thì 
 đến thời điểm này cơ bản các em đã có thể tự tìm hiểu, khám phá các hoạt động 
 trong giờ thực hành để hoàn thành nhiệm vụ mà giáo viên đã giao.
3. Kết quả đạt được:
 Sau một thời gian áp dụng biện pháp, tôi nhận thấy giờ thực hành thực sự 
 thu hút các đối tượng học sinh hơn chứ không còn là giờ học của các đối tượng 
 học sinh khá giỏi. Học sinh hoạt động tích cực hơn. Các đối tượng học sinh hỗ 
 trợ được cho nhau để cùng học, cùng tiến bộ. 
 Qua thời gian áp dụng các biện pháp trên, kết hợp với phương pháp dạy – 
 học hợp lí. Tôi đã tiến hành khảo sát, đánh giá kĩ năng thực hành của các em vào 
 thời điểm cuối học kỳ 1 và cuối năm học (lấy đề khảo sát chất lượng của Phòng 
 giáo dục), kết quả thu được như sau: - 13 -
 chưa tốt, chưa nghiêm túc kịp thời.
4. Kết luận:
 - Qua việc áp dụng các biện pháp trên vào dạy học tôi thấy các em rất yêu 
 thích với môn học, chủ động tìm tòi học hỏi thêm trong các giờ gia chơi và trong 
 các buổi sinh hoạt câu lạc bộ. Bên cạnh đó, các em đã biết khám phá và học hỏi 
 tìm các phần kiến thức mới phục vụ cho việc học tập của mình.
 - Học sinh các lớp đã hình thành kỹ năng gõ mười ngón, tư thế, tác phong 
 làm việc với máy tính một cách chuyên nghiệp. Trong các bài thực hành ở học 
 kỳ II học sinh hứng thú, tích cực hơn, chủ động hơn, sự sáng tạo của học sinh 
 được phát triển hơn. Dẫn tới kết quả giờ thực hành các em đạt hiệu quả cao.
 5. Kiến nghị, đề xuất: 
 a) Đối với tổ/nhóm chuyên môn
 Tích cực dự giờ, tổ chức các buổi hội thảo, trao đổi chuyên môn bàn về 
 phương pháp tổ chức các hoạt động dạy học nhằm phát huy những phẩm chất và 
 năng lực của học sinh.
 b) Đối với ban giám hiệu
 - Cần tổ chức những buổi báo cáo chuyên đề, thao giảng, hội giảng.
 - Cần tiếp tục hỗ trợ cho giáo viên trong việc trang bị phương tiện hỗ trợ 
 giảng dạy. Có kế hoạch mua sắm, bổ sung thêm máy tính, các phương tiện hỗ trợ 
 giảng dạy.
 c) Đối với Phòng GD&ĐT
 - Cần tăng cường hơn nữa các buổi tập huấn thêm về phương pháp dạy học 
 tích cực. Các buổi bồi dưỡng chuyên môn đối với từng môn học.
 - Cần tiếp tục hỗ trợ cho các đơn vị trong việc trang bị phương tiện hỗ trợ 
 giảng dạy. Có kế hoạch cung cấp thêm máy tính, các phương tiện hỗ trợ giảng 
 dạy.
 Trên đây là một vài biện pháp giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả giờ thực 
 hành cho học sinh lớp 5. Rất mong nhận được sự đóng góp, bổ sung của các cấp 
 lãnh đạo và bạn bè đồng nghiệp để biện pháp hoàn thiện, góp phần nâng cao chất